پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : دیپلماسی ایرانی نوشت:
مهدی مطهرنیا، کارشناس مسایل
خاورمیانه معتقد است که بشار اسد با پذیرش اعزام ناظران بین المللی در
حقیقت تن به بازی برد و باخت در بحران داده است
سوریه پس از پذیرش ناظران اتحادیه عرب
پذیرش ناظران از سوی دولت بشاراسد گامی به عقب در جهت خرید زمان برای
مدیریت بحران موجود در سوریه ارزیابی خواهد شد. به بیان دیگر پذیرش مشروط
با شروطی که دولت سوریه اعلام می‌کند یعنی عدم پذیرش قضاوت مجموعه ناظرانی
که قرار است در این زمینه به سوریه اعزام شوند. به نظر می‌رسد پیش از ورود
آنها و این فضای گفتمانی ناشی از عملکرد نیروهای مخالف دولت سوریه و عدم
اطمینان موجود میان طرفین در ارتباط با موضع‌گیری‌های سیاسی در مورد سوریه
انجام می‌پذیرد.
از این منظر می‌توان گفت که شرط‌گذاری سوریه برای ناظران در حقیقت تاکید بر
عدم صلاحیت آنها به طور ضمنی برای قضاوت در ارتباط با سوریه تلقی می‌شود و
از نظر تحلیلی این شرط‌گذاری مقدمه‌ای است بر عدم پذیرش احتمالی آنچه که
در باب سوریه گفته خواهد شد. چراکه در ماجرای بحرین،گزارش ناظران
بین‌المللی درباره آنچه که در این کشور اتفاق افتاده بود از جایگاه ویژه‌ای
برخوردار است و تا حدودی می توان گفت که زمینه‌پرور قبول افکارعمومی در
ارتباط با گزارش ناظران بین‌الملی در ارتباط با کشورهای منطقه خواهد شد. با
وجود موضع‌گیری دولت بحرین و با توجه به نزدیکی این دولت به کشورهای غربی
گفته می‌شود در گزارشی درباره آنچه که در بحرین اتفاق افتاده بود سعی کردند
دولت آل‌خلیفه را مستقل زیرسوال ببرد و برانجام اقدامات خشونت‌طلبانه دولت
بحرین صحه گذاشتند.
بنابراین امروز مشروط کردن در فضای فکری از جانب سوریه پیام‌های ضمنی را
برای تحلیل‌گران دارد، ضمن آنکه باید بپذیریم ارزیابی کشورهای غربی از این
پذیرش آن است که دولت بشاراسد تحت فشارهای موجود تن به آن داده است و
فشارهای بین‌المللی از منظر سیاسی تاثیر خود را تا این اندازه داشته که با
وجود پافشاری دولت بشاراسد برای عدم پذیرش، امروز شاهد قبول ناظران از جانب
بشاراسد هستیم.
به بیان ساده‌تراز زمانی که اسد اعلام کرد که در سوریه کاره‌ای نیست و
دستور برخورد با مردم را صادر نکرده، ضعف دولت بشاراسد به نمایش گذاشته شد
و پذیرش این ناظران نیز دومین گام در این زمینه تلقی خواهد شد.
بنابراین به نظر می‌رسد اگرچه ناظران بین‌المللی به این کشور خواهند رفت و
امکان ورود ناظران بین‌المللی و پذیرش دوجانبه در این زمینه بالاست، اما
گزارش این ناظران سرآغاز فشار بیشتر بر دولت بشاراسد خواهد بود. از این جهت
مدیریت اعمال فشار بیشتر بر دولت سوریه در قالب امیدواری به موفقیت
لایه‌ای، تحمیل فشار بر این دولت را افزایش خواهد بخشید.
نمی‌توان گفت که پس از طی چنین روندی از میزان خشونت‌ها در سوریه کاسته
خواهد شد.اما کاسته شدن از خشونت در زمان حضور ناظران بین‌المللی تا حدودی
صورت خواهد گرفت و یا به عبارت دیگر نوعی آتش‌بس رخ خواهد داد.
نتیجه گزارش ناظران و نوع برخورد بشاراسد و گروه‌های اپوزسیون با این گزارش
ارتباط دارد.اما آنچه که امروز در سوریه به نظر می‌رسد نمایانگر
سیگنال‌های بسیار قوی است که رژیم بشار اسد را با بحران جدی روبرو کرده و
در آینده نیز تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.
سرنوشت قطعنامه شورای امنیت
پذیرش ناظران و آمدن نمایندگان کشورهای مختلف به درون سوریه در طول انجام
این نظارت می‌تواند فضا را در دفاع از کشورهایی همانند روسیه از سوریه
بازتر کند و زمینه‌های مخالفت با صدور قطعنامه صریحی علیه این کشور در
شورای امنیت را فراهم کند. اما آنچه که باید در نظر داشت این است که
هراندازه فواصل گذار از بحران طولانی‌تر شود و زمان بیشتری را بپذیرد در
نتیجه ماجرای کلی عمق بیشتری هم خواهد پذیرفت. به بیان دیگر امکان دارد
قطعنامه موجود علیه سوریه با توجه به مخالفت‌های روسیه و چین که در
دوره‌های گذشته به نمایش گذاشته شده، به عقب رود. اما اگر ناظران
بین‌المللی وارد سوریه شده و گزارش آنها حاوی مطالبی باشد که دولت سوریه را
آماج حمله‌های خود قرار دهد، در دور بعد ارائه قطعنامه‌ای سنگین‌تر با
فضاسازی مناسب رسانه‌ای براساس گزارش ناظران فراهم خواهد آمد و عمق تاثیر
استراتژیک آن گزارش در به ثمر رساندن قطعنامه‌ای قوی‌تر نسبت به
پیش‌نویس‌های کنونی در مورد سوریه را شاهد خواهیم بود.
همچنین در صورت بد بودن گزارش ناظران از سوریه، کار کشورهایی همچون روسیه و چین در حمایت از دولت بشاراسد در سوریه سخت تر خواهد شد.
