عوامل برنامه تلویزیونی «اختیاریه» ضمن تشریح فرآیند تولید این برنامه در شب‌های رمضان نسبت به برخی مهمانان خبرسازی و جنجالی این برنامه توضیحاتی ارائه کردند.
نشست خبری برنامه ماه رمضانی «اختیاریه» امروز دوشنبه ۲۰ خرداد با حضور عوامل این برنامه در صداوسیما برگزار شد.
مرتضی فاطمی تهیه‌کننده و مجری اختیاریه ابتدا درباره راه‌اندازی این برنامه توضیح داد: آغاز شکل‌گیری اختیاریه پیشنهادی بود که برنامه‌ای مشابه ۱۸۰ درجه بسازیم که پیش از این در شبکه افق تولید شده بود ولی ما دیدیم الان فضای تضارب آرا نیست و فضای جامعه از مناظره اشباع شده است.
وی ادامه داد: بنای برنامه بر تمرین گفتگوهای متفاوت بود و من همیشه گفته‌ام که از گفتن هاردتاک پرهیز داریم. سعی داشتیم با مدلی از گفتگو به برنامه‌هایی نزدیک شویم که کمتر تجربه شده بود و می‌توان گفت هر قسمت از برنامه‌های اختیاریه به اندازه پنج برنامه عادی وقت و انرژی برد.
اختیاریه برای ماه رمضان آینده هم سوژه دارد
فاطمی در بخش دیگر درباره برنامه رمصانی خود و اینکه در مقایسه با ماه عسل برای تدارک آن زمان کمتری داشته‌اند، گفت: احسان علیخانی شاید یک سال پیش تولید و سوژه‌یابی می‌کرد ولی به این معنی نیست که ما چون پیش تولید طولانی نداشتیم با مشکل سوژه مواجه بودیم. اتفاقاً ما بانک سوژه‌ای داشتیم که خیلی از سوژه‌های ما بیرون ماند و حتی برای ماه رمضان ماه اینده اگر برنامه داشته باشیم سوژه‌های بسیاری داریم.
وی در پاسخ به سوالی درباره پرداخت پول به مهمانان عنوان کرد: قبل از رمضان حدود ۲۰ برنامه داشتیم که حتی یک هزار تومان هم به مهمانان پول ندادیم. ما برای اینکه چالش شکل بگیرد هیچ پولی پرداخت نکردیم.
پاسخ به حواشی دعوت از یک آدم‌ربا!
در ادامه مصطفی امامی کارگردان برنامه در پاسخ به سوالی درباره پرونده پرنیان (دختر ربوده شده) واکنش یک مجری تلویزیون به دعوت از کسانی که متهم به آدم ربایی بودند در برنامه گفت: سوال من این است که چرا بعد از دو هفته اقای صمدپور این ویدئو را منتشر کرده است و به برنامه انتقاد دارد. این برنامه سه مهمان داشت خانواده پرنیا، بازپرس پرونده و خانواده‌ای که کودک را پیدا کرده است. در آن برنامه بازپرس پرونده صراحتاً اعلام می‌کند که پرونده کودک‌ربایی نیست. رضا همسر زنی که کودک را پیدا می‌کند با وثیقه ۶۰ میلیونی آزاد شده و حتی یک دقیقه هم زندان نبوده است. صمدپور باید بداند که اگر فردی بچه بدزدد با وثیقه ۶۰ میلیون تومانی آزاد نمی‌شود. مرجع پرونده هم قوه قضاییه است نه آقای صمدپور.
این برنامه سه مهمان داشت خانواده پرنیا، بازپرس پرونده و خانواده‌ای که کودک را پیدا کرده است. در آن برنامه بازپرس پرونده صراحتاً اعلام می‌کند که پرونده کودک‌ربایی نیست. رضا همسر زنی که کودک را پیدا می‌کند با وثیقه ۶۰ میلیونی آزاد شده و حتی یک دقیقه هم زندان نبوده است وی در بخش دیگر درباره ویدئوی پدر پرنیان نیز گفت: او در ویدئویی توضیح می‌دهد که اگر خبر داشتم غیر از ما افراد دیگری به برنامه می‌روند، نمی‌رفتیم. ما شماره آقا رضا را هم از خانواده خود کودک گرفتیم که در تماس تلفنی گفتند چون این‌ها با بچه من خوش رفتاری کردند رضایت می‌دهیم و شماره را هم خودشان دادند. البته این موضوع زوایای پنهان دیگری هم دارد.
فاطمی نیز در ادامه درباره اینکه چرا سراغ پرونده پرنیان رفته‌اند، تصریح کرد: آتنا فرقانی را در مقطعی در تبریز می‌دزدند به او تجاوز شده و کشته می‌شود و فضا ملتهب می‌شود و بعد عده‌ای روزنامه‌نگار این را مطرح می‌کنند که کیس مشابهی مثل پرنیان در کرج پیدا می‌شود که ابعاد رسانه‌ای جهانی پیدا می‌کند و ایران به عنوان یک کشور ناامن برای کودکان مطرح می‌شود. بعد از چند وقت مشخص می‌شود که آدم ربایی نیست و شما باید بگویید ایران کشور ناامنی نیست.
وی افزود: بازپرس پرونده صریح می‌گوید این کار آدم ربایی نیست. این کار جرم است و باید او را از اول بچه‌ها تحویل می‌داده است. با این حال رضا این بچه را از مشکلات حادی نجات می‌دهد تا حدی که وقتی او آزاد می‌شود دوست ندارد سمت خانواده‌اش برود. خیلی از تصاویر و مشکلات بعد از برنامه مشخص شد که اگر قبل از برنامه مشخص بود اصلاً سراغ این پرونده نمی‌رفتیم و اگر آقای صمدپور ادامه دهد ما ابعاد دیگر موضوع را باز خواهیم کرد.
امامی نیز گفت: این پرونده‌ای بود که مدام صدای آمریکا و بی‌بی سی درباره آن صحبت می‌کردند و هم به دلیل درام جذاب بود و هم به دلیل نمایش امنیت در ایران به این مساله پرداختیم.
اولین‌بار یک جذامی مهمان تلویزیون شد
فاطمی در بخش دیگر درباره سوژه‌های این برنامه اظهار کرد: ما سوژه‌های مختلفی در این برنامه داشتیم که برخی برای اولین بار اتفاق افتاد مثلاً در تلویزیون برای اولین بار بعد از انقلاب جذامی‌ها به برنامه زنده آمدند. البته ما در پرونده جذامی‌ها روحانی ای داشتیم که از زاویه دید او به جذامی‌ها پرداختیم.
وی درباره اینکه چرا می‌تواند به سوژه‌های حساس بپردازد، بیان کرد: هیچ گارانتی ای وجود ندارد چیزی که وجود دارد پیگیری و سماجت است. انگیزه ای داریم که از نقطه اول فکر نکنیم این خط قرمز است.
امامی نیز اضافه کرد: ما خودسانسوری نداریم هر گروهی ممکن است وقتی به پرواز همای برسد خودش به این نتیجه برسد که او را دعوت نکند. اما ما با رایزنی توضیح دادیم که با حضور چنین فردی اتفاقی رخ نمی‌دهد. حتی تا آخرین دقایق برنامه قرار بود کنسل شود.
ماجرای دعوت از پزشک کرواتی
فاطمی در واکنش به سوالی دیگر درباره اینکه چگونه برخی از خط قرمزهای سازمان را رد کرده و پزشکی را با کراوات در برنامه دعوت کرده است، توضیح داد: قطعاً در وهله اول مدیران می‌گویند نه. بعد شما توضیح می‌دهید او جهادی است بیماران ایدزی را درمان می‌کند. البته قبل از این هم چنین اتفاقی افتاده بود. البته من اصراری به کراوات نداشتم مهمان تن نمی‌داد اگر من می‌خواستم که کراوات را دربیاورد.
وی در پاسخ به اینکه برای دعوت از این افراد به جایی وصل است یا خیر؟ گفت: بالاخره برای بسیاری از این اتفاقات باید بجنگیم و جوانی خود را بگذاریم ولی ما به خدا وصل هستیم نه جای دیگر.
در ادامه میرطالب مدیر هنری برنامه درباره صندلی مهمان و دکور عنوان کرد: فاطمی اصرار داشت استفاده از متریال مدرن نباشد. می‌خواست دکور حالت نوستالژی داشته باشد. انتخاب متریال بر این اساس بود. متریالی دم دستی استفاده کردیم و نیمکت هم در همین راستا بود. ما در یک آیتم چندین مهمان داشتیم مجری لازم بود زوایای درستی نسبت به مهمان داشته باشد بنابراین از صندلی مذکور که گردان بود استفاده شد. از طرف دیگر ما ممکن بود ۶ یا ۸ نفر مهمان داشته باشیم و نمی‌توانستیم برای همه صندلی بگذاریم.
وی ادامه داد: من هیچ پروژه‌ای تاکنون نداشته‌ام که بگویم ایده ال بود و اگر می‌دانستم حساسیت احساس می‌شود حتماً تغییرات ایجاد می‌کردیم.
سارا شمیرانی مسئول پژوهش‌های برنامه در ادامه گفت: روایت‌های جذاب برای ما مهم بود. ما بانک سوژه بزرگی داشتیم که سعی کردیم سوژه‌ها در برنامه‌های دیگر نباشند و اگر هم آمده‌اند زاویه دیگری به آن بدهیم. ما حدود ۲۰۰ سوژه از اهالی مطبوعات و مستندسازان دریافت کردیم.
۸۰ قسمت مانده اما فعلاً استراحت می‌کنیم
فاطمی در ادامه درباره ادامه اختیاریه اظهار کرد: اختیاریه ۱۰۰ قسمت برنامه است که ۸۰ قسمت از آن باقی مانده است اما فعلاً به خواست خودمان استراحت می‌کنیم.
وی ادامه داد: قرار بود ما این هفته روی آنتن برویم. اگر قرار باشد به سبک سابق ادامه دهد و فرمت آن تغییر نکند حتماً ادامه می‌یابد درنهایت تصمیم مدیر شبکه پنج تصمیم نهایی است.
فاطمی درباره بودجه‌ای که از طریق کمک‌های مردمی جمع شد، گفت: حدود ۴ میلیارد تومان تا روز آخر جمع شد و قرار است حدود ۸۰ هزار پکیج وسایل خانگی خریداری شود.
فکر نمی‌کردیم مشایخی چنین پاسخی درباره تختی بدهد
امامی در بخش دیگر به برنامه‌های قبل از رمضان خود اشاره و در پاسخ به سوالی درباره رویکرد برنامه بیان کرد: ما در برنامه مشایخی پلنی درباره تختی نداشتیم اما به هر حال آن روزها اکران فیلم تختی بود و ما هم سوالی پرسیدیم و حتی فکر نمی‌کردیم آقای مشایخی چنین پاسخی دهد.
فاطمی: من در اختیاریه با کسی مماشات نمی‌کنم چه چپ باشد چه راست و این بی ادبی نیست. اگر من با هرکسی یک شکل صحبت کردم این اتفاق خوبی نبود و نقد وارد است ولی اینگونه نبود فاطمی درباره واکنش‌ها به لحن خود در برنامه که ماه رمضان با نوعی حس تحقیر و قبل از آن با حس بازجویی برای مخاطب استنباط شده بود، تصریح کرد: درباره ماه رمضان تحلیلی ندارم اما درباره قبل ماه رمضان مخاطب چنین مدلی را ندیده است. مقصر هم من نیستم رسانه است که شبیه این برنامه‌ها را نداشته است. چند برنامه از رشیدپور و فرزاد حسنی فقط بوده است. من در اختیاریه با کسی مماشات نمی‌کنم چه چپ باشد چه راست و این بی ادبی نیست. اگر من با هرکسی یک شکل صحبت کردم این اتفاق خوبی نبود و نقد وارد است ولی اینگونه نبود.
وی درباره برنامه ماه رمضان و تکرار کلمه «اشکن» در پاسخ به مهمان خود توضیح داد: آن قسمت برای من یک کلاس درس بود و هزینه بالایی هم داشت. این برنامه نشان داد که مردم از کوچک‌ترین موضوعات نمی‌گذرند. یک زنگ خطر برای سازمان است که شبکه‌های اجتماعی اینقدر قدرتمند شدند که تنه می‌زنند به شبکه‌های اصلی. سه روز قبلش مجتبی محرمی می‌گوید تریاک کشیدم و گل زدم و این بارها پخش می‌شود و موجی از انتقادات نسبت به رسانه مطرح می‌شود که تبلیغ تریاک شده است اما برنامه کامل دیده نمی‌شود که محرمی می‌گوید سال بعد آن ماجرا از جای خود هم نتوانسته است بلند شود.
در ادامه امامی درباره تغییر رویکرد برنامه یادآور شد: از آنجایی که علیخانی ۱۰ سال است که ماه عسل را دارد و جواب گرفته است ما باید سراغ فرمی برویم که مخاطب به آن علاقه‌مند است ولی تغییراتی را هم به آن اضافه کردیم. ما قبل از ماه عسل هم برنامه‌های روایت گونه مثل جزر و مد داشتیم این برنامه هم سه سال دیگر ادامه پیدا کند برند می‌شود. از طرف دیگر ماه عسل قصه مردم است و به این ترتیب هرکسی بخواهد به این قصه‌ها بپردازد متهم می‌شود که ماه عسل است.
فاطمی نیز توضیح داد: اختیاریه جمع اشک و لبخند بود. البته اگر اختیاریه از روز هشتم با ماه عسل مقایسه شد نه تنها آزاردهنده نیست بلکه خیلی افتخار است.
وی در پایان سخنانش گفت: من پارسال داور جشنواره جام جم بودم و ماه عسل یکی از برنامه‌های برند تلویزیون بود. همینطور که نود یکی از بهترین برنامه‌ها بود.
