محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان امروز در صدر هیئتی اقتصادی به عراق خواهد رفت تا با مقامات سیاسی و اقتصادی این کشور درباره گسترش روابط اقتصادی و تجاری مذاکره و رایزنی داشته باشد.
ظریف در هفته جاری نیز به همراه هیئتی اقتصادی به هند سفر کرده بود تا در سفری سه روزه روابط اقتصادی دو کشور را بررسی و درباره گسترش این روابط مذاکره داشته باشد.
حضور در فروم اقتصادی ایران و هند و سخنرانی در نشست بین المللی رایسینا و همچنین دیدار تجار و بازرگانان دو کشور از جمله فعالیتهای صورت گرفته از سوی این هیئت بود.
اولین نتیجه این سفر تاسیس شعبه ای از بانک پاسارگاد در هند است تا روابط دو کشور علاوه بر بانک مرکزی از طریق این بانک نیز دنبال شود.
درباره سفر ظریف به عراق باید پیش بینی کرد که سفری پر بار و مثمر ثمر خواهد بود که شاهد این مدعا سفر غیر منتظره و خارج از برنامه مایک پامپئو به عراق در قالب سفر منطقه ای به 8 کشور منطقه بود که نامی از عراق در بین آنها نبود.
پامپئو در جریان این سفر در دیدارهایش در بغداد و اربیل تاکید کرده بود که "مقابله با ایران امر مهمی است که شرکا باید در آن مشارکت کارا داشته باشند". این جمله نشان می دهد که واشنگتن نگران عدم همراهی کشورهای منطقه و حتی همپیمانانش در منطقه نظیر ترکیه و عراق با تحریمهای یکجانبه خود علیه ایران است؛ امری که بارها از سوی مقامات عالیرتبه عراقی و ترک عنوان شده است.
پیش از سفر ظریف، بیژن زنگنه وزیر نفت کشورمان به عراق رفت.
'ثامر الغضبان' وزیر نفت جدید عراق، پیش از نشست مشترک با همتای ایرانی خود گفته بود برای گسترش همکاری ها باید پیگیر اجرای توافقات سابق باشیم و بغداد بر این امر تاکید دارد. در چارچوب برنامه دولت جدید، عراق بنا دارد همکاریهای خارجی خود را در زمینه نفت و گاز و برق گسترش و ارتقا دهد.
وزرای نفت دو کشور بر توسعه روابط در حوزه نفت و گاز و برق تاکید کردند و هر چند درباره میادین مشترک نتیجه ای حاصل نشد اما در سایر حوزه های مربوطه تداوم این روند مورد توجه قرار گرفت.
ایران و عراق در حال حاضر در بخش انرژی همکاری های خوبی دارند و بر اساس آخرین آمارها ایران 1350مگاوات برق از طریق سه خط انتقالی در بصره، دیاله و عماره به عراق صادر می کند.
صادرات گاز ایران به عراق نیز هم اکنون حدود 15 میلیون مترمکعب است که در صورت عملیاتی شدن همه طرح های صادراتی، میزان صادرات به حدود 40 میلیون مترمکعب در روز افزایش خواهد یافت.
سازوکار مالی این روابط نیز در گفتگوی زنگنه با فواد حسین وزیر دارایی این کشور نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
عراق در حال حاضر از معافیت 90 روزه واردات انرژی از ایران برخوردار است که پیش بینی میشود این معافیت باز هم ادامه یابد زیرا به اذعان مقامات آمریکایی و عراقی، تکمیل زیرساختهای عراق برای بی نیازی از واردات برق و گاز ایران حدود 2 سال زمان خواهد برد.
در چنین فضایی است که ظریف قصد دارد به همراه هیئتی تجاری به عراق سفر کند تا علاوه بر مباحث انرژی بتواند بر سایر حوزه های اقتصادی دو کشور بخصوص در بخش خصوصی نیز راه توسعه روابط را هموار کند.
ایرج مسجدی سفیر کشورمان در عراق مدتی پیش اعلام کرده بود که 79 شرکت ایرانی پروژه هایی به میزان 8 میلیارد دلار در عراق را دنبال می کنند که این رقم می تواند افزایش نیز یابد.
در حال حاضر حجم روابط اقتصادی دو کشور بیش از 13 میلیارد دلار است که هدف گذاری 20 میلیارد دلاری در سفر برهم صالح رئیس جمهور عراق به ایران را شاهد بوده ایم.
هر چند که طرف عراقی نمیتواند در مراودات خود با ایران از دلار استفاده کند و ارز ملی این کشور یعنی دینار نیز نمیتواند نیازهای بین المللی ایران را تامین کند و واردات گسترده ای هم از عراق نیست تا بتوان از این ارز استفاده کرد اما واقعیت این است که مقامات عراقی اعم از برهم صالح، رئیس جمهوری، عادل عبدالمهدی، نخست وزیر و محمد الحلبوسی، رئیس مجلس و دیگر رهبران سیاسی عراقی بر بی اعتنایی به تحریم های امریکا علیه ایران تاکید کرده اند و به طرف های ایرانی اطمینان داده اند تا جای ممکن با تحریم های امریکا علیه ایران همراهی نکنند. محمد علی حکیم، وزیر امور خارجه عراق هفته گذشته در کنفرانس مطبوعاتی خود به خبرنگاران گفت که عراق لزومی نمی بیند به تحریم های امریکا علیه ایران پایبند باشد چرا که این تحریم ها مورد تایید سازمان ملل نیستند و صرفا تحریم های یکجانبه از سوی ایالات متحده است.
استفاده از ارز حاصل از فروش انرژی و صادرات به عراق یکی از دغدغه های اصلی طرف ایرانی است که در سفر ظریف به این کشور احتمالاً مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
ایران در عراق شعباتی از بانکهای دولتی و خصوصی را دارد که این امر میتواند به تسهیل روابط تجاری دو کشور کمک کند.
اگرچه ایران و عراق مکمل اقتصادی یکدیگر نیستند تا از ارزهای ملی یکدیگر به نحو احسن استفاده کنند اما بازار تجاری عراق و مرزهای طولانی دو کشور، به علاوه روابط خوب دو ملت می تواند کمک شایانی به توسعه روابط بخش های خصوصی دو کشور داشته باشد.
موضوعی که به درستی، طرف آمریکایی را نگران کرده و وزیر خارجه این کشور مجبور شد در بین سفر منطقه ای خود به عراق آمده و به زعم خود با هشدارهایش از ثمرات سفری که امروز انجام خواهد شد، بکاهد.