اروپایی‌ها بزرگ‌ترین مصرف کنندگان مواد مخدر تولیدی در افغانستان هستند و افغانستان از اوایل قرن ۲۱ تا کنون بزرگ‌ترین تولیدکننده تریاک دنیا بوده است با این حال، کشورهای همسایه و کشورهایی که در مسیر قاچاق این مواد به اروپا هستند نیز از گزند این تجارت در امان نبوده‌اند.
ایران دارای مرز مشترک بزرگی با افغانستان و اولین کشور در مسیر قاچاق به اروپا است، این کشور بیشترین تلفات جانی و مالی را نیز در راه مبارزه با مواد مخدر داشته است. مأمورین ایرانی در خط مقدم مبارزه با مواد مخدری هستند که هدفشان اروپا است. هرچه تولید مواد مخدر در افغانستان بیشتر می‌شود، مبارزه با آن دشوارتر و خطر آن برای اروپا نیز بیشتر می‌شود.
از سوی دیگر بخش عمده مواد مخدری که وارد ایران می‌شود از افغانستان می‌آید این در حالی است که آمریکایی‌ها، اروپایی‌ها، ناتو و به طور کلی غرب در افغانستان، اساساً به دنبال مقابله با مواد مخدر نیستند و سهم این کشورها در مبارزه با قاچاق مواد مخدر بسیار اندک است، این یعنی ایران چندین دهه است در این عرصه یکه و تنها است.
هشدار روحانی به طرف‌های مقابل برجام:
تشدید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی
باعث آسیب به توان ایران در مقابله با
ترانزیت مواد مخدر، تروریسم و
هجوم پناهجویان و در نتیجه از
دست رفتن بخشی از امنیت
اتحادیه اروپا می‌شود
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری در دومین کنفرانس رؤسای مجالس ایران، افغانستان، پاکستان، ترکیه، چین و روسیه در سخنانی به غرب هشدار داد که هدف گرفتن ایران با تحریم‌ها و تضعیف و اخلال در اقتصاد ایران، پیامدهای فاجعه باری برای اروپا به همراه خواهد داشت و باعث جاری شدن سیل مواد مخدر، پناهندگان و گسترش عناصر تروریستی در این قاره خواهد شد.
وی اعلام کرده بود که ایران به حکم رسالت بزرگ خود امروز، سد بزرگی در برابر سوداگران خشونت و دلالان فلاکت بوده است و بهای سنگین این ایستادگی را هزاران نفر از دلاوران ما با جانشان پرداخته‌اند. ما سالانه ۸۰۰ میلیون دلار برای مبارزه با مواد مخدر صرف می‌کنیم که نتیجه آن تضمین سلامتی افزون‌تر ملت‌ها از شرق اروپا تا غرب آمریکا و از شمال آفریقا تا غرب آسیا است. حال برای لحظه‌ای تصور کنید که اگر رخنه‌ای در این سد ایجاد شود چه فاجعه‌ای به بار می‌آید. بدون این فداکاری‌ها و هزینه‌ها این منطقه، شاهد ظهور و قدرت‌گیری خلافت وحشیانه داعش در پهنه‌ای بسیار پهناور بود. دستاورد این اهتمام، امنیت جان انسان‌ها فارغ از ملیت، قومیت و مذهب در سراسر جهان است.
وی ادامه داد: از غربی‌ها انتظار نداریم که سهم‌شان را در ازای امنیت و ثباتی که برای آنها تأمین کرده‌ایم، بپردازند اما بدانند که با تحریم ایران، به توانایی ما برای مبارزه با مواد مخدر و تروریسم آسیب می‌زنند. به تحریم‌کنندگان هشدار می‌دهم اگر توانایی‌های ما در مبارزه با مواد مخدر و تروریسم در خاستگاه آنها ضربه‌ای ببیند شما نخواهید توانست از زیر آوار مواد مخدر، پناهجویان و بمب‌ها و ترورها به سلامت خارج شوید. مقابله با ترانزیت مواد مخدر و تروریسم جزو اصول محوری جمهوری اسلامی ایران طی چهار دهه اخیر بوده و حاکمیت همواره تلاش کرده ضمن مسئولیت پذیری در این زمینه همکاری صادقانه ای با نهادهای بین المللی از خود نشان دهد. شاهد این مدعا تقدیم هزاران شهید و جانباز در مسیر این اقدامات است.
سردار اسکندر مؤمنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر کشورمان که اواخر سال گذشته برای رایزنی با مقامات روسیه به مسکو سفر کرده بود در گفت و گو با خبرنگار ایرنا نسبت به افزایش قاچاق مواد مخدر به اروپا هشدار داد و اعلام کرد: ایران تنها نیاز به تشکر کلامی کشورهای اروپایی برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر به قاره سبز ندارد، ما در خط مقدم مبارزه با مواد مخدر هستیم و به جای تشکر خالی نیاز به حمایت‌های جدی و ارسال تجهیزات مدرن برای مقابله با قاچاق داریم.
وی افزود: بارها به اروپایی‌ها اعلام کرده‌ایم که آنها باید سهم و مسئولیت خود را در امر مبارزه با مواد مخدر بپذیرند؛ البته با توجه به شرایط تحریمی بوجود آمده شاید دیگر نتوانیم به مانند گذشته از قاچاق مواد مخدر به اروپا جلوگیری کنیم.
با وجود وضعیت تحریم در کشور و عدم حمایت کشورهایی اروپایی از ایران و سخنان برخی از مسئولان در ارتباط با عدم حمایت اروپا از ایران در امر مبارزه با مواد مخدر، برآن شدیم با سردار محمد مسعود زاهدیان رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر نیز در این رابطه گفت و گویی داشته باشیم و نظر پلیس را در این راستا جویا شویم.
** ایران بیش از مسئولیت خود در مبارزه با مواد مخدر مداخله می‌کند
* ایران هزینه‌های مادی و معنوی بسیاری در راه مبارزه با مواد مخدر پرداخت کرده است و در مسیر جلوگیری از انتقال مواد مخدر به ایران و سایر کشورها، شهدای بسیاری تقدیم کرده در حالی که اروپا با وجود تحریم‌های ظالمانه اخیر، هیچ گونه حمایتی از ایران تا کنون نداشته است، در صورتی که اروپا سهمش را نپردازد، چه عواقبی گریبان کشورهای اروپایی را می‌گیرد؟
- اروپا باید سهم خودش را در ترانزیت مواد مخدر بپردازد چرا که ما به تنهایی نمی‌توانیم بارش را به دوش بکشیم. هزینه‌های مادی و معنوی سنگنیی در راه مبارزه با مواد مخدر پرداخت کرده‌ایم، به رغم اینکه همه دنیا واقف هستند که ایران بیش از مسئولیتی که در قبال مبارزه با مواد مخدر دارد، مداخله می‌کند و به درستی نیز کارش را انجام داده و می هد اما مطابق با این اقدام، دنیا هیچ گونه مشارکتی نداشته و ندارد. مطمئناً امکانات، تجهیزات ونیروهای ما محدود هستند و اگر تقویت نشویم، سطحی از مواد مخدر را می‌توانیم، کنترل کنیم و بخشی از آن از دست ما خارج می‌شود و عبور می‌کند. این آسیب را حتماً کشورهای اروپایی خواهند دید و اگر آنها در حمایت و پشتیبانی از نیروها و کشورهایی که در خط مقدم مبارزه قرار دارند، مداخله‌ای نکند، حتماً باید مواد مخدر را در کشورشان به صورت گرمی جمع کند که کار بسیار سخت و غیر ممکنی است و جمیعت آنها آسیب پذیر خواهد بود.
** نزولات آسمانی کشت خشخاش در افغانستان را افزایش می‌دهد
* وضعیت کشت خشخاش در کشور افغانستان به چه صورت است و آیا نزولات آسمانی در افزایش یا کاهش تولید مواد مخدر در این کشور تأثیری داشته است؟
- با وجود نزولات آسمانی، امسال پیش بینی می‌شود در کشور افغانستان، شاهد افزایش تولید و کشت مواد مخدر باشیم و میزان تولیدات آنها بیش از گذشته باشد. تغییرات آب و هوایی در گسترش مزارع کشت گیاه خشخاش در افغانستان مؤثر بوده و رصدهای صورت گرفته این مساله را تأیید می‌کند. احتمال اینکه افزایش قابل ملاحظه‌ای در کشور افغانستان در تولید تریاک وجود داشته باشد، بسیاراست. البته بلای دیگری در افغانستان در حال شکل گیری است و آن تولید مواد صنعتی است. کشفیات شیشه در مرزها با کشور افغانستان از ابتدای سال تا کنون بیش از سه تن بود که این رقم غیرقابل تحمل و و غیر باور است. دلیل این امر، نابسامانی‌هایی است که در کشور افغانستان، مرزهای آن با کشور پاکستان و تحرکاتی که در انتقال مواد مخدر در این مسیرها است، وجود دارد و این نقطه، آسیب جدیدی است که در منطقه ایجاد شده است.
حضور کشورهای غربی در افغانستان تولید مواد مخدر را افزایش داده است که به نظر می رسد در تولید این مواد دخیل هستند
** آمار پایین کشفیات در افغانستان گواه نبود مبارزه عملی در این کشور است
* با توجه به پیش بینی افزایش کاشت خشخاش و تولید مواد مخدر در کشور افغانستان و هزینه‌هایی که ایران با وجود عدم حمایت کشورهای اروپایی در مبارزه با مواد مخدر می‌پردازد، چه برنامه‌ای برای کشور افغانستان دارید؟
- ضمن رأی زنی با مجامع بین المللی و سایر کشورها و همچنین مسئولان افغان، به دنبال این هستیم تا مسئولیت آنها را در مبارزه با مواد مخدر افزایش دهیم و آنها در مسیر مبارزه با مواد مخدر تمکین کنند. سال گذشته بیش از ۸۰۰ تن کشفیات مواد مخدر داشتیم در حالی که در افغانستان ۲۰۰ تن کشفیات اعلام شده است که همین آمار گواه این است که مبارزه در این کشور به صورت عملی انجام نمی‌شود براین اساس با توجه به این موضوع باید در رفتار مقابله‌ای افغانستان با مواد مخدر، بازنگری شود.
**حضور کشورهای غربی در افغانستان تولید مواد مخدر را افزایش داده است
*چرا با وجود حضور کشورهای غربی برای امر مبارزه با مواد مخدر در افغانستان همچنان شاهد افزایش تولید مواد مخدر در این کشور هستیم؟
- نه تنها فعالیتی از سوی افغانستان برای مبارزه با مواد مخدر شکل نگرفته است بلکه کشورهای غربی که به بهانه مبارزه با مواد مخدر امروز در این کشور حضور دارند نیز حرکتی انجام نداده‌اند. اتفاقاً در جاهایی که آنها حضور دارند، تولید مواد مخدر افزایش یافته است و این نگرانی را ایجاد کرده که آنها نیز در تولید این مواد دخیل هستند و منافعی از این محل برای آنها فراهم می‌شود. به نظر می‌رسد با رأی زنی صورت گرفته، تلاش شده است تا مسئولیت آنها در قبال مسئولیت جهانی شأن افزایش یابد.
** حضور اروپا در افغانستان توسط مجامع بین المللی بررسی شود
* تا چه میزان افزایش مواد مخدر صنعتی نیز در افغانستان تحت تأثیر حضور کشورهای غربی است؟
- به هر حال وقتی می بینیم طی یک یا دوسال اخیر این اتفاق جهشی و لجام گسیخته شکل گرفته است و برخی از مواد اولیه مورد نیاز برای تبدیل مواد صنعتی و تولید آن باید به افغانستان منتقل شود در حالی که افغانستان تولید کننده این مواد نیست و برای واردات قانونی نیز بهانه مشخصی ندارند و به صورت غیر قانونی از طریق کشورهایی که در غرب و آسیای جنوب
شرقی هستند، منتقل می‌شود، این نگرانی را به وجود می‌آورد که شاید با حمایت سرویس‌های اطلاعاتی و کشورهای خارجی این اتفاقات می‌افتد. باید از طرف مجامع بین المللی مثل سازمان ملل که متولی این موضوعات هستند این مساله مورد پایش و بررسی قرار گیرد.
