نصرت الله تاجیک، دیپلمات سابق ایرانی درباره پیشنهاد روسیه در زمینه کمک به ایران برای صادرات نفت و مبادلات بانکی در صورت اجرایی نشدن اینستکس می گوید: در این زمینه روس ها می توانند کمک خوبی به ما بکنند. ما باید شرایطی فراهم کنیم که چه اینستکس باشد و چه نباشد، از ظرفیت های بین المللی و کشور های دیگر به نحو بهتری استفاده کنیم.
تاجیک در گفت و گو با خبرنگار «انتخاب» درباره پیشنهاد روسیه در زمینه کمک به ایران برای صادرات نفت و مبادلات بانکی در صورت اجرایی نشدن اینستکس گفت: همه این تحولات تبعات اقدامات یکجانبه گرایانه ترامپ است. ترامپ شرایطی برای دنیا به وجود آورده که قطب بندی های جدیدی در حال شکل گرفتن است. ارتباط ما با روس ها ارتباط در حد همسایگی ارتباط خوبی است اما ارتباط استراتژیک، عمیق و همه جانبه نیست. در برخی زمینه ها، جلو رفته ایم، اما در بعضی دیگر هنوز نه ما از ظرفیت روس ها استفاده کرده ایم و نه روس ها از ما.
او با بیان اینکه با شرایطی که ترامپ به وجود آورده، همه کشورها دنبال یارگیری هستند، گفت: ما متاسفانه در یارگیری بین المللی ضعیف عمل کرده ایم. از این اقدامات ترامپ هم روس ها گزیده شده اند هم چینی ها و هم حتی اروپایی ها. درست که ما ممکن است چه با اروپا، چه چین و چه روسیه مشکلاتی داشته باشیم اما همین اقدامات ترامپ باعث شده که مقداری به هم نزدیک شویم و از ظرفیت های بین المللی خود استفاده بکنیم.
تاجیک ادامه داد: یکی از این موارد درمورد کانال مالی اینستکس است که به خاطر تحریم، نداشتن آموزش یا حتی نرم افزار هایی که در دنیا تولید شده، سیستم ما با سیستم مالی بین المللی تطابق ندارد و ما نتوانسته ایم از این‌ها استفاده کنیم. اما در این زمینه روس ها می توانند کمک خوبی به ما بکنند. ما باید شرایطی فراهم کنیم که چه اینستکس باشد و چه نباشد، از ظرفیت های بین المللی و کشور های دیگر به نحو بهتری استفاده کنیم.
او درمورد ابزارهای روسیه برای عملی کردن پیشنهادش به ایران گفت: روسیه ابزارهای خود را دارد؛ البته در سطح بین‌المللی نیست، زیرا روس ها نیز به سیستم بین المللی وابسته هستند که به دلیل سلطه دلار بر سیستم مالی و اقتصادی جهان، این موضوع طبیعی است. اما روس ها به دلیل نقش خود و نوع ارتباط آنها با تعدادی از کشور های اروپایی یا آسیایی و قطب بندی خاصی که توانسته اند شکل دهند، این ظرفیت را دارند، اما چرا تا کنون از آن استفاده نشده، نمی دانم. معلوم نیست که این عدم استفاده به دلیل ضعف ما بوده یا ضعف روس ها.
او با بیان اینکه درمورد بحث های فنی و تکنیکی این موضوع کارشناسان اقتصادی باید نظر دهند، گفت: فکر می کنم از نظر سیاسی بخشی از تقصیر به ما مربوط می شود که نتوانسته ایم در یارگیری و اجماع سازی خوب عمل کنیم.
تاجیکبا بیان اینکه روس ها قصد دارند با استفاده از شرایط فعلی، تعاملات بین‌المللی خود را توسعه دهند، گفت: روس ها در پی مسائل اوکراین و کریمه مورد تحریم اروپا و آمریکا قرار گرفتند و برای خودشان مشخص شد که آسیب پذیرند.از آن پس بود که روس ها علاقه‌مند شدند که با همسایگان خود ارتباط بیشتری بگیرند. این اراده باید در ما نیز به وجود بیاید؛ زیرا کشوری هستیم که 15 همسایه داریم و هرکدام از این همسایه ها ظرفیت متفاوتی دارند. ما می توانیم آسیب پذیری های خود را از طریق همین یارگیری و اجماع سازی بین المللی از جمله با روس ها پوشش دهیم.
او در مورد واکنش احتمالی اروپا به این پیشنهاد روسیه در صورت عملی شدن نیز گفت: ما هرچه اهرم های خود را متعدد کنیم، ضرر نخواهیم کرد، به بیان دیگر ما هرچه آلترناتیو یا انتخاب برای خودمان به وجود بیاریم، ضرر نمی‌کنیم و قدرتمان افزایش خواهد یافت ولی باید این موضوع را هم در نظر بگیریم که الان شرایطی نیست که ما از اینکه اروپا چگونه می‌خواهد با این موضوع برخورد کد، هراس داشته باشیم. اروپا مقداری کم کاری کرده، نمی گویم منفعل بوده اما آن نقشی را که می‌توانست ایفا کند، ایفا نکرده.
