حاصل سفر اخیر عبدالناصر همتی به عراق، یک توافق نامه بانکی میان دو کشور بود که جزییات یک مکانیزم پرداخت مالی را مشخص کرده است.
به گزارش «انتخاب»، همتی پس از امضای این توافق گفته است: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای روسیه، ترکیه، هند و چین و دیگر کشورها به راهکارهای مناسب مالی برای مبادلات دست یافته است.
اما توافق صورت گرفته دقیقا چه می گوید و از نظر اقتصادی چه اهمیتی دارد؟
براساس توافق دو کشور، بدهی های ناشی از صادرات گاز و برق ایران به عراق براساس دستور پرداخت بانک مرکزی ایران پرداخت یا منتقل می شود و درآمدهای صادرات آتی نیز در همین چارچوب مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین صادرکنندگان ایرانی می توانند از طریق بانک های عراقی فعالیت کنند و در همین راستا نیز بانک های ایرانی می توانند در بانک های عراقی حساب دیناریو یورویی داشته باشند. بر این اساس، مبادلات گاز و نفت با این حساب ها انجام می شود.
همچنین شرکت های عراقی هم می توانند در بانک های ایرانی حساب افتتاح کنند و مبادلات خود را با دینار انجام دهند. بر این اساس، رییس بانک الرشید عراق پیش قدم شده و پیشنهاد تاسیس یک شعبه این بانک در ایران را داده که با استقبال طرف ایرانی روبرو شده.
اما اهمیت این توافق چیست؟
مردادماه سال 97 دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا بخشی از تحریم های ایران را بازگرداند. او در آبان ماه امسال نیز تحریم های نفتی و بانکی را علیه ایران اعمال کرد تا عملا راه های مبادلات تجاری ایران با کشورهای خارجی را مسدود کند.
البته عدم همراهی برخی دولت ها از جمله اروپایی ها و نیز چین و روسیه، بخشی از تلاش های مذکور را خنثی کرده اما از آنجا که شرکت های خارجی عمدتا به دلیل ترس از قطع همکاری با آمریکا با تحریم ها همراهی می کنند، بخشی از مبادلات تجاری کشور تحت تاثیر قرار می گیرد.
در چنین شرایطی، بانک مرکزی از کشور عراق به عنوان گزینه ای که می تواند روزنه ای برای مبادلات تجاری ایران با کشورهای دیگر باشد، استفاده کرده است.
به بیان ساده تر، از این پس، در صورتی که محدودیت های تحریمی مانع مبادلات تجاری ایران با کشورها شود، کشور عراق دریچه اقتصاد ایران با دنیا خواهد بود و می توان از آن به عنوان یک کانال ویژه برای تامین نیازمندی های کالایی و ارزی کشور استفاده کرد. به زبان ساده تر، نیازهای وارداتی ایران هرکجا با بن بست مواجه شود، می تواند از عراق تامین شده و به کشور وارد شود.
این اقدام بانک مرکزی از آن جهت قابل تامل است که نزدیکی دو دولت ایران و عراق و منافع دوطرفه دو کشور، می تواند تضمین کننده بقای این همکاری باشد و از این جهت ریسک کمتری دارد. همچنین نفوذ معنوی و سیاسی ایران در عراق در سال های گذشته، نیز عاملی شده تا این کشور نقطه ای باشد تا مجال تنفسی برای اقتصاد ایران فراهم کند.
