یک سخنگوی اتحادیه اروپا با بیان اینکه سازوکار مالی «اینستکس» علیه آمریکا راه‌اندازی نشده و تحریم های این کشور را دور نمی‌زند، تاکید کرد: اما اتحادیه اروپا تحریم های برون‌مرزی آمریکا علیه ایران را به رسمیت نمی‌شناسد.
وی این اظهارات را روز جمعه در پاسخ به سؤال خبرنگار ایرنا در لندن مبنی بر اینکه 'اگر بنا باشد با راه اندازی اینستکس، ایران از مزایای لغو تحریم‌ها در قالب برجام بهره‌مند شود، اروپا چگونه با فشارهای امریکا کنار خواهد آمد؟' بیان داشت.
این مقام ارشد اتحادیه اروپا تصریح کرد: هدف کلی اینستکس این است که به صادرکنندگان و واردکنندگان اروپایی کمک کند تا بر اساس قوانین اتحادیه اروپا و بین‌المللی و سازوکارهای مرتبط داخلی به تجارت مشروع با ایران بپردازند.
وی افزود: درواقع اینستکس مکمل قوانین مسدودسازی تحریم‌ها است که در هفتم ماه آگوست گذشته به اجرا گذاشته شد تا منافع شرکت‌های اروپایی که می‌خواهند با ایران تجارت کنند را حفظ کند.
او در پاسخ به سؤال دیگری درباره زمان عملیاتی شدن این سازوکار و دستیابی ایران به درآمدهای نفتی‌اش گفت: اینک که راه‌اندازی اینستکس اعلام‌شده، وظیفه سه کشور مجری خواهد که جزئیات بیشتری را درباره آن اعلام کنند.
وزیران خارجه آلمان، انگلیس و فرانسه در کنفرانس مشترک خبری شب گذشته پس از نشست وزیران اتحادیه اروپا در بخارست پایتخت رومانی راه‌اندازی سازوکار مالی ویژه (اینستکس) را رسماً اعلام کردند.
بر اساس این گزارش، پاریس میزبان این کانال مالی است و «پر فیشر» رئیس پیشین کومرتس بانک ریاست آن را بر عهده خواهد داشت. انگلیس هم رئیس هیات نظارت است و از هرکدام از این کشورها(آلمان، فرانسه و انگلیس) هم یک نفر از وزارت امور خارجه حضور خواهد داشت و دیگر کشورهای اروپایی هم می‌توانند به این سه کشور بپیوندند.
این نهاد جدید به‌عنوان نوعی «شرکت تسویه وجوه» (Clearing house- نهادی مالی که در سیستم‌های مالی و بانکی وظیفه تسویه قراردادها و خریدوفروش اوراق بهادار را بر عهده دارد) عمل می‌کند و ارز مبنا در آن نیز «یورو» است.
این نهاد همچنین نوعی قرارداد مبادله است که خارج از سیستم مالی جهانی تحت سلطه آمریکا عمل می‌کند. بر این اساس، در ابتدا انتظار می‌رود که تجارت صرفاً در حوزه کالاهای اساسی همچون دارو، پزشکی و کشاورزی صورت گیرد و سپس مقیاس عملیات مالی آن گسترش یابد.
جرمی هانت وزیر امور خارجه انگلیس راه‌اندازی این کانال مالی را نماد عملی تعهد اتحادیه اروپا به توافق هسته‌ای با تهران عنوان کرد. وی دیروز پس از پایان نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بخارست افزود:امروز گام قابل‌توجهی را برای اجرای تعهداتمان در قالب برجام برای حفظ لغو تحریم‌ها برای مردم ایران برداشتیم. ما سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) سازوکار ویژه مالی اروپا را ثبت کردیم که پس از فعال شدن همکاری‌های تجاری مشروع با ایران را تسهیل می‌کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان هم بلافاصله به این خبر واکنش نشان داد و با استقبال از اعلام سازوکار مالی جدید اتحادیه اروپا گفت: ایران خواهان اجرایی شدن کامل تمامی تعهدات اتحادیه اروپا در کوتاه‌ترین زمان ممکن است.
بهرام قاسمی افزود: جمهوری اسلامی ایران اقدام اخیر اتحادیه اروپا برای ثبت و اعلام سازوکار ویژه مالی با ایران را اولین گام اروپا در انجام تعهدات خود در قبال ایران مندرج در بیانیه ماه می 2018 (اردیبهشت 1396) وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی دانسته و خواهان اجرایی شدن کامل تمامی تعهدات اتحادیه اروپا در کوتاه‌ترین زمان ممکن است.
لرد نورمن لامونت فرستاده ویژه دولت انگلیس در امور تجاری با ایران هم امروز در گفت‌وگو با ایرنا از راه‌اندازی این سازوکار استقبال و ابراز امیدواری کرد که با توسعه آن ایران و انگلیس بتوانند همکاری‌های تجاری خود را گسترش دهند.
