هشداری که زمین به البرزی‌ها داد

مدیرکل مدیریت بحران استان گفت: چهار بحران اصلی استان البرز، زلزله، سیل، خشکسالی و آلودگی هواست که نگاه ویژه مدیران شهری را می‌طلبد.

 مهدی مهرور در همایش تخصصی وضعیت ریسک و راهبردهای مدیریت بحران زلزله که امروز سه‌شنبه 18 دی ماه در باشگاه میلاد کرج برگزار شد، با اشاره به پدیده مهاجرپذیری و زلزله‌خیز بودن کرج، افزود: مجموعه سه میلیونی استان البرز و کلانشهری مثل کرج با 10 منطقه شهرداری که هرکدام حال و هوا و سازه‌های مختلفی دارد نگاه ویژه‌ای را می‌طلبد.

وی افزود: پیش‌بینی و پیشگیری از اولویت‌های ما در اداره کل مدیریت بحران است و مهمترین اقدام که می‌تواند چراغ راه ما باشد و آینده‌ای برای ما ترسیم کند بحث آموزش است، چون همه کسانی که می‌توانند در هنگام بحران با تخصص، تجربه و علم خود وارد عمل شوند و آسیب‌ها و چالش‌ها را کاهش دهند قطعاً آموزش‌های لازم را دیده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: البرز دارای 355 روستاست که با اقدامات زیرساختی و پیشگیرانه می‌توان از ظرفیت دهیاران آموزش دیده به عنوان یک امدادگر، یک کانون امداد و یک مرکز امداد روستایی استفاده کرد.

مهرور با اشاره به تشکیل ستاد بحران شهرداری‌های استان افزود: البرز دارای 17 شهر است و یکی از اولین استان‌هایی است که ستاد بحران را در شهرداری‌ها و در قالب چهار کارگروه تشکیل داد که یکی از مهمترین مباحث این کارگروه های تخصصی، زلزله است.

وی با تصریح بر اینکه چهار بحران اصلی استان البرز شامل زلزله، سیل، خشکسالی و آلودگی هواست که نگاه ویژه مدیران شهری را می‌طلبد، عنوان کرد: موضوع برگزاری مانور زلزله مورد تاکید ماست که بالا رفتن آمادگی برای مقابله با بحران و کاهش آسیب‌ها را به همراه دارد.

مهرپرور یادآور شد: همایش تخصصی به همت و تلاش اداره کل مدیریت بحران استانداری، معاونت شهرسازی و معماری شهرداری کرج، اداره آموزش شهرداری کرج و همکاری اداره راه و شهرسازی استان البرز با توجه به حساسیت امر زلزله در استان البرز تشکیل شده است.

پیش از این مدیرکل مدیریت بحران البرز در خصوص احتمال وقوع زلزله در استان گفت: کارشناسان می‌گویند هر 150 سال یک زمین‌لرزه در گسل شمالی و جنوبی البرز رخ داده اما آخرین زلزله در این منطقه سال گذشته با شدت 5.2 ریشتر پس از 170 سال رخ داد؛ این زنگ خطری برای حوادث بعدی است.

مهدی مهرور در همایش روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش خطرات ناشی از گاز و بلایای طبیعی اظهار کرده، اداره کل مدیریت بحران در چند سال اخیر یکی از اولویت‌ها را بر پیشگیری و پیش‌بینی گذاشته است چون هزینه کردن در این حوزه باعث جلوگیری از خسارات چند میلیاردی می‌شود. قسمتی از پیش‌بینی و پیشگیری مربوط به آموزش صحیح، کارشناسی شده و کاربردی است، به همین دلیل اقداماتی در راستای آموزش‌های فراگیر انجام شده است.

مدیر کل مدیریت بحران البرز اظهار کرد: از ۳۱ حادثه طبیعی که در ایران اتفاق می‌افتد احتمال وقوع ۲۱ مورد از این حوادث در البرز وجود دارد. نیاز است که در حوزه‌های نظارتی و نظام مهندسی بیشترین دقت و توجه انجام شود چرا که نمی‌دانیم هنگام وقوع زلزله در چه جایی هستیم؛ توجه ما به این مسائل خیلی مهم است مانند توجه به ساخت پل‌ها چرا که از بین رفتن این سازه‌ها جریان ترافیک را مختل می‌کند.

وی افزوده، یکی دیگر از مسائلی که ما در هنگام زلزله و بعد از آن شاهدش هستیم موضوع انشعابات است، تا در هنگام آتش‌سوزی دچار مشکل نشویم. در مجموع چهار اقدام پیش‌بینی، پیشگیری، آمادگی و مقابله در حوزه مدیریت بحران انجام می‌شود اما تأکید بیشتر بر روی مرحله اول قرار دارد.

فرهاد غلامی، رییس سازمان نظام مهندسی البرز نیز در این همایش گفته، حوادث و بلایای طبیعی به خودی خود خطرناک نیستند بلکه تغییرات و شرایطی که انسان‌ها ایجاد می‌کنند باعث این مشکلات می‌شود مثلا در بحث زلزله اگر ساختمان‌ها ایمن ساخته شوند قطعاً مشکلات کمتر خواهند شد.

وی در ادامه گفت: استانداردهایی که برای احداث ساختمان‌ها در نظر گرفته شده است تا مقاومت آنها را در برابر نیروی امواج زمین‌لرزه افزایش دهد شامل تقویت مصالح و انعطاف پذیری برای جذب ارتعاش‌های زمین لرزه توسط فرایندهای بنیادی و قدرتمند زمین شناختی که خارج از حیطه کنترل ما هستند می‌شود. این فرایندها نیز قابل پیش‌بینی نیستند لذا امکانات کنترل کیفی از قبیل آزمایشگاه‌های جوش، بتن و ژئوتکنیک برای شناخت به طراحی دقیق ساختمان‌ها از اهمیت بالایی برخوردارند.

غلامی خاطرنشان کرد: تاب‌آوری ساختمان‌ها به جای تلاش برای کاهش آسیب‌ها و خسارات بعد از وقوع حوادث از اهمیت بالایی برخوردار است در همین راستا تنها ضابط اجرای مقررات ملی ساختمان مهندسان هستند که مسئولیت تامیین ایمنی، آسایش مناسب و بهره‌وری ایده آل برعهده جامعه مهندسی است. برای تاب‌آوری در برابر زلزله صرفاً به سازه ساختمان بسنده نشده است، همان طور که در زلزله اخیر سر پل ذهاب مشاهده کردیم دیوارها باید طبق قواعد مشخصی منسجم می‌شد تا در زمان زلزله، ریزش و سقوط آنها موجب خسارت‌های جبران ناپذیر و یا مانع امدادرسانی نشود.

غلامی اضافه کرد: سازمان نظام مهندسی البرز با مشارکت مرکز تحقیقات مسکن و تایید دفتر مقررات ملی ساختمان کتابی را در این زمینه تهیه کرده است. اجرای کار توسط مجری دارای صلاحیت از اهمیت خاصی برخوردار است، امید می‌رود این مسئله مورد توجه همه مسئولان قرار بگیرد.

پیش از این محمدرضا قائم مقامیان، عضو پژوهشگاه بین الملی زلزله شناسی ایران در مراسم رونمایی از نقشه گسل‌های کرج که آبان ماه برگزار شد، با بیان اینکه در حالت کلی پیش‌بینی می‌شود بعد از وقوع زلزله حدود ۴۰ درصد از ساختمان‌های کرج بیش از ۶۰ درصد آسیب می‌بینند و ۲۰ درصد آنها نیز به طور کامل فرو می‌ریزند اضافه کرده، بر این اساس باید مطالعات لازم برای شناسایی ساختار آسیب پذیر شهر صورت بگیرد تا بر اساس آن بتوان برای کاهش خسارات ناشی از زلزله اقدامات لازم را انجام داد.

وی اظهار کرده، در زمان وقوع زلزله تمامی مناطق کرج به یک اندازه خسارت نمی‌بینند و شدت آسیب پذیری آنها تابع عوامل مختلفی است. برای مدیریت قبل، حین و بعد زلزله در کرج باید فکری به حال اسکان موقت شهروندان، بازگشایی راه‌های شریانی برای خدمات رسانی به مجروحان و مصدومان احتمالی و ... انجام داد. باید با مطالعه دقیق مشخص شود که در زمان وقوع زلزله به طور نسبی چه تعداد مجروح و کشته خواهیم داشت.

عضو پژوهشگاه بین الملی زلزله شناسی ایران گفته، باید برای جلوگیری از کاهش خسارات ناشی از وقوع زلزله، بانک اطلاعاتی از ساختمان‌های شهر تهیه شود تا نسبت به ایمن سازی ساختمان‌های فاقد ایمنی اقدامات لازم صورت بگیرد. بر مبنای مطالعات صورت گرفته باید به گونه‌ای عمل کنیم که ساختمان ‎ های مهم مثل بیمارستان‌ها، مدارس، آتش نشانی و ... روی گسل احداث نشوند چون در زمان وقوع بحران خدمات رسانی این مراکز ضروری است.

وی گفت: علاوه بر این، باید اقداماتی برای اصلاح و بازسازی ساختمان‌هایی که از قبل ساخته شده اند ولی از مقاومت و ایمنی کافی برخوردار نیستند نیز صورت بگیرد تا بعد از وقوع زلزله شاهد خسارت حداقلی به شهر باشیم.

علیرضا شهیدی، معاون سازمان زمین‌شناسی نیز در همین در مراسم گفته، طی ۵۰ سال گذشته کل کشور دو بار از لحاظ پدیده‌های زمین شناسی نقشه برداری و مورد بررسی قرار گرفته است. برخی از این نقشه‌های تهیه شده قدیمی هستند و باید اقدامات لازم برای تهیه نقشه‌های بزرگ مقیاس که در آنها گسل‌ها به طور بازر مشخص شده‌اند صورت بگیرد. تهیه نقشه گسل در شهرهای مختلف از جمله کرج طرحی مقطعی نیست و به مرور زمان باید به روز رسانی و تکمیل شود.

وی توضیح داد: در شناسایی گسل‌ها باید دقت کافی داشته باشیم چون اگر روی آنها ساختمان سازی صورت بگیرد امکان شناسایی و تهیه نقشه به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. نقشه گسل‌شناسی برای کرج و عظیمیه چاپ شده است که این نقشه‌ها با هدف رصد دقیق پدیده‌ها با دقت ۹۹ برابر صورت گرفته است.

شهیدی با اشاره به جانمایی گسل اشتهارد گفت: سازمان زمین‌شناسی در راستای شناسایی گسل اشتهارد فعالیت خود را آغاز کرده و عملیات حفر ترانشه روی گسل اشتهارد در حال انجام است تا بتوانیم آن منطقه را پلات و فعالیت‌های گسل را تعیین کنیم.

احدالله احمدی پرگو، معاون شهرسازی و معماری شهرداری کرج نیز گفته، آسیب‌های ناشی از وقع زلزله در کرج کل کشور را درگیر می‌کند.

وی اظهار کرده، کرج توسط گسل‌های فعال متعددی محصور شده و در منطقه‌ای با خطر لرزه‌ای بسیار بالا قرار گرفته است. طرح جامع کاهش خطرپذیری لرزه‌ای کرج که از دو بخش کلی تشکیل شده، سال 90 آغاز و تا چندی پیش ادامه داشت. بر اساس این مطالعات تحلیل خرابی ساختمان‌ها در زمان وقوع زلزله و تعداد مجروحین و کشته شده‌ها در سناریوی روز و شب قابل احصاء است. با استفاده از داده‌های این طرح امکان انجام عملکرد مناسب در قبل، حین و بعد از زلزله فراهم می‌شود.

پرگو عنوان کرده، به منظور ایجاد آمادگی برای مقابله مناسب با زلزله به دنبال تهیه طرح ساختارهای آسیب پذیری شهری، شناخت فضاهای تخلیه امن منطقه‌ای، شناخت راه‌های اضطراری، برنامه عملیاتی مراقبت‌های بهداشتی و ایجاد سیستم خود امدادی و توسعه آمادگی مردمی برای مشارکت و مدیریت بحران در یک بحران واقعی هستیم که تا یایان سال انجام می‌شود. بدون شک شهرداری کرج در پروژه‌های عمرانی و شهری خود از جمله طرح بازآفرینی شهری از مطالعات صورت گرفته استفاده خواهد کرد.

معاون شهرسازی و معماری کرج به ضرورت تشکیل سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تاکید کرد و گفت: لایحه تشکیل این سازمان تهیه شده و به زودی به شورای شهر ارائه می شود.

حسن مدیرروستا، معاون خدمات شهری شهرداری کرج در دی ماه سال گذشته با بیان اینکه زلزله ۵.۲ کرج ۹۷ مصدوم بر جای گذاشت، اضافه کرده، ۵۰ نفر در کرج مصدوم شده بودند. متاسفانه یک نفر نیز بر اثر این زلزله جان خود را از دست داد.

به گزارش ایسنا، زمین‌لرزه ۱۳۹۶ ملارد با شدت ۵٫۲ در مقیاس ریشتر ساعت ۲۳ و ۲۷ دقیقه و ۳۷ ثانیه چهارشنبه شب، ۲۹ آذر به وقت تهران رخ داد و استان‌ها تهران و البرز را لرزاند.همچین این زلزله در استان‌ها قم، قزوین، مرکزی و گیلان نیز احساس شد. مرکز این زمین لرزه در مرز استان تهران و البرز، در ۳ کیلومتری ملارد در استان تهران، ۷ کیلومتری مشکین‌دشت در استان البرز و ۱۰ کیلومتری شهریار در استان تهران بود و عمق آن ۱۵ کیلومتری زمین گزارش شد.