طی سال های اخیر شاهد افزایش تجردگرایی در جامعه هستیم، پدیده‌ای که با خود تبعات و عوارض منفی به دنبال دارد. گفتنی است بنا به اظهارنظر جامعه شناسان عوامل متعدد باعث افزایش آمار مجردان قطعی در کشور شده است که یکی از مهم ترین این دلایل مدرنیته شدن جامعه است، چرا که باید در نظر داشت، افزایش افراد مجرد در جامعه یکی از محصولات ابتدایی جوامع مدرن است.
هر چند در این مجال باید یادآور شد که امروزه در جامعه به‌رغم پیشرفته شدن با تاخر فرهنگی مواجه هستیم که این خود باعث افزایش پیامدهای منفی مدرنیته شده است. بدیهی است کارشناسان مسائل اجتماعی معتقد هستند که عوامل دیگری نیز مانند افزایش مشکلات اقتصادی، افزایش تجملات در برگزاری مراسم ازدواج، افزایش هزینه های تامین و مواردی از این دست می تواند در زمره دیگر دلایل افزایش تجردگرایی در کشور قرار گیرد، چرا که باید در نظر داشت که امروزه بسیاری از والدین به‌دلیل شرایط نامناسب اقتصادی که دارند، دیگر توان تامین هزینه های ازدواج فرزندان خود را ندارند که این مهم به عاملی دردآور برای خانواده تبدیل شده است، چرا که آثار منفی ازدواج نکردن فرزندان و پیامدهای منفی طولانی بودن دوران تجردی بیشتر متوجه خانواده و به خصوص والدین می شود.
مسئولیت پذیر نبودن جوانان نیز می تواند یکی دیگر از دلایل افزایش میل به تجردگرایی عنوان کرد، چرا که امروزه در سایه سیاست تک فرزندی که در بسیاری از خانواده ها حاکم است، شاهد این موضوع هستیم که والدین با وسواس بیشتری فرزندان خود را تربیت می کنند. به گونه ای که در بسیاری از موارد برای آسایش فرزند خود هیچ گونه مسئولیتی را به او واگذار نمی کنند که این خود می تواند در زندگی آینده فرزندان منجر به بروز آثار منفی شود.
تنوع طلبی و افزایش تجردگرایی
تنوع طلبی را نیز می توان از دیگر دلایل افزایش تجردگرایی در جامعه دانست، چرا که امروزه در سایه وجود آزادی های بیش از اندازه شاهد میل شدید افراد به تنوع طلبی هستیم. از این‌رو فرد دیگر حاضر نیست که ادامه زندگی خود را تنها با یک فرد سپری کنند و در بیشتر ایام جوانی خود را به برقراری روابط آزاد و با چندین نفر به صورت همزمان ادامه می دهد و اگر روزی نیز تصمیم به ازدواج بگیرد، به طور حتم احتمال شکست در ازدواج او نیز بسیار پررنگ است، چرا که دیگر نمی تواند به راحتی به همسر خود اطمینان کند و همچنین احتمال اینکه تنوع طلبی خود را نیز ادامه دهد نیز وجود دارد.
گسترش فردگرایی در زندگی مجردی
رواج روحیه فرد گرایی را می توان از دیگر دلایل افزایش آمار مجردان در جامعه دانست. امروزه افراد دیگر تمایل ندارند که به زیر بلیت شخص دیگری بروند و برای هر کاری مورد استنطاق همسر خود قرا بگیرند، چرا که دیگر افراد حتی حوصله پاسخگویی به سوالات والدین خود را نیز ندارند، به عبارت ساده تر دیگر افراد تمایل ندارند که برای هر گونه عبور، مرور و یا هر کار دیگر به دیگری پاسخگو باشند. باید متذکر شد که رواج تصور نادرست به خطر افتادن استقلال شخصی دختر و پسر و محدود شدن و از دست دادن آزادی عمل در زندگی مشترک؛ از جمله خرده فرهنگ‌هایی است که در سال‌های گذشته در میان جوانان نفوذ کرده است.
تجردگرایی زمینه‌ساز بروز مشکلات روحی
به‌طور حتم افزایش تجردگرایی در جامعه می تواند برای فرد، جامعه و خانواده می تواند آثار منفی را به دنبال داشته باشد، چرا که طبق تحقیقات به عمل آمده بسیاری از مجردان که سن بالایی نیز دارند، به افسردگی مبتلا می شوند، چرا که همدم و هم صحبت یکی از نیازهای ضروری فرد به خصوص در سنین بالا است. از این رو افرادی که در رده های سنی بالای 40 سال هنوز مجرد هستند، در بیشتر موارد به افسردگی یا انزوا طلبی مبتلا می شوند که این خود زمینه ساز بروز مشکلات دیگر در فرد می شود. یکی دیگر از پیامدهای کاهش آمار ازدواج تاثیر آن بر ساختار جمعیتی یا به عبارتی باروری است، چرا که در سایه افزایش تجردگرایی به مرور زمان با کاهش نیروی کار و جمعیت فعال در جامعه مواجه خواهیم شد، به گونه ای که طی سال های آتی شاهد سالخوردگی و پیری جمعیت خواهیم بود.
از بین رفتن امنیت روانی و اجتماعی در جامعه و میان افراد را می توان از دیگر پیامدهای منفی افزایش آمار مجردان قطعی در جامعه دانست، چرا که به هنگام افزایش تجردگرایی در جامعه از افراد برای تامین نیازهای خود وارد حریم خصوصی افراد می شوند، به گونه ای که در سایه بالا رفتن آمار تجردگرایی شاهد افزایش آمار تجاوز خواهیم بود.
برقراری روابط فرازناشویی نیز یکی دیگر از پیامدهای منفی تجردگرایی در جامعه محسوب می شود، چرا که در سایه افزایش افراد مجرد در جامعه به‌طور حتم افراد به روابط فرازناشویی روی می آورند که این خود می‌تواند منجر به افزایش آمار ازدواج سفید در جامعه شود. به عبارت ساده‌تر در جامعه هر گاه کارکرد یک نهاد کم رنگ شود، به طور حتم نهاد در سایه آن فعال و پررنگ خواهد شد که این مهم نشان از دوری گرفتن افراد از وظایف و کارکردهای اصلی خانواده است.
به طور مثال امروزه طلاق گرفتن یک روند به نسبت سخت از نظر روحی قانونی و اجتماعی است، اما باید در نظر داشت که اگر چنانچه یک زوج می توانستند به راحتی از یکدیگر جدا شوند، در درجه نخست میزان خیانت بالا نبود و در درجه بعدی نیز شاهد افزایش روابط فرازناشویی نبودیم. از این‌رو جوانان برای گریز از دغدغه های زندگی مشترک و همچنین وجود مشکلات و سختی های فراوان طلاق به ازدواج سفید روی می‌آورند که دیگر مسئولیت های کمتری متوجه آنها شود و زندگی که آنها تمایل دارند، ادامه می یابد و بعد از آن به راحتی از یکدیگر جدا می شوند.
بررسی نقش دولت در تجردگرایی
دولت نقش تعیین کننده ای را می تواند در آمار مجردان کشور بر عهده داشته باشد. به این معنی که اگر دولت بتواند وضعیت اقتصادی مردم را تا حدودی بهتر کند و تورم را در جامعه کنترل کند، به طور حتم افراد بیشتری مایل به ازدواج خواهند بود، چرا که امروزه بسیاری از افراد تنها به دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی خود و خانواده از این امر دوری می کنند.
از این‌رو جامعه‌شناسان بر این باور هستند که تسهیل در شرایط اقتصادی مردم جامعه نقش تاثیرگذاری در افزایش آمار ازدواج به دنبال دارد. یکی دیگر از اقدامات دولت در افزایش آمار ازدواج را می توان افزایش تسهیلات ازدواج دانست، چرا که امروزه وام ازدواج پاسخگوی هزینه های ابتدایی زندگی مشترک نیست. این در حالی است که افراد برای دریافت این مبلغ ناچیز نیز باید زمان به نسبت طولانی را نیز صرف کنند و از آنجا که تسهیلات ازدواج برای بانک ها سوددهی را به دنبال ندارد.
از این‌رو در برخی از موارد این وام در برخی از بانک ها پرداخت نمی شود و اینکه برای دریافت آن نیاز به معرفی چند ضامن معتبر است. در اختیار قرار دادن خانه های ارزان قیمت را می توان از دیگر وظایف دولت برای آسان شدن امر ازدواج دانست، چرا که امروزه برای اجاره یک واحد مسکونی کم متراژ نیاز به پرداخت هزینه های بالاست.
اجاره بهایی که با متوسط حقوق افراد هیچ تناسبی ندارد، به گونه ای که طبق اظهار نظر وزیر تازه نفس مسکن امروزه 80 درصد از حقوق افراد به پرداخت کرایه تخصیص می یابد که این خود می تواند زمینه‌ساز بروز مشکلات اقتصادی، روحی و روانی برای افراد شود.
باید یادآور شد که تنها وظیفه دولت در حوزه تسهیل‌گری ازدواج تنها مسائل اقتصادی نیست، چرا که می تواند از نظر اجتماعی نیز با ارائه راهبردهای مناسب می توان انتظار داشت که دیدگاه افراد نیز به امر ازدواج تغییر یابد. به عبارت ساده تر امروزه سبک زندگی افراد در سایه پخش بسیاری از فیلم ها و سریال ها تغییر یافته است و میل به تجمل گرایی در افراد افزایش یافته است. از این‌رو دیگر افراد حاضر به آغاز زندگی ساده و بی آلایش نیستند که این خود عاملی پر رنگ برای افزایش تجردگرایی در جامعه است.
به عبارت ساده‌تر مصرف گرایی، تجمل گرایی، افزایش انتظارها و خواسته‌ها، گسترش تشریفات ازدواج و جهیزیه و بسیاری از موارد مادی و فرهنگی دیگر در کنار نبود اطمینان به آینده شغلی از جمله موانع و مشکل‌های زیادی است که در امر کاهش ازدواج موثر است.
ارائه آموزش های لازم و همچنین تقویت الگوهای سنتی با استفاده از رسانه‌های ملی می تواند عاملی مهم برای افزایش میل به ازدواج در جوانان شود. با توجه به ارائه نقش دولت در افزایش آمار ازدواج می‌توان به این مهم دست یافت که در شرایط موجود این مهم در اولویت های دولت قرار ندارد، چرا که تا به امروز هیچ اقدام کارشناسی شده و موثری از سوی مسئولان ارائه نشده است.
روزنامه آرمان
