ترک یا خشکی لبها مشکلی شایع و آزاردهنده است که البته برخی درمانهای خانگی میتوانند به رهایی از آن بدون خشک شدن بیشتر لبها کمک کنند.
پوست روی لب بسیار نازکتر و حساستر از دیگر قسمتهای بدن است. لبها در معرض عناصری از جمله نور خورشید، سرما و خشکی هوا قرار دارند که این امر باعث میشود در برابر خشک شدن، ترک خوردن و پوست پوست شدن آسیبپذیرتر باشد.
لبها غدد چربی ندارند و از این رو نمیتوانند رطوبت مورد نیاز خود را تأمین کنند اما مرطوب کنندههای طبیعی میتوانند به حفظ رطوبت این عضو کمک کنند.
این مقاله به نقل از سایت تخصصی "مدیکال نیوز تودی"، نحوه تسکین و درمان لبهای خشک و ترکخورده با مواد مغذی که میتوانند هر گونه درد یا ناراحتی را برطرف کنند، توضیح داده و به بررسی علل و چگونگی جلوگیری از این مشکل پرداخته است:
برخی از نرم کنندههای لب، بهتر از برخی دیگر هستند و حتی برخی برندهای معروف ممکن است حاوی موادی باشند که خود منجر به خشک شدن بیشتر لبها شوند.
برای مثال بسیاری از نرمکنندههای لب حاوی منتول یا نوعی دیگر از اسانس نعناع هستند. این امر میتواند حس خنک کنندهای به لبها ببخشد اما نعناع خود خاصیت خشک کنندگی داشته و میتواند باعث شود لبها از پیش خشکتر شوند.
از مواد رایجی که در نرمکنندههای لب بوده و خشککننده هستند میتوان به منتول، کافور و فنول اشاره کرد. همچنین از نرمکنندههای لب معطر و طعمدار اجتناب کنید چرا که این مواد خود میتوانند باعث خشکی بیشتر لبها شوند.
به جای نرمکنندههای تجاری میتوانید از نرمکنندههای تسکیندهنده و مرطوب کنندههایی چون وازلین، لانولین (چربی پشم)، موم زنبور عسل و "سرامید"ها استفاده کنید.
از درمانهای طبیعی بهره بگیرید
درمانهای طبیعی مؤثر متعددی برای لبهای ترکخورده وجود دارد. افراد برای استفاده از این درمانهای طبیعی میتوانند برخی مواد را همیشه در خانه خود داشته باشند و از روشهای زیر استفاده کنند:
آلوئه ورا: ژلی که داخل برگهای گیاه آلوئه ورا وجود دارد حاوی ویتامینها، مواد معدنی، آنتی اکسیدانها و ضد التهابهایی است که پوست آسیب دیده را تسکین داده و به آن آبرسانی میکند.
روغن نارگیل: این روغن که از میوه نارگیل گرفته میشود با التهابها مبارزه کرده و نرم کننده است. این بدان معناست که میتواند پوست را تسکین داده و لطیف کند.
عسل: عسل بسیار مرطوب کننده بوده و باعث میشود درمان خوبی برای خشکی لبها باشد. عسل همچنین حاوی خواص آنتی اکسیدان و آنتی باکتریال بوده و از عفونتهایی که موجب ترک خوردگی لب و خشکی گسترده آن میشوند، جلوگیری میکند.
خیار: خیار میتواند لبها را به آرامی مرطوب کرده و حاوی ویتامینها و مواد معدنی است که میتوانند کمک کنند ظاهر لب بهتر به نظر برسد.
چای سبز: چای سبز به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان و مواد معدنی حاوی پلیفنولهایی است که التهابها را کاهش میدهند. یک چای سبز کیسهای را در آب گرم خیس کرده و روی لبهایتان بگذارید تا لبها را نرم کند و خشکی لب را از بین ببرد. این روش از روشهای سنتی لایهبرداری بسیار ملایمتر است.
آلوئه ورا، روغن نارگیل، عسل، خیار و چای سبز دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریال هستند که از عفونتها جلوگیری کرده و در عین حال لبها را نرم کرده و تسکین میبخشند.
لبها را لایهبرداری کنید
لبهای ترک خورده با لایهای از پوست خشک پوشیده شدهاند که از رسیدن مواد نرمکننده به نواحی مناسب لب جلوگیری میکند. افراد میتوانند از لایهبردارهای حاوی شکر و جوش شیرین برای لایهبرداری و زدودن این لایه خشک به آرامی از لبها استفاده کنند.
بهتر است لایهبردارهایی را برای لب خریداری کنید که حاوی مواد مرطوب کننده و تسکین دهنده لب باشند.
آب بنوشید
کم آبی یکی از دلایل اصلی ترک خوردن لبها است. هنگامی که بدن دچار کم آبی میشود ممکن است فرد متوجه آن نشود و از همین رو عادت به نوشیدن روزانه آب میتواند مفید باشد.
کم آبی زمانی رخ میدهد که میزان مایعاتی که بدن از دست میدهد از میزان مایعاتی که به دست میآورد بیشتر باشد. هنگامی که بدن کم آب میشود، آب را از نواحی خاصی میگیرد تا از مرطوب ماندن سلولها اطمینان حاصل کند. این اتفاق میتواند باعث خشک شدن پوست از جمله پوست لبها شود.
از دیگر نشانههای کم آبی میتوان به احساس تشنگی، خشکی دهان، سردرد و سرگیجه اشاره کرد. میزان مصرف توصیه شده برای نوشیدن آب بسیار متفاوت است و به عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت و میزان فعالیت فیزیکی فرد بستگی دارد.
از دستگاه بخور استفاده کنید
صرف زمان زیادی در محیط خشک میتواند رطوبت پوست را از بین ببرد و این امر به ویژه در زمستان شایع است. نوشیدن مقدار کافی آب میتواند به حفظ مناسب رطوبت بدن در تمامی اوقات سال کمک کند اما برخی ممکن است بخواهند از یک دستگاه بخور در طول زمستان استفاده کرده و میزان لازم رطوبت را به محیط اضافه نمایند.
از استعمال دخانیات اجتناب کنید
دود تنباکو میتواند پوست حساس اطراف لبها را تحریک کند و باعث خشکی و ترک خوردن آنها شود. استعمال دخانیات همچنین میتواند به مشکلات دیگری در دهان مانند زخمهای دهانی و درد لثهای منجر شود.
ممکن است بسیاری از افراد بلافاصله پس از ترک سیگار متوجه شوند که ترکهای لبهایشان شروع به ترمیم میکند و پوستشان بهتر میشود.
- پیشگیری
افراد اغلب متوجه نیستند تا چه اندازه لبهایشان را لمس میکنند، با آنها بازی میکنند و تمایل دارند به لبهایشان زبان بزنند، آنها را بجوند و حتی بکشند بدون آنکه به این عادتها فکر کنند. در صورتی که لبها به طور غیرطبیعی خشکی زده باشند این عادات میتوانند خشکی پوست را تشدید کند.
مقاومت در برابر وسوسه کندن پوستههای لبهای خشک ممکن است سخت باشد و به همین دلیل بسیاری از افراد با کندن این پوستهها به قسمتهای سالم پوست لب خود نیز آسیب رسانده و روند ترمیم آن را طولانی میکنند. این امر همچنین ممکن است منجر به خونریزی لبها شود.
با استفاده از راهکارهایی چون استفاده از محصولاتی که حاوی ضد آفتاب هستند، اجتناب از محصولات لب معطر یا طعمدار، اجتناب از محصولاتی که حاوی آلرژنهای شناختهشده هستند، لایهبرداری مرتب لبها، نوشیدن مایعات کافی و ترک دخانیات میتوان از خشک شدن و ترک خوردن لبها پیشگیری کرد.
- علل
پوست روی لب با پوست بقیه نواحی بدن متفاوت است. اگرچه ساختار زیرین پوست مشابه است اما پوست روی لب بسیار نازکتر و ظریفتر است.
بر خلاف پوست نواحی دیگر، پوست لب فاقد غدد چربی بوده و نمیتواند رطوبت مورد نیاز خود را تأمین کند.
طیف وسیعی از عوامل خارجی میتوانند باعث خشکی و ترک خوردن لبها شوند. کنترل این عوامل میتواند به درمان یا پیشگیری از خشک شدن لبها کمک کند:
آب و هوا: سطح رطوبت هوا با کاهش دما در پاییز و زمستان کم میشود. هوای خشک، رطوبت پوست را بیرون میکشد و این دلیل آن است که افراد، خشکی لب را در هوای سردتر بیشتر تجربه میکنند. اجتناب از سرمای هوا میتواند به پیشگیری از خشکی لبها کمک کند.
زبان زدن به لبها: هنگامی که لبهای فردی خشکی میزند فرد به طور معمول برای مرطوب کردن به آنها زبان میزند. اگرچه لیسیدن لبها ممکن است به طور موقتی به لبها رطوبت بدهد، اما این عادت خود میتواند به خشکی بیشتر لبها منجر شود. چرا که با تبخیر آب دهان، رطوبت لبها بیش از پیش گرفته میشود.
مواد خشکیزا در محصولات لب: برخی نرمکنندههای لب و سایر محصولات مشابه حاوی مواد تشکیلدهندهای هستند که خشکی لبها را تشدید میکنند. چند مورد از این مواد شامل کافور، منتول، فنول و هیومکتانتها هستند.
برخی افراد ممکن است به برخی مواد رایج در محصولات لب به ویژه رنگدانهها و مواد معطر حساسیت داشته باشند و در صورت مصرف این محصولات دچار خشکی، ترک خوردگی و قرمزی در لبهای خود شوند.
آسیب خورشید: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه فرابنفش خورشید میتواند منجر به آسیبهای قابلتوجهی در لبها از جمله خشکی و ترکخوردگی آن شود.
آسیب نور خورشید همچنین میتواند باعث بیماری به نام "کراتوز فعال" شود که موجب تشکیل برآمدگیهای خشن روی لبها میشود. اگرچه این برآمدگیها خودشان کشنده محسوب نمیشوند اما از آن جایی که میتوانند سرطانی شوند، بهتر است فرد هر چه سریعتر آنها را از بین ببرد.
داروها: برخی داروها از جمله آنتیهیستامینها، داروهای شیمی درمانی و ادرار آورها، کمآبی بدن را به عنوان عارضه جانبی به همراه میآورند. داروهای موضعی آکنه نیز ممکن است حاوی مواد تشکیلدهندهای چون سالیسیلیک اسید یا بنزوییل پراکسید باشند که میتوانند لبها را خشک کنند. در صورتی که این مواد با لبها تماس داشته باشند، میتوانند موجب ترکخوردگی لبها شوند.
به طور کلی افرادی که از خشکی و ترکخوردگی لبهای مزمن در تمامی زمانهای سال رنج برده و درمانهای عادی لبهایشان را ترمیم نمیکند، بهتر است به پزشک مراجعه کنند تا علاوه بر درمان، علت اصلی این مشکل مشخص شود.