تعدادی از سایت‌های گردشگری و فروش بلیت هواپیما رفع فیلتر شدند؛ درحالی‌که وضعیت سایر استارت‌آپ‌های گردشگری و سایت‌های فیلترشده هنوز مشخص نشده است.
به گزارش ایسنا، منابع رسمی تا کنون تعداد دقیق سایت‌ها و استارت‌آپ‌های گردشگری فیلترشده را اعلام نکرده‌اند اما امیر ناظمی ـ عضو غیرموظف هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات ـ در حساب توئیتر خود نوشته که «حدود ۱۸۰ سایت براساس استعلام دادستانی از سازمان هواپیمایی درباره اسامی سایت‌های فاقد مجوز فروش فیلتر شده‌اند.»
مدیر روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری نیز دیروز با بیان اینکه ۵۷ سایت دارای مجوز از این سازمان، عملیات فروش بلیت هواپیما را انجام می‌دهند، گفته بود:« سایت‌هایی که به تازگی فیلتر شده‌اند، هیچ کدام مجوز فروش بلیت هواپیما از سازمان هواپیمایی نداشتند. با هر سایتی که بدون مجوز از سازمان هواپیمایی کشوری بلیت هواپیما بفروشد، قطعاً مقابله قانونی می‌شود. این سایت‌ها اگر بخواهند به این حوزه مجدداً ورود کنند باید الزامات سازمان هواپیمایی کشوری را رعایت کنند و سپس از این سازمان مجوز دریافت کنند و همه این مراحل بر اساس قانون انجام می‌گیرد.»
با این حال یکی از استارت‌آپ‌های گردشگری اطلاع داد که پس از چهار روز، سرانجام رفع فیلتر شده است.
بنا بر اعلام این استارت‌آپ گردشگری که همه فعالیت آن به فروش بلیت هواپیما محدود نمی‌شود و در زمینه رزرو هتل نیز فعال است، «به دستور دادستانی کل کشور این فیلترینگ مغایر با قوانین و به اشتباه انجام شده بود و بعد از بررسی مستندات امروز (دوشنبه ۲۶ شهریورماه) رفع فیلتر شد. فیلترینگ این استارت‌اپ بنا به درخواست هواپیمایی کشور انجام شده بود و پس از محرز شدن شیوه همکاری آن با تامین‌کننده بلیت هواپیما که دارای همه مجوزهای لازم برای فعالیت در این عرصه است، از شکایت خود صرف نظر کرده و با دستور دادستانی رفع فیلتر انجام شد.»
رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز به عنوان یکی از مخلفان این فیلترینگ روز جمعه توئیت کرده بود: «در کنار تلخی‌های تلاطمات ارزی شاهد رونق چمشگیری در جذب گردشگر بوده‌ایم. انسداد ایجاد شده در فعالیت برخی استارت‌اپ‌های خدماتی در مقطع حساس کنونی را پیگیرم.»
بنا بر اعتقاد این سازمان، همه فعالیت این استارت‌آپ‌ها به حوزه فروش بلیت هواپیما مربوط نمی‌شود و اگر شکایتی در این بخش بوده باید در همان حوزه رسیدگی می‌شد و مانعی برای کسب‌وکار گردشگری ایجاد نمی‌شد، چرا که با استناد به تبصره ۲ ماده ۷ قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی مصوب ۱۳۷۰/۷/۷ و اصلاحات بعدی و در اجرای تبصره ۳ ماده ۲ دستورالعمل ارائه خدمات سیاحتی و گردشگری در فضای مجازی مصوب ۱۳۹۴/۶/۳۱، به منظور ساماندهی سامانه‌های الکترونیکی فعال در حوزه معرفی، اطلاع‌رسانی، بازاریابی و فروش خدمات گردشگری، افراد حقیقی و حقوقی علاقه‌مند به فعالیت و ارائه خدمات سیاحتی و گردشگری در فضای مجازی، چنانچه قبلا مجوزی در چارچوب آئین‌نامه نظارت بر تاسیس و فعالیت دفترهای خدمات مسافرتی، سیاحتی، جهانگردی و زیارتی مصوب ۱۳۸۰ و آئین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل درجه‌بندی و نرخ‌گذاری تاسیسات گردشگری مصوب ۱۳۹۴ برای فعالیت در حوزه گردشگری دریافت نکرده‌اند، با رعایت شرایطی می‌توانند نماد اطمینان گردشگری را دریافت کنند. بنا بر اعلام هیات مقررات‌زدایی نیز کسانی می‌توانند مجوز «تی‌نماد» (کسب و کار مجازی) را دریافت کنند که مجوز بند ب (از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری) را داشته باشند.
امیر ناظمی -عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات- نیز در توئیت خود به این موضوع اشاره کرده و گفته بود که «دو اشتباه در استعلام دادستانی از سازمان هواپیمایی وجود داشت که نادیده گرفتن دو نوع از سایت‌ها بوده است؛ نخست سایت‌هایی که پارتنر دارای مجوز دارند و دوم سایت‌های مقایسه و معرفی بلیت که کاربر را برای خرید به سایت اصلی هدایت می‌کنند.»
به گفته او، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با دادستان صحبت و پیچیدگی‌های فنی را تشریح کرده و سازمان هواپیمایی نیز نامه‌ای را برای دادستانی ارسال کرده که فیلترینگ بدون توجه به این موارد بوده است: ۱. عدم نیاز برخی از کسب‌وکارها به مجوز، ولو عضویت در صنف، ۲. همکاری میان چند شرکت، ۳. عدم مجوز از یک سازمان به معنای بدون مجوز بودن نیست! ۴.برخی به دلایل منافع فردی نهادهای قانونی را برای برخی تصمیمات تحریک می‌کنند.
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز اعلام کرده که خیلی جدی پیگیر رفع فیلتر وب‌سایت‌هایی است که دامنه فعالیتشان به این حوزه نیز می‌رسد، با این حال اظهارات مقامات آن نشان می‌دهد اطلاعات دقیقی درباره استارت‌اپ‌ها و وب‌سایت‌های فیلترشده که بخشی از فعالیت آنها علاوه بر فروش بلیت هواپیما، در دیگر بخش‌های خدماتی گردشگری نیز تعریف شده، در اختیار ندارد، چرا که موضوع بین سازمان هواپیمایی و دادستانی درحال پگیری است.
عبدالصمد خرم آبادی -معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی- نیز در واکنشی که به فیلترینگ سایت‌ها و استارت‌اپ‌های گردشگری نشان داد به تعارض موجود میان دیدگاه‌های دستگاه‌های مرتبط نیز اشاره کرده و گفته که «جای تعجب است که بخشی از دولت در اجرای تبصره‌های ۱ و ۲ قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی فعالیت سایت‌های غیرمجاز فروش بلیت هواپیما را اجحاف به مسافران و اخلال در شبکه توزیع بلیت تلقی کرده و مصرانه تقاضای فیلتر سایت‌های مذکور را می‌کند و بخش دیگر از دولت این اقدام را تقبیح کرده و در فضای مجازی علیه آن جوسازی می‌کند.»
رضا الفت‌نسب –عضو هیات مدیره اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی ـ به دنبال فیلترینگ گسترده‌ای که در بخش خدمات سفر اتفاق افتاده به دشواری فعالیت استارت‌آپ‌ها اشاره کرده و گفته «شاید ۱۰ درصد این آدمها بتوانند مجوز بگیرند و باقی نمی‌توانند. در این هیاهو بحث اصلی این است که وقتی شما سخت مجوز می‌دهید، هیچ کس نمی‌تواند مجوز بگیرد. سایت‌های بزرگی که پول و ارتباط دارند می‌توانند مجوز بگیرند، اما استارت‌آپ کوچکی و نوپایی که در یک زیرپله کار می‌کند، قدرت ندارد مجوز بگیرد.»
او ادامه داده که «برخی کسب‌وکارها نزدیک به یک سال در نوبت هستند که بخواهند مجوز بند الف را بگیرند. در حالی که این کسب‌وکارها تنها کار آنلاین می‌کند، به آنها گفته می‌شود باید مانند آژانس مکان و کانتر داشته باشند. پس از این فرآیند هم باید به دنبال مجوز آنلاین بروند. این چه شرایطی است؟ بر اساس قانون بهبود فضای محیط کسب‌وکار که ما به هیات مقررات‌زدایی هم اعلام کردیم، گفتیم اینها مجوز جدید خلق می‌کنند. چرا شرایط دریافت مجوز باید اینطور باشد؟»
درحالی‌که هنوز غائله فیلترینگ تعدادی از سامانه‌های فروش بلیت و استارت‌آپ‌های گردشگری نخوابیده است برخی فعالان گردشگری نامه‌هایی را در فضای مجازی منتشر کرده‌اند که حکایت از اختلاف‌های فعالان سنتی گردشگری با صاحبان کسب‌وکارهای نوین دارد که با عنوان «شکستن نرخ‌ها» خواستار برخورد مقامات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با این استارت‌آپ‌ها و وب‌سایت‌های فروش رزرواسیون هتل‌ها شده‌اند. یکی از صاحبان این کسب‌وکارهای نوین گفته است: فیلترینگ اخیر ارتباطی با برخوردهای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ندارد و موضوع کاملا به اعتراض سازمان هواپیمایی برمی‌گردد اما برخی از این فضا به نفع خود استفاده کرده تا نارضایتی خود را نسبت به کسب‌وکارهای نوین گردشگری رسمی کنند.
امیرعلی مهاجر، مدیر ارشد عملیاتی یکی از این استارت‌آپ‌های رفع فیلترشده، با دفاع از عملکردشان در حوزه خدمات رسانی به مسافران برخلاف انتقادهایی که به این کسب‌وکارهای مجازی در این چند روز شده است، گفت: «ما سعی داریم تحولی در بازار گردشگری ایران ایجاد کنیم و سفر را به عنوان یک کالای مقرون به صرفه به سبد کالای خانوار بازگردانیم و در این مسیر به کمک همه دلسوزان عرصه گردشگری نیازمندیم. قطعا این امر بدون شفاف‌سازی قیمت‌ها و کاهش هزینه‌ها امکان‌پذیر نیست.»
