آکادمی اسکار در طول ۹ دهه برگزاری این جوایز سینمایی، گاها انتخاب‌های جنجالی و پر حرف و حدیث در شاخه بهترین فیلم داشته است تا دست برخی از مهم‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما از اسکار بهترین فیلم؛ کوتاه بماند.
اگر عدالت همواره در جوایز اسکار برقرار بود فیلم «رستگاری در شاوشنک» باید در سال ۱۹۹۴ برنده جایزه اسکار بهترین فیلم می‌شد. این فیلم به کارگردانی «فرانک دارابونت» با بازی «تیم رابینز» و «مورگان فریمن» در جوایز اسکار آن سال نامزد کسب چندین جایزه از جمله بهترین فیلم بود اما در نهایت حتی یک جایزه نیز دریافت نکرد و رقابت در شاخه بهترین فیلم را نیز به فیلم «فارست گامپ» به کارگردانی «رابرت زمه‌کیس» واگذار کرد.
رستگاری در شاوشنک
یکی از جنجالی‌ترین انتخاب‌های آکادمی اسکار در سال ۲۰۰۵ رقم خورد، زمانی که فیلم «کوهستان بروکبک» به کارگردانی «آنگ لی» رقابت را به فیلم «تصادف» ساخته‌ی «پل هگیس» واگذار کرد.
فیلم تحسین شده «کوهستان بروکبک» با بازی «هیث لجر» و «جک جیلنهال» مهم‌ترین عناوین فصل جوایز سینمایی را از آن خود کرده بود اما گفته می‌شود اعضای آکادمی به سبب ترس از محتوای غیرمتعارف فیلم دست به انتخاب آن نزدند.
این فیلم که کار خود را با کسب جایزه شیر طلای بهترین فیلم جشنواره ونیز آغاز کرده بود در ادامه جایزه بهترین فیلم و کارگردانی جوایز بفتا، گلدن گلوب را به دست آورد و در جوایز اسکار نیز در ۸ شاخه نامزد کسب جایزه شد اما در نهایت توانست سه جایزه بهترین کارگردانی، فیلمنامه اقتباسی و موسیقی متن را به خانه ببرد و رقابت شاخه بهترین فیلم را به کج‌سلیقگی اعضای آکادمی واگذار کرد.
کوهستان بروکبک
فیلم «رفقای خوب» به کارگردانی «مارتین اسکورسیزی» به عنوان یکی از برترین فیلم‌های گانگستری تاریخ سینما در شب اعطای جوایز اسکار ۱۹۹۱ شکست بزرگی از فیلم «رقصنده با گرگ‌ها» به کارگردانی «کوین کاستنر» خورد و تنها «جو پچی» برای بازی در این فیلم برنده اسکار نقش مکمل مرد شد. «رفقای خوب» که بر اساس داستانی نوشته «نیکلاس پیلگی» ساخته شده، روایتگر ظهور و سقوط یک تبهکار به نام «هنری هیل» با بازی «ری لیوتا» است و «رابرت دنیرو» نیز دیگر بازیگر آن است. اما ستاره اصلی فیلم «مارتین اسکورسیزی» است که در این فیلم آمیزه‌ای از خشونت، مواد مخدر و طنز سیاه را در یک فیلم به سبک ایتالیایی مقابل دوربین برده است.
رفقای خوب
«شبکه» به کارگردانی «سیدنی لومت» رقابت اسکار ۱۹۷۷ در شاخه بهترین فیلم را به فیلم ورزشی «راکی» واگذار کرد که کمترین شانس را در میان نامزدهای این شاخه برای آن متصور می‌شدند.
داستان «شبکه» با بازی «ویلیام هولدن»، «فی داناوی» و «پیتر فینچ» که با فضای امروز جهان همخوانی زیادی دارد به موضوع ظهور رسانه‌ها و مرزهای میان حقیقت، اخبار و سرگرمی می‌پردازد که هر روز کم رنگ‌تر و مبهم‌تر می‌شوند. این فیلم در اسکار ۱۹۹۷ در ۱۰ شاخه نامزد شد و در نهایت توانست سه جایزه بازیگری و همچنین فیلمنامه اصلی را به خود اختصاص دهد. ناگفته نماند در جوایز اسکار ۱۹۹۷ فیلم «راننده تاکسی» اثر «مارتین اسکورسیزی» و «همه مردان رئیس جمهور» ساخته «آلن جی پاکولا» نیز نامزد شاخه بهترین فیلم بودند.
شبکه
فیلم‌های حماسی-فضایی از مجموعه «جنگ ستارگان» تا «بیگانه» و «جاذبه» همگی مرهون ذهن خلاق «استنلی کوبریک» هستند که در سال ۱۹۶۸ شاهکاری به نام «۲۰۰۱: اودیسه فضایی» را روانه سینما کرد. با این وجود این فیلم حتی در شاخه بهترین فیلم نامزد نشد و اسکار بهترین فیلم به «اولیور!» ساخته «کارول رید» رسید و «۲۰۰۱: اودیسه فضایی» تنها به اسکار جلوه‌های بصری بسنده کرد. فیلمی زیبا، سورئال، شاعرانه و وهمناک که چندین سال نوری از زمان خود جلوتر بود.
2001: اودیسه فضایی
فیلم‌های ترسناک به ندرت نامزد شاخه بهترین فیلم اسکار می‌شوند و فیلم «روانی» ساخته ۱۹۶۰ «هیچکاک» از این قاعده مستثنی نبود (فیلم جن‌گیر از جمله استثنائات بود). در مراسم اسکار ۱۹۶۱ فیلم «آپارتمان» به کارگردانی «بیلی وایلدر» برنده اسکار بهترین فیلم شد و «روانی» که در ۴ شاخه کارگردانی هنری، فیلمبرداری، کارگردانی و نقش مکمل زن نامزد بود، دست خالی مراسم را ترک کرد. اما این فیلم به عنوان "مادر سینمای مدرن ترسناک" به عنوان یک تاثیر بزرگ فرهنگی و سینمایی شناخته می‌شود که منبع الهام ساخت آثار زیادی شده است.
روانی
تاکنون چندین فیلم موزیکال از جمله «اشک‌ها و لبخندها» و «شیکاگو» توانسته‌اند مجسمه طلایی بهترین فیلم اسکار را برای خود کنند اما فیلم «آواز در باران» به کاردانی مشترک «جین کلی» و «استنلی دانن» به عنوان یکی از برترین فیلم‌های موزیکال سینما (و شاید بهترین فیلم‌ها) حتی نتوانست به جمع نامزدهای شاخه بهترین فیلم راه یابد. در آن سال، اسکار بهترین فیلم به «بزرگترین نمایش روی زمین» به کارگردانی «سسیل بی .دمیل» رسید.
آواز در باران
«هشمهری کین» ساخته «اورسن ولز» در سال ۱۹۴۱ از سوی بسیاری بهترین فیلم ساخته شده در سینما شناخته می‌شود و همواره در صدر فهرست برترین فیلم‌های موسسه فیلم آمریکا قرار دارد اما در شاخه بهترین فیلم اسکار رقابت را به «چه سرسبز بود دره من» ساخته «جان فورد» باخت. از دلایل باخت «همشهری کین» می‌توان به کمپینی اشاره کرد که یک روزنامه نگار پرنفوذ به نام «ویلیام راندولف» بر علیه این فیلم به راه انداخت. «اورسن ولز» و فیلمش در جوایز اسکار ۱۹۴۲ هو شدند. گرچه «ولز» در آن سال مورد بی‌مهری قرار گرفت اما نوآوری‌های درخشانش در تکنیک‌های سینمایی و داستان‌گویی برای همیشه نحوه ساخت فیلم در سینما را تغییر داد.
همشهری کین
انیمیشن «سفید برفی و هفت کوتوله» در سال ۱۹۳۸، «مساله مرگ و زندگی» به کارگردانی «مایکل پاول» و «امریک پرسبرگر» در سال ۱۹۴۷، «سرگیجه» هیچکاک در سال ۱۹۵۹، «جن‌گیر» از «ویلیام فردکین» در ۱۹۷۴، فیلم علمی-تخیلی «ای تی» از «استیون اسپیلبرگ» در سال ۱۹۸۳، «رگ‌یابی» ساخته «دنی بویل» در سال ۱۹۹۷ و «باید درباره کوین حرف برنیم» ساخته «لین رامزی» در ۲۰۱۲ از جمله فیلم‌های دیگری هستند که به عقیده منتقدان با وجود شایستگی موفق به کسب اسکار بهترین فیلم نشدند.
مراسم نود و یکمین دوره جوایز سینمایی اسکار ۲۵ فوریه (بامداد دوشنبه ۶ اسفند) در لس آنجلس برگزار می‌شود و امسال فیلم‌های «پلنگ سیاه»، «راپسودی بوهمی»، «کلنزمن سیاه»، «محبوب»، «کتاب سبز»، «روما»، «ستاره‌ای متولد شده است» و «معاون» نامزد شاخه بهترین فیلم هستند.
