وقتی قرار است کاری را از فرزندتان بخواهید شاید مهم‌تر از آن کار، شیوه‌ای است که درخواست می‌کنید یا دستور می‌دهید. در واقع نحوه بیان یک موضوع خیلی مهم‌تر از خود آن موضوع است و روی فرمانبرداری کودک اثر می‌گذارد.
بیشتر والدین هنگام بیان خواسته‌ها یا دستورات خود اشتباه های زیر را مرتکب می‌شوند:
درخواست‌های زنجیره‌ای
وقتی چندین وظیفه را پشت سرهم به فرزندتان محول می‌کنید و چندین خواسته پی در پی از او دارید، فرزندتان به احتمال زیاد اشتباه می‌کند چون توانایی به خاطر سپردن همه آنها را ندارد. بنابراین به جای آنکه بگویید: «مسواک تو بزن، لباس تو عوض کن، پنجره رو ببند، موهاتو شونه کن و بخواب»، این دستورات را بخش‌بندی کرده و بگویید: «اول مسواک تو بزن و لباست رو عوض کن تا بعد بگم باید چی کار کنی».
دستورات مبهم و پیچیده
دستورات مبهم، دستوراتی هستند که برای کودک واضح و روشن نیستند و کودک دقیقاً منظور شما را متوجه نمی‌شود؛ مثلاً می‌گویید: «آنقدر شیطونی نکن» و شیطنت از نظر شما هیاهو و فریاد زدن کودک است اما او نمی‌داند دقیقاً به چه چیز اشاره دارید، یا می‌گویید: «بچه خوبی باش» و خوب بودن را برای او معنی نمی‌کنید. هر چه می‌خواهید، صریح، دقیق و شفاف برای کودک بیان کنید تا انجام دهد. دستورات پیچیده هم دست کمی از دستورات مبهم ندارند.
ممکن است به فرزندتان بگویید: «اتاق تو مرتب کن»، اما منظورتان این باشد که اتاقت را جارو بکش، بهم ریختگی‌ها را جمع کن، لباس‌های تمیز و کثیف را تفکیک کن و هر کدام را در جای خودش بگذار. اما با گفتن یک جمله «اتاق تو مرتب کن» باید انتظار داشته باشید که فرزندتان فقط بخشی از آنچه را در ذهن شما می‌گذرد ، انجام دهد نه همه را.
استفاده از افعال منفی
بعضی از والدین فقط به کودک می‌گویند چه کاری را انجام ندهد و جایگزینی برای آن کار در نظر نمی‌گیرند؛ مثلاً می‌گویند: «ندو، داد نزن، بی‌ادبی نکن، ناخنک نزن و...» همین باعث می‌شود کودک انگیزه‌ای برای سرپیچی و لجبازی پیدا کند. به جای این کلمات بگویید: «آرام راه برو، یواش‌تر حرف بزن، از کلمات خوب استفاده کن، صبر کن وقتی شام را آوردم بخور و...»
درگیر شدن با دلیل و منطق
گاهی والدین در تله بیان دلیل و منطق می‌افتند و راه را برای مجادله و مباحثه فرزندشان باز می‌کنند. در نتیجه، باید منتظر سرپیچی فرزند از دستورات باشند.
به جای آنکه بگویید: «زود باش درساتو بخون چون قراره امشب بریم بیرون و ممکنه از درسات عقب بمونی»، بگویید: «درسات رو تا ساعت 6 بخون که بعدش باید بریم بیرون». این نحوه بیان، کاملاً خبری و دستوری است.
اما در شیوه اول، شما طوری خواسته‌تان را بیان می‌کنید که فرزندتان می‌تواند آن را نادیده بگیرد و با بهانه تراشی برای انجام دستورات شما زمان بخرد.
ایران بانو
