تارنمای پولیتیکو با اشاره به اختلافهای داخلی دولت آمریکا درباره ایران و مواضع دونالد ترامپ نوشت، «توافق بهتری» که مورد نظر رئیس جمهوری آمریکاست بسیار شبیه همان قرارداد اوباماست.
این تارنمای آمریکایی چهارشنبه نوشت: ترامپ مدتهای زیادی است که توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با ایران را «بدترین توافق» و یک «فاجعه» مینامد. اما او در هفتههای اخیر نشان داده که توافق دوره اوباما چندان هم بد نبوده است.
ترامپ بارها از ایران خواسته است تا وارد مذاکره شود. او روز سه شنبه گذشته در کاخ سفید گفت: پیشرفتهای زیادی حاصل شده است. آنها مایل به گفتوگو خواهند بود.
این گزارش افزود: این درحالی است که مشاوران و متحدان وی اخیراً گفتهاند که ایران و سایر کشورها باید از مفاد توافق هستهای پیروی کنند.
به نوشته پولیتیکو، گاهی اوقات تحلیلگران و مقامهای سابق آمریکایی میگویند به نظر میرسد ترامپ خواهان انعقاد توافقی است که اساساً، بازتابدهنده همان توافقی است که ساکن سابق کاخ سفید (باراک اوباما) آن را امضا کرد؛ حتی اگر ترامپ علاقهای به اعتراف به آن نداشته باشد.
مقامهای ایرانی میگویند که اگر ترامپ تحریمها را بردارد و به برجام بازگردد آنها مایل به گفتوگو هستند. وزرای اروپایی نیز هشدار دادهاند که توافق فعلی تقریباً منسوخ شده است. این در حالی است که ترامپ شاید احساس میکند که به کنجی رانده شده و گزینههایش رو به اتمام است.
«جرت بلانک» مقام سابق وزارت خارجه آمریکا که در توافق هستهای ۲۰۱۵ نقش داشت، گفت: ترامپ به این دلیل خود را از توافق هستهای با ایران کنار کشید که آن توافق مال اوباما بود. اگر همان توافق را به ترامپ بدهید نامش را بگذارید توافق ترامپ، او هیجانزده خواهد شد.
به گفته مقامهای ایالات متحده، پیامهای متناقضی که دولت آمریکا مخابره کرده، نتیجه وجود دو گروه عمده تفکراتی در دولت او است. ترامپ نیز مسیر متفاوت خود را دارد. کسانی که در بحثهای مربوط دخیل بودهاند درگیریهای داخلی این دو گروه عمده را کاری باطل یافتهاند.
یک مقام آمریکایی به پولیتیکو گفت: در گذشته حتی وقتی که شخصاً با سیاستی موافق نبودم، میتوانستم دلیل آن را توضیح دهم اما اینک نمیتوانم این کار را انجام بدهم.
درحالی که تنشها میان ایران و آمریکا افزایش یافته است، ترامپ یکی از کسانی است که گفته به دنبال توافق است. او اعلام کرده است که در پی جنگ نیست، خواهان گفتوگوی بدون پیششرط با ایران است و علاقهای به تغییر رژیم ندارد. او برخلاف توصیه برخی از مشاوران ارشد خود طرح حمله به ایران را لغو کرد. ترامپ علناً گفته که نمیخواهد ایران به سلاح هستهای دست یابد.
ناظران بر این باورند که این مسائل شبیه توافق سال ۲۰۱۵ است. ترامپ روز سه شنبه گفت: آنها نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند. ما میخواهیم به آنها کمک کنیم و با آنها خوب باشیم.
ترامپ گاهی به مسائل دیگر مانند موشکهای ایران و یمن اشاره میکند.
پولیتیکو با اشاره به اینکه آمریکا خواستار پایبندی ایران به توافقی است که خود از آن خارج شده است، نوشت: برخی مقامهای اروپایی نسبت به گستاخی دولت ترامپ در درخواست از ایران برای پایبندی به توافق متعجب شدهاند زیرا این آمریکا بود که اول از همه توافق را نقض کرد.
«ناتالی توچی» مشاور «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: اروپاییها میدانند که گناه نخستینی که باعث بروز تنش فعلی در منطقه خلیج فارس شد نقض توافق هستهای توسط آمریکا بود. در عین حال، آنها به شدت نگران افزایش تنش و تهدید علیه خاورمیانه و خود اروپا هستند.
مقامهای آمریکایی و ناظران میگویند که به نظر میرسددر رابطه با ایران دو گروه اصلی در داخل دولت ترامپ وجود دارد. هیچیک از دو گروه اهمیت ویژهای برای توافق هستهای قائل نیست و آن را سندی بسیار ضعیف میدانند. اما یک گروه که تحت رهبری «جان بولتون» مشاور امنیت ملی قرار دارد تندروتر از گروه دیگر است. این گروه خواستار فشار حداکثری علیه ایران است.
اما گروه دیگر رهبر مشخصی ندارد و به نظر میرسد علاقمند است اجازه دهد توافق هستهای دستنخورده بماند اما تحریمهای اقتصادی را افزایش دهد. این گروه البته امیدوار است سازوکار مالی اروپا برای ادامه همکاری تجاری با ایران موفق شود تا ایران بتواند به راحتی به کالاهای غیرتحریمی دست یابد.
یک مقام آمریکایی گفت که تفاوت اصلی دو گروه در این است که اردوگاه تحت رهبری بولتون خواهان هیچ نوع توافقی نیست اما اردوگاه دیگر معتقد است که ایران تحت فشار کافی مایل به انجام مذاکرات جدید و توافقی بهتر از قرارداد قبلی خواهد بود.
باور غالب این است که مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در اردوگاهی قرار دارد که خواهان توافق است اما او نیز دوازده شرط برای ایران تعیین کرده که بسیار گسترده است و ممکن است به گفتوگوها لطمه بزند.
یک مقام دیگر آمریکایی اظهار داشت که پمپئو نگران آینده خود در حزب جمهوریخواه است و اینکه آیا مشارکت در هر نوع مذاکره با ایران به جایگاهش لطمه خواهد زد یا نه.
نتیجه چنین وضعیتی نواهای ناهنجاری است که از دولت آمریکا به گوش میرسد و بعضی از آنها با ترامپ هماهنگ نیست. یک مقام آمریکایی گفت: ما صداهای بسیار متفاوتی میشنویم زیرا به نظر میرسد که آنها اهداف مشترکی ندارند.
جرت بلانک اظهار داشت به نظر میرسد که ترامپ خواهان یک نمایش بزرگ است، همان نمایش که او در آن با «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی ملاقات کرد.