زندگی ماشینی، کم تحرکی، مصرف غذاهای سرخ کردنی و چرب و غفلت از فعالیت های ورزشی در سایه ترویج تغذیه ناصحیح که با فرهنگ ایرانی همخوانی ندارد، یکی از تهدیدهای جدی سلامت جامعه است.
سبد غذایی خانوار همواره به عنوان یکی از مولفه های بنیادین حفظ سلامت روان این نهاد اجتماعی بوده و به دلایل مختلف و در اثر پیامدهای سوء هر جامعه ای، دستخوش تغییرات می شود.
با پیشرفت فناوری، سرعت در انجام کارها، کمبود زمان به دلیل هجمه کارهای متعدد روزانه و البته کم حوصله بودن در توجه به اصلی ترین نیاز هر انسان امروزی برای ادامه حیات، باعث شده تا استفاده از سریع ترین روش برای تغذیه در بین افراد جامعه رواج پیدا کند.
در کنار این موارد، مشغله های ذهنی ناشی از بسیاری موارد همچون مشکل معیشتی، فشارهای اقتصادی، ناهنجاری های اجتماعی با تاثیر سوء بر رویکرد تحرک و فعالیت های روزانه و قراردادن ورزش در برنامه کاری، نقش این معضل ناشناخته اما در حال توسعه را در جامعه جدی تر کرده است.
نبود آموزش های کاربردی در حوزه تغذیه، آگاه نبودن قشرهای گوناگون جامعه با فواید تغذیه سالم و زیان غذاهای آماده، کمرنگ شدن نقش غذاهای اصیل محلی و بومی در سایه تبلیغ های پر زرق و برق فست فودها، کاهش مصرف سبزی و میوه در سبد خانوار، افزایش مصرف نوشیدنی های گازدار، تنقلات صنعتی و زیاده روی در انجام بازی های رایانه ای، باعث شده تا زنگ خطری جدی در حوزه سلامت شهروندان به ویژه چاقی و بیماری های متاثر از آن در بین کودکان و نوجوانان به صدا دربیاید.
بر اساس آمار، حدود 20 درصد از کودکان کشور و 13 درصد از کودکان استان سمنان دچار چاقی و همچنین 30 درصد کودکان در کشور دچار اضافه وزن هستند.
رواج چاقی شکمی 20 درصد از دانش آموزان کشور در گروه سنی هفت تا 18 سال، حکایت از یک شکاف عمیق بین فرهنگ اصیل و سنتی غذاهای سالم ایرانی و استفاده بی رویه از فست فودها و غذاهای آماده غربی با اثرات سوء سلامتی دارد.
بر اساس آمار جهانی، 81 درصد کودکان سن پیش دبستانی کشورهای در حال توسعه، دارای اضافه وزن هستند و استان چهار و محال بختیاری بیشترین و سیستان و بلوچستان کمترین کودکان چاق کشور را دارد.
خانواده، آموزش و پرورش، آموزش عالی، نهادهای فرهنگی و رسانه ها با اتخاذ تدابیر عملی، علمی و هوشمندانه نقش اصلی و اساسی در فرهنگ سازی و جلوگیری از شیوع چاقی مفرط به عنوان بیماری غیرواگیر در جامعه دارند.
حفظ سلامت جامعه یکی از وظایف اصلی حکومت است که همواره در برهه های زمانی مختلف و در پی برنامه ها و اتخاذ تصمیم های گوناگون، هزینه هایی را به همراه داشته و تلاش برای جامعه ای سالم و کاهش سرانه های درمانی از موفقیت های مطلوب آن به شمار می رود.
اما امروز باید چاقی و بیماری های مرتبط با آن از جمله گرفتگی عروق و بیماری های قلبی، درد مفاصل و مشکلات ناشی از آن، دیابت و امراض مرتبط با قند و چربی را، یکی از عامل های تهدید برای سلامت جامعه و افزایش هزینه های درمانی کشور دانست و نیاز است برای جلوگیری از این مهم راهکار های مناسب اندیشیده شود.
کودکان آینده سازان جامعه هستند و بی شک آینده روشن برای کشور در سایه داشتن جامعه ای سالم با جوانان شاداب و سالم رقم می خورد و باید این مسئله را قبول کرد پیشگیری بهتر از درمان است و هزینه در پیشگیری سرمایه گذاری است اما هزینه در درمان ارزش افزوده ای به همراه نخواهد داشت و هدر رفت هزینه است.
درج پیام بهداشتی مرتبط بر بدنه اتوبوس ها و در تابلوهای تبلیغاتی شهری، فراهم کردن وسایل ورزشی کم هزینه در اماکن عمومی و بوستان ها، ترغیب افراد جامعه به تحرک و ورزش های همگانی و برگزاری جشنواره های غذای سالم راهکارهای فرهنگ سازی برای پیشگیری از اضافه وزن است.
** مادران، مدیران ارشد تغذیه سالم در جامعه هستند
مدیرگروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان گفت: مادران به عنوان متولی اصلی تهیه غذا در بنیاد خانواده، مدیران ارشد ترویج تغذیه سالم در جامعه هستند.
مصطفی حسینی گفت: مخاطب اصلی امروز جامعه در بحث تغذیه سالم، کودکان هستند و ارائه آموزش های مناسب با هدف افزایش سلامت جسمی آنها، با انتقال و آموزش مفاهیم و اصول تغذیه سالم به فرزندان خود به عنوان نسل های آینده کشور، تاثیر فراوانی بر جامعه خواهد داشت.
وی تاکید کرد: غذاهای آماده یا فست فود به ذات غذای بدی نیست اما نوعی از فست فود و پخت آن که در حال حاضر در جامعه ما رواج پیدا کرده به هیچ عنوان مناسب نیست و توصیه می شود افراد جامعه از غذاهای بومی و سنتی استفاده کنند.
حسینی، غذاهای اصیل و سنتی را هم نیازمند تغییر ساختار دانست و گفت: فرهنگ غلط استفاده از نمک و روغن های چرب و سرخ کردنی نیز امروزه به غذاهای سنتی و اصیل جامعه ایرانی ورود پیدا کرده و نیاز است تا در خصوص ارائه آموزش های لازم برای تطبیق الگوی این گونه غذاها با اصول تغذیه سالم راهکار عملی و علمی اندیشیده شود.
وی گفت: متولیان مراکز عرضه غذاهای سریع یا همان فست فودها، با دید بنگاه داری تجاری، برای افزایش حاشیه سود، ارزش غذایی را کاهش داده و به همین دلیل غذاهای فست فودی، از لحاظ مواد مغذی بسیار فقیر هستند.
کارشناش تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی سمنان تاکید کرد: خانواده ها در صورت تمایل برای تهیه غذاهای آماده، از آشپرخانه های محلی تحت نظارت مراکز بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی استفاده کنند چرا که آموزش های لازم از قبیل استفاده بیشتر از حبوبات و سبزیجات، کاهش میزان مصرف نمک و روغن و استفاده از روغن مناسب برای دستیابی به اصول تغذیه سالم و رواج آن در جامعه، به متولیان این مراکز ارائه می شود.
** اغذیه سالم حتی در قالب فست فود نیز قابل ارائه است
مدیر یک واحد عرضه فست فود در سمنان در گفت و گو با ایرنا گفت: با وجود فست فودهای متعدد و مختلف که از اصول اولیه تغذیه سالم پیروی نمی کنند، اما عرضه فست فود به عنوان غذای سالم، همچنان قابل ارائه است.
سامان حمیدی نژاد گفت: به دلیل مسائل اقتصادی و دستیابی به سود بیشتر، برخی مراکز عرضه فست فود، با تهیه غذا همراه رنگ و لعاب های جذاب به دور از توجه به مبانی و اصول اولیه تندرستی و ارزش غذایی مواد اولیه به کار رفته، سعی در جذب مشتری دارند.
وی تاکید کرد: فست فود به ذات در صورت تهیه به روش های مناسب طبخ و استفاده از مواد اولیه باکیفیت مطلوب و همچنین ارزش غذایی بالا، می تواند به عنوان یک منبع غذایی مطمئن، سالم و با ارزش برای سبد خانوار جامعه باشد.
اغذیه فروش سمنانی گفت: به عنوان فعال حوزه فست فود و غذای آماده، معتقدم خانواده ها و به خصوص والدین با انتخاب اغذیه فروشی های مطلوب و مطمئن می توانند از ترویج فرهنگ نادرست عرضه فست فود با ارزش مواد غذایی و قیمت پائین، جلوگیری کنند.
** غذای سالم، هنر و تعهد بانوی ایرانی است
بانوی خانه دار سمنانی گفت: همواره بانوی ایرانی به هنر آشپزی و تهیه و طبخ غذاهایی با بوهای مطبوع و ارزش غذایی مطلوب شهرت داشته است که این جزئی از تخصص زنان خانه دار و مادران ایرانی است.
رقیه حمیدی پور گفت: به دلیل کم حوصلگی، نبود فرصت کافی برای تهیه و طبخ غذا به دلیل مشغله ها و هیاهوی زندگی مدرن، نداشتن تجربه کافی به دلیل فقدان انتقال و آموزش مناسب از مادران به فرزندان به خصوص دختران، باعث شده امروز غذا و تهیه آن توسط بانوی خانه دار ایرانی، به فراموشی سپرده شود.
وی افزود: در گذشته اولین کار هر بانوی هنرمند ایرانی، تهیه مواد اولیه برای غذا و پخت وعده ناهار در اولین ساعات صبح بود و به دلیل دوری از زندگی های پرمشغله امروزی، زمان وعده های غذایی و آماده سازی غذا نیز توسط بانوی ایرانی هدفمند انجام می شد.
بانوی خانه دار ایرانی گفت: فست فودها را می توان با استفاده از مواد اولیه سالم و مغذی حاوی ویتامین ها و پروتئین های مورد نیاز اعضای خانواده، در فضای صمیمی خانه و بنیان گرم خانواده، طبخ، تهیه و استفاده کرد.
همچنین 30 درصد کودکان در کشور دچار اضافه وزن هستند.
رواج چاقی شکمی 20 درصد از دانش آموزان کشور در گروه سنی هفت تا 18 سال، حکایت از یک شکاف عمیق بین فرهنگ اصیل و سنتی غذاهای سالم ایرانی و استفاده بی رویه از فست فودها و غذاهای آماده غربی با اثرات سوء سلامتی دارد.
بر اساس آمار جهانی، 81 درصد کودکان سن پیش دبستانی کشورهای در حال توسعه، دارای اضافه وزن هستند و استان چهار و محال بختیاری بیشترین و سیستان و بلوچستان کمترین کودکان چاق کشور را دارد.
خانواده، آموزش و پرورش، آموزش عالی، نهادهای فرهنگی و رسانه ها با اتخاذ تدابیر عملی، علمی و هوشمندانه نقش اصلی و اساسی در فرهنگ سازی و جلوگیری از شیوع چاقی مفرط به عنوان بیماری غیرواگیر در جامعه دارند.
حفظ سلامت جامعه یکی از وظایف اصلی حکومت است که همواره در برهه های زمانی مختلف و در پی برنامه ها و اتخاذ تصمیم های گوناگون، هزینه هایی را به همراه داشته و تلاش برای جامعه ای سالم و کاهش سرانه های درمانی از موفقیت های مطلوب آن به شمار می رود.
اما امروز باید چاقی و بیماری های مرتبط با آن از جمله گرفتگی عروق و بیماری های قلبی، درد مفاصل و مشکلات ناشی از آن، دیابت و امراض مرتبط با قند و چربی را، یکی از عامل های تهدید برای سلامت جامعه و افزایش هزینه های درمانی کشور دانست و نیاز است برای جلوگیری از این مهم راهکار های مناسب اندیشیده شود.
کودکان آینده سازان جامعه هستند و بی شک آینده روشن برای کشور در سایه داشتن جامعه ای سالم با جوانان شاداب و سالم رقم می خورد و باید این مسئله را قبول کرد پیشگیری بهتر از درمان است و هزینه در پیشگیری سرمایه گذاری است اما هزینه در درمان ارزش افزوده ای به همراه نخواهد داشت و هدر رفت هزینه است.
درج پیام بهداشتی مرتبط بر بدنه اتوبوس ها و در تابلوهای تبلیغاتی شهری، فراهم کردن وسایل ورزشی کم هزینه در اماکن عمومی و بوستان ها، ترغیب افراد جامعه به تحرک و ورزش های همگانی و برگزاری جشنواره های غذای سالم راهکارهای فرهنگ سازی برای پیشگیری از اضافه وزن است.
** مادران، مدیران ارشد تغذیه سالم در جامعه هستند
مدیرگروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان گفت: مادران به عنوان متولی اصلی تهیه غذا در بنیاد خانواده، مدیران ارشد ترویج تغذیه سالم در جامعه هستند.
مصطفی حسینی گفت: مخاطب اصلی امروز جامعه در بحث تغذیه سالم، کودکان هستند و ارائه آموزش های مناسب با هدف افزایش سلامت جسمی آنها، با انتقال و آموزش مفاهیم و اصول تغذیه سالم به فرزندان خود به عنوان نسل های آینده کشور، تاثیر فراوانی بر جامعه خواهد داشت.
وی تاکید کرد: غذاهای آماده یا فست فود به ذات غذای بدی نیست اما نوعی از فست فود و پخت آن که در حال حاضر در جامعه ما رواج پیدا کرده به هیچ عنوان مناسب نیست و توصیه می شود افراد جامعه از غذاهای بومی و سنتی استفاده کنند.
حسینی، غذاهای اصیل و سنتی را هم نیازمند تغییر ساختار دانست و گفت: فرهنگ غلط استفاده از نمک و روغن های چرب و سرخ کردنی نیز امروزه به غذاهای سنتی و اصیل جامعه ایرانی ورود پیدا کرده و نیاز است تا در خصوص ارائه آموزش های لازم برای تطبیق الگوی این گونه غذاها با اصول تغذیه سالم راهکار عملی و علمی اندیشیده شود.
وی گفت: متولیان مراکز عرضه غذاهای سریع یا همان فست فودها، با دید بنگاه داری تجاری، برای افزایش حاشیه سود، ارزش غذایی را کاهش داده و به همین دلیل غذاهای فست فودی، از لحاظ مواد مغذی بسیار فقیر هستند.
کارشناش تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی سمنان تاکید کرد: خانواده ها در صورت تمایل برای تهیه غذاهای آماده، از آشپرخانه های محلی تحت نظارت مراکز بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی استفاده کنند چرا که آموزش های لازم از قبیل استفاده بیشتر از حبوبات و سبزیجات، کاهش میزان مصرف نمک و روغن و استفاده از روغن مناسب برای دستیابی به اصول تغذیه سالم و رواج آن در جامعه، به متولیان این مراکز ارائه می شود.
** اغذیه سالم حتی در قالب فست فود نیز قابل ارائه است
مدیر یک واحد عرضه فست فود در سمنان در گفت و گو با ایرنا گفت: با وجود فست فودهای متعدد و مختلف که از اصول اولیه تغذیه سالم پیروی نمی کنند، اما عرضه فست فود به عنوان غذای سالم، همچنان قابل ارائه است.
سامان حمیدی نژاد گفت: به دلیل مسائل اقتصادی و دستیابی به سود بیشتر، برخی مراکز عرضه فست فود، با تهیه غذا همراه رنگ و لعاب های جذاب به دور از توجه به مبانی و اصول اولیه تندرستی و ارزش غذایی مواد اولیه به کار رفته، سعی در جذب مشتری دارند.
وی تاکید کرد: فست فود به ذات در صورت تهیه به روش های مناسب طبخ و استفاده از مواد اولیه باکیفیت مطلوب و همچنین ارزش غذایی بالا، می تواند به عنوان یک منبع غذایی مطمئن، سالم و با ارزش برای سبد خانوار جامعه باشد.
اغذیه فروش سمنانی گفت: به عنوان فعال حوزه فست فود و غذای آماده، معتقدم خانواده ها و به خصوص والدین با انتخاب اغذیه فروشی های مطلوب و مطمئن می توانند از ترویج فرهنگ نادرست عرضه فست فود با ارزش مواد غذایی و قیمت پائین، جلوگیری کنند.
** غذای سالم، هنر و تعهد بانوی ایرانی است
بانوی خانه دار سمنانی د گفت: همواره بانوی ایرانی به هنر آشپزی و تهیه و طبخ غذاهایی با بوهای مطبوع و ارزش غذایی مطلوب شهرت داشته است که این جزئی از تخصص زنان خانه دار و مادران ایرانی است.
رقیه حمیدی پور گفت: به دلیل کم حوصلگی، نبود فرصت کافی برای تهیه و طبخ غذا به دلیل مشغله ها و هیاهوی زندگی مدرن، نداشتن تجربه کافی به دلیل فقدان انتقال و آموزش مناسب از مادران به فرزندان به خصوص دختران، باعث شده امروز غذا و تهیه آن توسط بانوی خانه دار ایرانی، به فراموشی سپرده شود.
وی افزود: در گذشته اولین کار هر بانوی هنرمند ایرانی، تهیه مواد اولیه برای غذا و پخت وعده ناهار در اولین ساعات صبح بود و به دلیل دوری از زندگی های پرمشغله امروزی، زمان وعده های غذایی و آماده سازی غذا نیز توسط بانوی ایرانی هدفمند انجام می شد.
بانوی خانه دار ایرانی گفت: فست فودها را می توان با استفاده از مواد اولیه سالم و مغذی حاوی ویتامین ها و پروتئین های مورد نیاز اعضای خانواده، در فضای صمیمی خانه و بنیان گرم خانواده، طبخ، تهیه و استفاده کرد.
