پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه اعلام کرد که این کشور ژوئن آینده (خرداد- تیر) آبگیری سد ایلیسو بر رود دجله را از سر خواهد گرفت.
به گزارش ایرنا به نقل از خبرگزاری 'رویترز'، اردوغان روز گذشته در شهر 'ماردین' در جنوب شرق ترکیه و در نزدیکی سد 'ایلیسو' اعلام کرد که هزینه بهره برداری از این سد، ۸.۵ میلیارد لیره (۱.۶ میلیارد دلار) بوده و از این طریق سالانه ۱.۵ میلیارد لیره به اقتصاد ترکیه کمک خواهد شد.
قرار است هزار و ۲۰۰ مگاوات برق مناطق جنوب شرقی ترکیه از طریق این سد تامین شود.
پیشتر در تابستان گذشته و همزمان با بهره برداری و آبگیری یک هفتهای از سد ایلیسو، عراق به دلیل کم شدن حق آبه خود از رود دجله از ترکیه شکایت کرد و پس از آن آنکارا مجبور به متوقف کردن فعالیتهای خود در سد ایلیسو شد.
بغداد معتقد است که بهره برداری ترکیه از سد ایلیسو، عراق را با بحران شدید آب مواجه خواهد کرد، زیرا رود دجله یکی از دو منبع مهم تامین آب در کل عراق به حساب میآید.
از سال گذشته بحران آب در عراق باعث ممنوعیت کاشت برنج در این کشور و ترک زمینهای زراعی از سوی کشاورزان شده است.
تصاویر منتشر شده از شمال عراق در زمان آغاز آبگیری سد ایلیسو نشان میداد که کف رودخانه دجله در این مناطق کاملا نمایان شده و در بغداد کودکان به دلیل پایین آمدن آب رودخانه، در مناطق عمیق رودخانه، در حال بازی هستند.
کارشناسان معتقدند که آبگیری سد ایلیسو، ترکیه را نیز با مشکل مواجه خواهد کرد و زیر آب رفتن مناطقی با عمر ۱۲ هزار سال در این کشور، بخشی از پیامدهای بهره برداری از سد ایلیسو است.
سد ایلیسو بعد از سد آتاتورک، دومین سد بزرگ ترکیه است که اولی بر رودخانه دجله و دومی بر رودخانه فرات بنا شده اند.
این سد قادر به ذخیره ۱۱ میلیارد و ۴۰ میلیون مترمکعب آب است و مساحت دریاچه پشت سد حدود ۳۰۰ کیلومتر مربع است و چند ماه طول میکشد که آبگیری کامل این سد به پایان برسد.
ترکیه طی سی سال گذشته مشغول ساخت مجموعهای از سدهای کوچک و بزرگ (شامل ۲۲ سد و ۱۹ طرح آبی ـ. برقی) بر روی رودخانههای دجله و فرات بوده است که در مجموع به آنها 'پروژۀ آناتولی جنوب شرق' گفته میشود.
ترکیه همچنین نسبت به انتقادات دولتهای مرتبط با این رودخانهها و اعتراضاتی که اقدام ترکیه را مغایر حقوق بینالملل آبی میخواند، بی توجه بوده است.
بسیاری از کارشناسان محیط زیست معتقدند نوع بهره برداری ترکیه از رودهای دجله و فرات منشا وقوع پدیدههایی همچون ریزگردها و بیابان زایی و از عوامل اصلی آسیب رسیدن به اکوسیستم منطقه میباشد.