شرکت «روس اتم» روسیه روز دوشنبه اعلام کرد که آماده مشارکت در ساخت نیروگاه هستهای برای عربستان و چند کشور دیگر عربی است.
به گزارش خبرگزاری «تاس» روسیه، آلکسی لیخاچف مدیر اجرایی «روس اتم» روز دوشنبه، ۲۶ فروردینماه، در دیدار با خبرنگاران گفت این شرکت هم آماده ساخت نیروگاه هستهای بزرگ و هم در مقیاس کوچک برای عربستان است.
«ما در مناقصه ساخت رآکتورهای بزرگ هستهای عربستان شرکت کردهایم و شرکتهای دیگری از آمریکا، فرانسه، کره جنوبی و چین نیز به عنوان رقیب در مناقصه وارد شدهاند، اما همچنین مذاکراتی با دولت عربستان پیرامون مشارکت در پروژههای نیروگاه هستهای کوچک، رآکتورهای آزمایشگاهی و فنآوری هستهای خارج از حوزه انرژی نیز آغاز کردهایم.»
عربستان برای ساخت یک نیروگاه ۱۲۰۰ تا ۱۶۰۰ مگاواتی مناقصه برگزار کرده و در نظر دارد چندین نیروگاه کوچک هستهای نیز راهاندازی کند. در مقام مقایسه، ظرفیت نیروگاه هستهای بوشهر که توسط روسیه ساخته و راه اندازی شده است هزار مگاوات است و هم اکنون سهمی ۲.۵ درصدی در تولید ۳۱۲ تراوات ساعت انرژی الکتریسیته ایران دارد.
«روس اتم» یکی از بزرگترین شرکتهای بینالمللی در ساخت نیروگاههای هستهای است و بنا بر گزارش رسمی سایت این شرکت، هم اکنون حدود ۳۶ پروژه در دست ساخت در جهان دارد.
این شرکت همچنین سوم ماه مه، ۱۷ اردیبهشت پارسال، اعلام کرد که آمادهسازی زمین برای ساخت رآکتور دوم بوشهر نیز آغاز شده است، اما یک روز بعد از آن آمریکا از برجام خارج شد و تاکنون این شرکت یا مقامات ایرانی گزارشی درباره سرنوشت این پروژه نداده است.
لیخاچف همچنین گفت مذاکراتی با اردن و قطر برای ساخت نیروگاه هستهای آغاز شده و مشاورههایی نیز به امارات متحده عربی برای پروژههای هستهای ارائه شده است.
وی گفت: «دیر یا زود این کشورها به انرژی هستهای روی خواهند آورد.»
این خبر در حالی منتشر میشود که خبرگزاری بلومبرگ روز چهارشنبه، ۱۴ فروردین، با انتشار تصاویری گزارش داد ساخت نخستین تأسیسات هستهای عربستان سعودی در «شهرک علم و فناوری ملک عبدالعزیز» که در نزدیکی ریاض واقع شده، رو به پایان است و فقط چند ماه تا تکمیل آن باقی مانده است.
البته وزارت انرژی سعودی در بیانیهای گفته است که این نیروگاه «برای فعالیتهای علمی، پژوهشی، آموزشی ِ کاملا صلحجویانه و در تطابق کامل با توافقنامههای بینالمللی» تأسیس میشود.
کمتر از سه ماه پیش یک کمیته مجلس نمایندگان آمریکا در گزارشی ۲۴ صفحهای با اشاره به این که «در کاخ سفید گفتوگوهایی بر سر فروش احتمالی فناوری هستهای به عربستان انجام گرفته»، فروش این فناوری به ریاض را در تضاد احتمالی با منافع ملی آمریکا و همچنین دارای برخی مخاطرات امنیتی و مشکلات قانونی خواند.
پس از آن خبرگزاری رویترز گزارش داد که ریک پری، وزیر انرژی آمریکا، با استفاده از اختیارات خود به چند شرکت آمریکایی مجوزهایی پنهانی برای فروش فناوری اتمی به عربستان صادر کرده است.
وزارت انرژی عربستان همچنین تأکید کرده است این کشور تمامی پیمانهای عدم اشاعه را امضا کرده و این تأسیسات نیز در شفافیت احداث شده و به روی بازرسان باز است.
حدود یک سال پیش محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در مصاحبهای با شبکه تلویزیونی سیبیاس گفته بود کشورش در پی دستیابی به سلاح هستهای نیست، اما اگر ایران به چنین سلاحی برسد، عربستان هم آن را به دست خواهد آورد.
ایران و عربستان سعودی رقیب یکدیگر در منطقه هستند و روابط خصمانهشان در دو سال اخیر باعث این نگرانی شده است که در نهایت مسابقهای هستهای در خاورمیانه به راه بیفتد.