مهم‌ترین پیام خانه‌تکانی بعد از بهداشت عمومی و فردی ایجاد اتحاد و همبستگی بین خانواده‌ها، دوستان و آشنایان در محله‌ها، روستاها و شهرها و حتی کشورهای همجوار است.
در این ایام، تمام اهل خانواده با یکدیگر متحد و به خانه‌تکانی مشغول می‌شوند. همچنین همسایگان و دوستان همگی به تمیز کردن کوچه‌ها و جوی‌ها می‌پردازند. در روستاها همه با اتحاد و همدلی به لایروبی قنات، چشمه‌ها، نهرها و کاریزها می‌پرداختند و در نهرها عطر و گلاب می‌پاشیدند که به آن نوروز رودها می‌گفتند.
در زمانی مشخص در تمام شهرها و حتی کشورهای همجوار قبل از نوروز همه با هم متحد می‌شدند و برای جشن نوروز به پاکسازی که جنبه مردمی و خودجوش دارد، می‌پردازند. پس خانه‌تکانی یک اتحاد ملی و رسم قدیمی است و هنوز هم مانند گذشته، در سراسر ایران میان مردم معمول است.همزمان با سنت خانه‌تکانی توجه به اصول ایمنی در مصرف مواد شوینده برای حفظ سلامت امری ضروری است.
ترکیب مواد شوینده یا پاککنندهها با مواد سفیدکننده در فضای کوچکی مانند حمام یا دستشویی خطرناک است، زیرا از فعل و انفعالات شیمیایی ترکیب این مواد گاز کلر آزاد می‌شود که با رطوبت مخاط دهان اسیدکلریدریک ایجاد می‌کند که بسیار قوی و سوزاننده است و استنشاق آن در فضاهای کوچک علائم شدید تنفسی ایجاد می‌کند.
توجه کنید بسیاری از مواد ضدعفونی‌کننده به راحتی از ماسک‌های کاغذی عبور می‌کنند و می‌توانند موجب آسیب به ریه شوند؛ بنابراین تهویه مناسب محل، روشن کردن هواکش و بازکردن پنجره‌ها، استفاده نکردن از محلول‌های غلیظ و بستن دستمال ضخیم مرطوب روی دهان و بینی می‌تواند تا حد زیادی از بروز آلرژی‌ها و پیشگیری از این مشکلات کمک کند.
پوشیدن دستکش و ماسک هنگام استفاده از محصولات سوزاننده ضروری است.استفاده از مواد شوینده شیمیایی ممکن است باعث تشدید بیماری‌های قلب، عروقی و ریوی شود. مواد شوینده شیمیایی روی زنان باردار، افراد مسن و کودکان بیشتر آسیب‌رسان است. به این نکات به صورت ویژه توجه کنید: مطمئن شوید که استفاده، نگهداری و دفع موادشیمیایی، مطابق با دستورالعمل سازنده است.
مواد خطرناک باید در مکانی دور از دسترس بچه‌ها نگهداری شوند. درپوش محصولات شیمیایی و پاککنندهها را محکم ببندید. در صورت جابه‌جا کردن مواد، بقیه ماده را در ظرف اصلی بازگردانید. فرآورده‌های حاوی موادشیمیایی پرخطر را در ظروف ویژه نگهداری کنید. هرگز برچسب روی ظروف موادشیمیایی را برندارید، اگر برچسب روی ظروف دچار پوسیدگی شده مجددا روی آن برچسب بزنید.
نکات ایمنی و بهداشتی
آمارها و بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان استفاده از انواع شوینده‌ها برای نظافت خانه در ماه پایانی سال دو چندان می‌شود. این در حالی است که اغلب مردم در هنگام استفاده از این شوینده‌ها، به نکات ایمنی و بهداشتی توجه نمی‌کنند و همین نکته باعث می‌شود شاهد مراجعات افرادی به اورژانس بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها باشیم که به نوعی در معرض خطرات این قبیل شوینده‌های صنعتی قرار گرفته‌اند.
بسیاری از این مواد به دلیل ماهیت عملکردی خود در لکه بری و ضدعفونی کردن سطوح از مواد شیمیایی با پایه اسیدی یا بازی و…، مانند آمونیاک استفاده می‌کنند که با توجه به محرک بودن آنها تماس پوستی یا مواجهه استنشاقی با این مواد می‌توانند سبب ایجاد تاثیرات مخرب بر سیستم بدن انسان بگذارد. از همین رو، لازم است که مردم به این نکات توجه داشته باشند.
پس از خرید، این مواد را در جای مناسبی دور از دسترس کودکان قرار دهید. قرار دادن این مواد در آشپزخانه به‌خصوص در کابینت‌های پایینی که کودکان دسترسی راحت‌تری به آنها دارند، به دلیل کنجکاوی زیاد کودک می‌تواند ریسک مخاطراتی مانند نوشیدن این مواد توسط کودک را افزایش دهد.
همچنین هرگاه در هنگام استفاده از این مواد زنگ تلفن یا درب منزل به صدا درآمد و کودک شما هم در منزل حضور دارد هرگز کودک را با این مواد تنها نگذارید و تا هنگام مراجعت دوباره کودک را همراه خود ببرید.هنگام استفاده از مواد جرم‌گیر و سفیدکننده حتما از دستکش و عینک استفاده کنید تا از تماس پوستی و پاشیده شدن قطرات این مواد به داخل چشم جلوگیری شود.
زیرا، مواد شوینده به‌دلیل وجود آنزیم‌هایی که خاصیت چربی زدایی دارند می‌تواند سبب از بین رفتن چربی موجود در پوست دست شده و پوست دست را خشک کند.
استفاده از ماسک‌های تنفسی رایج مانند ماسک‌های یکبار مصرف گرچه ممکن است در کاهش بوی ناشی از این مواد موثر باشد، اما در کاهش مواجهه استنشاقی با این مواد تاثیری ندارند زیرا قطر بخارات مواد شیمیایی بسیار کوچک‌تر از قطر خلل و فرج ماسک‌های یکبار مصرف هست و به راحتی از آنها عبور می‌کنند. در صورت استفاده از این ماسک‌ها فرد با تصور اینکه ماسک از او محافظت می‌نماید خود را به راحتی در معرض بخارات این مواد قرار می‌دهد.
در صورتی‌که از این مواد جهت نظافت مکان‌های سربسته مانند دستشویی و توالت استفاده می‌شود حتما پنجره را بازکنید در صورت عدم وجود پنجره، درآنها باز باشد و سیستم تهویه روشن گردد تا از تجمع بخارات این مواد در محیط کاسته شود.
مواد سفیدکننده و جرم‌گیر را مخلوط نکنید
علیرضا حریری رئیس گروه بهداشت حرفه‌ای معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با عنوان این مطلب که هرگز مواد سفیدکننده و جرم‌گیر را با هم مخلوط نکنید، گفت: بر اثر فعل و انفعالات مواد شیمیایی با هم، خطرات این مواد افزایش می‌یابد. همچنین از مخلوط کردن این مواد با آب داغ خودداری نمایید، زیرا حرارت سبب افزایش فعل و انفعالات شیمیایی شده بر میزان متصاعد شدن بخارات مواد شیمیایی می‌افزاید.
وی با اشاره بر خطرات ناشی از استفاده از مواد شوینده، افزود: استفاده از این مواد توسط افرادی که بیماری‌های سیستم تنفسی مانند آسم داشته یا دچار آلرژی هستند، می‌تواند سبب تشدید بیماری شود. حریری یادآور شد: در صورت پاشیده شدن این مواد روی چشم حداقل ۱۵ دقیقه چشم را با آب فراوان شست و شو داده سپس به چشم‌پزشک مراجعه کنید زیرا این مواد می‌توانند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به قرنیه وارد کند.
همچنین قبل از استفاده از مواد سفیدکننده، جرم‌گیر و غیره حتما برچسب روی ظرف این مواد را مطالعه کنید این برچسب حاوی اطلاعات مفیدی در زمینه نکات ایمنی و بهداشتی و کمک‌های اولیه در خصوص تماس با این مواد هستند. استفاده از انواع شوینده‌ها و لغزندگی در سطوح سرامیکی سر خوردن افراد هنگام فعالیت در روزهای پایانی سال بسیار شایع است و متاسفانه برخی اوقات این بی توجهی‌ها حوادث جبران ناپذیری را رقم می‌زند.
ترکیب دو ماده شیمیایی مانند جوهر نمک با سفید کننده‌ها در فضای کوچکی مانند حمام یا دستشویی خطرناک است، چرا که انفعالات شیمیایی ترکیب این مواد گاز کلر آزاد می‌کند که بسیار قوی و سوزاننده است و تماس آن با مخاط دهان به تنگی نفس منجر می‌شود. ترکیب مواد شوینده یا پاک کننده‌ها با مواد سفید کننده و استنشاق آن در فضاهای کوچک، علائم شدید تنفسی ایجاد می‌کند. یکی دیگر از عوارض شایع خانه تکانی آخر سال، دردهای فیزیکی ناشی از کار زیاد و مداوم است.
متاسفانه اغلب خانم‌ها و البته آقایان، برای اینکه کارها زودتر تمام شود، تمام شبانه روز را مشغول خانه تکانی می‌شوند و این در حالی است که متوجه آسیب‌های جسمانی ناشی از کار مداوم همراه با خم و راست شدن و بلند کردن اجسام سنگین نیستند. بنابراین فعالیت‌های فیزیکی باید با سرعت مناسب انجام شود تا به این ترتیب عضلات حین انجام کار بتوانند استراحت کوتاه داشته، از انقباض مداوم عضلات جلوگیری شده و کمک به خون رسانی به عضله و دفع مواد زائد شود.
هشداربه بیماران
بهترین حالت، تقسیم کارها در روزهای متوالی است تا فرصت استراحت کافی وجود داشته باشد. پس بهتر است هنگام ایستادن‌های مداوم، زمانی را به نشستن و دراز کشیدن اختصاص دهید و همچنین در بین نشستن‌های طولانی چند دقیقه‌ای هم قدم بزنید تا اعضای بدن به طور مداوم در یک حالت قرار نگیرند.
خم و راست شدن‌های پی در پی برای برداشتن اجسام از زمین نیز باعث آسیب به کمر می‌شود و بهترین حالت این است که اجسام به طور نشسته دسته بندی شده و سپس برای جمع‌آوری آنها اقدام کنیم تا از آسیب به کمر جلوگیری شود.
بیماران مبتلا به مشکلات مفصلی، آرتروز شدید و دیسک کمر و گردن باید از خانه تکانی اجتناب کنند چرا که این کار بیماری آنها را تشدید می‌کند. اغلب افراد به ویژه بانوان تمایل دارند که خانه تکانی رادربازه زمانی کوتاه‌تری به پایان برسانند واین به نوبه خودموجب مشکلات جسمانی وآسیب دیدگی مفاصل می‌شود.
روزنامه آرمان
