آنتی بیوتیک خشک و تر را با هم می سوزاند

 حدود یک قرن از کشف آنتی بیوتیک برای درمان بیماری های عفونی می گذرد و کشف آن نوید بخش کنترل و درمان بسیاری از بیماری ها بود اما با افزایش روزافزون مصرف خودسرانه آن به تهدید بزرگی برای سلامت افراد جامعه مبدل شده است.

مصرف بی رویه و خودسرانه آنتی بیوتیک ها در فصول خاصی همچون پاییز و زمستان برای درمان بیماری های ساده از جمله سرماخوردگی بیشتر از دیگر مواقع است به طوری که حتی تجویز این نوع داروها در مراجعه افراد به مراکز درمانی و مطب ها از پزشکان درخواست می شود.

بالا بودن سرانه مصرف آنتی بیوتیک ها در ایران بر اساس اعلام وزارت بهداشت به آن اندازه است که میزان مصرف این داروها 16 برابر استاندارد جهانی است.

** اثرات مثبت و منفی
متخصصان بیماری های عفونی آنتی بیوتیک ها را براساس نوع و شیوه مصرف با خاصیت مثبت و منفی عنوان می کنند به طوریکه آنتی بیوتیکها از طریق مقابله با عوامل بیماریزا باعث ادامه زندگی می شوند٬ اما بعضی باکتریها آنقدر قوی می شوند که می توانند مقابل این داروها مقاومت کنند و در نتیجه داروها بخوبی عمل نکنند که این حالت را در اصطلاح پزشکی به عنوان مقاومت آنتی بیوتیکی عنوان می کنند.

در این صورت انواع قوی تر باکتری ها کشته یا متوقف نمی شوند٬ بلکه باقی می مانند٬ رشد وگسترش می یابند و در این حالت دیگر باکتریها سخت تر کشته یا متوقف می شوند.

مقاومت آنتی بیوتیکی یکی از مهمترین معضلات بهداشتی جامعه امروز است. این مساله بطور آشکار باعث خطر برای افرادی می شود که عفونت ساده ای داشته و در صورت درمان تحت نظارت پزشک می توانستند به خوبی بهبود یابند٬ اما با مصرف نابجای آنتی بیوتیک در دفعات قبل باعث بی تاثیر شدن این داروها شده اند.

یک متخصص بیماری های عفونی مازندران گفت: درمان های خودسرانه که در جامعه نیز به وفور دیده می شود نتیجه معکوس داشته و باعث مقاوم شدن میکروب ها در بدن و نیز تضعیف ایمنی فرد می شود.

دکتر محمد حسین آری طبرستانی افزود: دیدگاه غالب و رایج مردم جامعه در خصوص درمان این نوع بیماری ها به سمت خوردن کپسول آنتی بیوتیک و یا تزریق پنی سیلین است، دیدگاهی که برای درمان این بیماری ها اثربخش نیست.

وی ادامه داد: در حالیکه بیماری های عفونی فصول سرد سال همچون آنفلوآنزا و سرما خوردگی را می توان با راههای درمانی طبیعی همچون استراحت و آشامیدن مایعات بویژه مایعات گرم برطرف کرد، مساله ای که کمتر مردم به آن توجه می کنند.

به گفته این متخصص بیماری های عفونی مردم عادت کرده اند در مواجه با هر نوع آبریزش بینی، گلو درد و یا کوفتگی بدن به سمت استفاده از پنی سیلین و یا آنتی بیوتیک ها بروند که این مساله از نظر پزشکی مورد تایید نیست و حتی در برخی مواقع مضر به سلامت فرد نیز می باشد.

وی در تشریح اثرات نامطلوب استفاده از این داروها در افراد گفت: در بدن افراد انواع مختلف میکروب های خوب و بد وجود دارد که تعادل نسبت این میکروب ها در بدن باعث حفظ سلامتی و در پاره ای از موارد حتی باعث فایده هم برای بدن است.

دکتر طبرستانی افزود: مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها باعث می شود تا 2 عارضه بد به بدن تحمیل شود اول میکروب های مفید از بین می رود و دوم باعث از بین رفتن تعادل میکروبی بدن شده و همچنین باعث انتخاب میکروب‌های مقاوم به درمان در بدن شده و در نهایت یک بیماری معمولی تبدیل به عفونت خطیر می شود.

وی ادامه داد: در علم پزشکی مصرف آنتی بیوتیک ها و پنی سیلین تنها در گلودردهای عفونی که زمینه آنها باکتریال است تجویز می شود تا از این طریق جلوی روند پیشرونده و مخرب آن گرفته شود.

عفونت باکتریالی گلو به عفونتی گفته می شود که علاوه بر ایجاد نقاط عفونی در حلق با بزرگ شدن غدد لنفاوی گردن همراه است و در این موارد آنتی بیوتیک با تجویز پزشک می بایست مصرف شود و این نوع عفونت در صورت عدم درمان باعث بروز بیماری هایی نظیر روماتیسم قلبی و مفصلی شود.

وی به مردم توصیه کرد که همواره به توصیه های پزشکان اعتماد بکنند و برای درمان بیماری های عفونی به سمت مصرف داروهایی نروند که بعدها گرفتار اثرات آن شوند.

** کاهش دارو در نسخه پزشکان
مدیر دارو و غذا دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به اینکه مصرف داروها از جمله آنتی بیوتیک ها در استان بالا بود، گفت: اجرای طرح هایی همچون پزشک خانواده و تحول سلامت باعث شده تا اقدامات خوبی برای کنترل این رویه صورت بگیرد.

دکتر محمدرضا شیران افزود: با اجرای این طرح و نظام تشویق و تنبیه ای که برای پزشکان تعبیه شده است دیگر درخواست و اصرار بیماران برای تجویز دارو تاثیری ندارد.

وی ادامه داد: به طوریکه پزشک می داند که اگر تجویز بی مورد دارو داشته باشد از طریق سیستم باید جوابگو باشد و یا اینکه برخورد صورت می گیرد.

به گفته مدیر داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران این طرح ها باعث شده تا در بررسی نسخه پزشکان، میزان تجویز داروها کم شده است.

وی گفت: دانشگاه علوم پزشکی مازندران به آمار تجویز داروها در نسخه پزشکان اکتفا نکرده است و با توجه به احتمال سو استفاده و خرید دارو بدون نسخه، طرح ارزیابی وضعیت مصرف دارو را در استان کلید زده است.

دکتر شیران ادامه داد: در طرح سنجش وضعیت مصرف دارو ، میزان مصرف دارو قبل و بعد از اجرای طرح تحول سلامت در حال ارزیابی است و اطلاعات مربوط به آن پایان امسال جمع بندی می شود.

وی گفت: در این ارزیابی میزان ورودی دارو به مازندران مشخص می شود و میزان داروهایی که از داروخانه ها خریداری می شود نیز تعیین می شود .
مدیر دارو مازندران افزود: با این کار مشخص می شود چه میزان دارو بدون نسخه خریداری و مصرف شد.
طرح تحول نظام سلامت از اردیبهشت سال 1393 برای حفاظت مالی از مردم، ایجاد عدالت در دسترسی به خدمات سلامت و ارتقای کیفیت خدمات در کشور و مازندران اجرا شد.
مدیر درمان تامین اجتماعی مازندران نیز اجرای طرح پزشک خانواده را زمینه ساز کنترل بی رویه و غیر ضرور آنتی بیوتیک ها در استان عنوان کرد و گفت: تا پیش از اجرای طرح 51 و 18 صدم نسخ پزشکان خانواده پایگاهها حداقل یک قلم آنتی بیوتیک در آنها نوشته شد که این رقم بعد از اجرای طرح به 41 و 21 صدم درصد کاهش یافته است.
محمد خورشیدی افزود: همچنین تا قبل از اجرای طرح پزشک خانواده در 24 و 18 صدم درصد نسخه پزشکان خانواده پایگاههای مازندران داروی آنتی بیوتیک (کورتیکواستروئید ) نوشته می شد که پس از اجرای طرح به 15 و 12 صدم کاهش یافته است.