مصرف قلیان تأثیر جدی بر سلامت دو عضو حیاتی بدن یعنی ریه‌ها و قلب دارد و علاوه بر افزایش احتمال ابتلا به سرطان‌های ریه، دهان و مثانه، در باروری مردان و همچنین سلامت بارداری زنان تاثیر منفی جدی دارد.
سرطان ریه، سرطان مری، بیماری انسداد ریوی مزمن، آمفیزم، پایین بودن وزن تولد نوزاد، افزایش حملات آسم و ذات‌الریه برخی از خطرات مربوط به کشیدن قلیان هستند.
سایر خطراتی که در دود سیگار مشاهده نشده اما در قلیان وجود دارد، بیماری‌های عفونی است که از استفاده اشتراکی شلنگ قلیان و افزودن الکل یا داروهای روان‌گردان به تنباکوی قلیان ناشی می‌شود.
دود قلیان حاوی صدها فلز سنگین مانند آرسنیک، کوبالت کرم و سرب است. با مصرف متوسط قلیان، دود تولید شده از یک لوله تقریباً نیکوتین و قطران برابر با ۲۰ سیگار در خود دارد. همچنین تحقیقات نشان داده است که پس از ۴۵ دقیقه استفاده از هوای منقضی شده، مونوکسیدکربن، نیکوتین پلاسما و ضربان قلب به شدت بالا می‌رود.
جدی‌ترین تأثیرات مضر قلیان
استفاده از قلیان علاوه بر سرطان ریه، با افزایش احتمال ابتلاء به سرطان دهان و مثانه نیز همراه است. همچنین شواهدی وجود دارد که اعلام می‌کند قلیان می‌تواند میزان اسپرم را در مردان کاهش دهد.
مصرف کنندگان مداوم قلیان، عملکرد ریوی‌شان تقریباً ۲۵ درصد پایین‌تر از کسانی است که قلیان نمی‌کشند. یک تحقیق نشان داده است که کشیدن قلیان خطر ابتلاء به سل ریوی را افزایش می‌دهد. مخصوصاً کودکان بیشتر در مقابل تأثیرات مصرف قلیان آسیب‌پذیر هستند و اگر در محلی باشند که در آن قلیان کشیده می‌شود، احتمال ایجاد عفونت‌های ریوی، آسم و سندرم مرگ ناگهانی کودک در آنها افزایش می‌یابد.
بنابر اعلام جمعیت مبارزه با دخانیات، کشیدن قلیان می‌تواند تحرک و طول عمر اسپرم را کاهش داده و موجب تغییرات ژنتیکی شود که بر بچه تأثیر می‌گذارد. از آنجا که قلیان حاوی فلزات سنگینی مانند آرسنیک، کروم، سرب و کوبالت است، این فلزات سنگین موجب کاهش تولید اسپرم می‌شوند.
کشیدن قلیان چه تأثیراتی بر زنان باردار و جنین دارد؟
از آنجا که لوله قلیان حاوی میکروارگانیسم‌های عفونی زیادی است و زنان باردار سیستم ایمنی ضعیفی دارند، احتمال گرفتن بیماری در آنها بیشتر خواهد بود. قلیان هم مانند سیگار می‌تواند احتمال وضع حمل پیش از موعد، مرده به دنیا آمدن نوزاد و سایر مشکلات را افزایش دهد. همچنین می‌تواند بر رشد جنین نیز تأثیر منفی داشته باشد. نوزادانی که در معرض دود تنباکو قرار دارند، بیشتر در خطر مرگ در رختخواب هستند. نوزادان و کودکانی که در دود تنفس می‌کنند، معمولاً بیشتر دچار سرماخوردگی آسم و عفونت‌های گوش می‌شوند. دود قلیان غلظت اکسیژن را در بدن مادر کاهش داده و نهایتاً موجب تنگی نفس جنین شده و او را به سمت مرگ می‌کشاند.
کشیدن قلیان چه ضررهایی برای سلامتی دارد؟
اگر فویل آلومینیومی که در قلیان استفاده می‌شود کیفیت خوبی نداشته باشد، با زغال در حال سوختن واکنش نشان داده و مواد سرطان‌زایی تولید می‌کند که موجب سرطان می‌شود. میزان دی اکسید کربنی که از طریق قلیان استنشاق می‌شود، در مقایسه با سیگار بسیار بالا است و این مسئله باعث می‌شود که کشیدن یک قلیان برابر با ۷ تا ۱۰ سیگار باشد.
افرادی که قلیان می‌کشند باید از این واقعیت مطلع باشند که دود قلیان چون از آب رد می‌شود و مرطوب است، مدت زمان بیشتری در ریه‌ها می‌ماند. برخی میکروب‌هایی که عمدتاً موجب سل می‌شوند، در لوله قلیان وجود دارند.
یکی دیگر از جنبه‌های نگران‌کننده قلیان این است که سابقا در کشورهایی مثل پاکستان و هند توسط افراد سالخورده‌ای که در روستاها زندگی می‌کردند، استفاده می‌شد، اما اخیراً بیشتر در مناطق شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد. رستوران‌های شهری زیادی آن را برای مشتریان خود سرو می‌کنند و آنهایی که به طور مرتب از قلیان استفاده می‌کنند، کم‌کم دچار اعتیاد به آن می‌شوند.
از طرف دیگر کشیدن قلیان برای جوانان مسئله هیجان انگیز، مد روز و لذت بخش به نظر می‌رسد. این درحالیست که بر اساس توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت، یک جلسه یک ساعته عادی قلیان فرد را در معرض حجم دودی ۱۰۰ تا ۲۰۰ مرتبه بیشتر نسبت به سیگار قرار می‌دهد.
بنابر اعلام جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات، دود تنباکو حتی بعد از اینکه از آب رد می‌شود، هنوز حاوی سطح بالایی از ترکیبات سمی مثل مونوکسید کربن، فلزات سنگین و مواد شیمیایی سرطان‌زاست. بر همین اساس نیاز به آموزش فوری در رابطه با خطرات مصرف قلیان وجود دارد و متخصصان مذهبی و سازمان‌های غیردولتی باید پیش آمده و مردم را در رابطه با مضرات آن آگاه کنند و لازم است سمینارهای ویژه‌ای در مدارس و دانشگاه‌ها در رابطه با خطرات استفاده از قلیان برگزار شود و برای سرو قلیان در رستوران‌ها محدودیت ایجاد شود.
قلیان باعث می‌شود جوانان نتوانند از اوقات فراغت خود خلاقانه استفاده کنند و به کارهای مفید بپردازند و کسانی که تصور می‌کنند قلیان در مقایسه با سیگار بی‌ضرر است، باید از این تفکر اشتباه خود بیرون آیند.
قلیان، دود تنباکو را تصفیه نمی‌کند
نکته مهم آن است که کشیدن تنباکو از طریق آب، مواد شیمیایی سرطان‌زای آن را تصفیه نمی‌کند، بلکه این دود می‌تواند بیشتر از دود سیگار اثر مخرب بر ریه و قلب داشته باشد. دود قلیان وقتی استنشاق می‌شود، ریه‌ها را نمی‌سوزاند زیرا از طریق آبی که در پایین آن قرار دارد، خنک می‌شود، اما با اینکه دود خنک می‌شود، هنوز هم حاوی مواد سرطان‌زایی است که برای بدن مضر است.
تنباکوی قلیان هم مثل تنباکوهای معمولی حاوی نیکوتین است. در واقع در یک جلسه ۶۰ دقیقه‌ای قلیان، فرد در معرض حجم دودی ۱۰۰ تا ۲۰۰ مرتبه بیشتر از یک سیگار قرار می‌گیرد.
