در جامعه امروزه ازدواج دیگر "هندوانه در بسته‌ای نیست" که بر پایه "قسمت" بنا شود، چراکه با رشد اجتماعی و افزایش ارتباطات در دنیای امروز، ویژگی‌های شخصیتی و الگوهای رفتاری قابل شناسایی شده‌اند و به نظر می‌رسد همین امر کمک می‌کند تا جوانان نسبت به گذشته با دیدگاه درست‌تری به سمت تاهل و ازدواج حرکت کنند و همسر مناسبی برای خود برگزینند.
انتخاب همسر مناسب همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های زندگی جوانان به شمار می‌رود، اما داشتن «معیار»های مناسبی که براساس آن بتوان پایه‌های زندگی مشترک را با تکیه بر آنها نهادینه کرد، همواره شرط مهمی برای آغاز یک زندگی مشترک موفق محسوب می‌شود. حال سوال این است که جوانان باید برای ازدواج و انتخاب همسر مناسب خود چه معیارهایی داشته باشند و این معیارها بر چه اساسی شکل می‌گیرد؟.
در همین رابطه مژگان نیکنام- روانشناس با تاکید بر اینکه معیار جوانان برای ازدواج به خانواده بستگی دارد، معتقد است: هنگامی که جوانان هویت خود را تشخیص می‌دهند باید پدر برای پسر و مادر برای دختر معیارهای صحیح انتخاب همسر را مشخص کنند، اگرچه جوانان باید برای ازدواج خود معیار داشته باشند اما خانواده همیشه الگودهنده اول بوده است. در واقع والدین باید ارزش‌های ازدواج را به فرزندان خود آموزش دهند که بر چه اساس و اولویت‌هایی باید همسر آینده خود را برگزینند. زمانی که خانواده‌ها از مراسم عروسی باز می‌گردند اغلب درباره نوع ماشین، نحوه برگزاری مراسم و چیدمان خانه عروس و داماد صحبت می‌کنند و همین اظهارات ارزش و معیار فرزندان خانواده را شکل می‌دهد.
بنابر اظهارات این روانشناس، قانون کلی برای افزایش موفقیت میزان یک ازدواج وجود دارد و آن این است که هر چقدر اولویت‌های افراد برای ازدواج ارزش‌های اخلاقی و غیرمادی باشد احتمال موفقیت ازدواج افزایش می‌یابد تا این که ارزش‌ها بر اساس ضوابط و مادیات قرار گیرد. در واقع جوانان در سن ۱۸ سالگی باید بیاموزند که ارزش‌ها را چگونه در خود نهادینه کنند، حال آن که شاهدیم برخی جوانان در آستانه ازدواج هنوز معیاری ندارند و تنها با اتکا بر هیجان عشق، ترس از تنهایی، بالا رفتن سن و ... تن به ازدواج‌های اشتباه می‌دهند.
وی با تاکید بر اینکه معیارهای جوانان برای ازدواج باید اولویت‌بندی شوند، گفت: نمی‌توان مشخصا معیار و اولویت همه جوانان برای ازدواج را مشخص کرد، چراکه معیارها و اولویت‌های هر فرد برای زندگی متفاوت است، اما به طور کلی تفاوت‌های فردی برای ازدواج بسیار حائز اهمیت است. در همین راستا جوانان باید با تهیه چک لیستی تناسب‌های فیزیکی، فرهنگی، عقیده‌های اقتصادی و... خود و فرد مورد نظرشان را مورد بررسی قرار دهند، البته این مهم بدین معنا نیست که باید در همه زمینه‌ها با یکدیگر تفاهم داشته باشند بلکه باید در برآیند کلی بتوانند بیشترین اشتراکات خود را بیابند.
نیکنام با اشاره به اینکه در دنیای مدرن باید ازدواج کاملاً هوشمندانه و با درایت پیش‌بینی شود، افزود: در دنیای امروز همه ویژگی‌های شخصیتی و الگوهای رفتاری قابل شناسایی و حتی در آینده قابل پیش‌بینی هستند، این در حالیست که جامعه ما همیشه باور بر این بوده که دو نفر باید عاشق یکدیگر باشند و پایه‌های زندگی‌شان بر پایه عشق بنا شود حال آن که امروزه تنها عشق معیار مناسب و کافی به ویژه در اوایل آشنایی محسوب نمی‌شود، زیرا "عشق" هیجانی است که مانند دیگر هیجان‌های رفتاری تعدیل می‌شود و آنچه که می‌ماند برآیندی است که به دوست داشتن منتهی می‌شود به همین دلیل روانشناسان بر این باورند که در کنار دوست داشتن باید معیارهایی منطقی وجود داشته باشد.
وی بیان کرد: در دنیایی که رشد اجتماعی و ارتباطات افزایش پیدا کرده دیگر همانند گذشته ازدواج "هندوانه در بسته‌ای نیست" که بر پایه "قسمت" بنا شود.
نیکنام در ادامه در پاسخ به این سوال که از نظر روانی جوانان در چه سنی برای ازدواج آمادگی دارند؟ این طور توضیح داد: از نظر قانونی دوره جوانی معمولا از ۱۸ سالگی آغاز می‌شود، اما بلوغ روانی و آمادگی روانی برای ازدواج بسیار مهم است. هنگامی که هویت افراد مانند ویژگی‌های فردی و روانی (مسئولیت‌پذیری و تعهد) درون فرد شکل می‌گیرد یعنی فرد به سن ازدواج رسیده است که هویت دختران از حدود ۲۳- ۲۴ سالگی و پسران در ۲۴-۲۵ سالگی شکل می‌گیرد؛ البته در این زمینه تفاوت‌های فردی نیز نقش دارند چراکه امکان دارد حتی در سنین ذکر شده برخی افراد هنوز به تعهد و مسئولیت‌پذیری برای ازدواج دست پیدا نکرده باشند.
این روانشناس همچنین درباره تاثیر مراکز مشاوره در موفقیت ازدواج و کاهش طلاق نیز توضیحاتی ارائه کرد و افزود: مراکز مشاوره مراکزی هستند که بینش افراد را نسبت به نیازهای فرد برای ازدواج افزایش می‌دهند، تجربیات به دست آمده در این حوزه نشان می‌دهد که افرادی که پیش از ازدواج به این مراکز مراجعه می‌کنند ازدواج‌های موفق‌تری نسبت به کسانی که بدون توجه به این مراکز مراجعه می‌کنند داشته‌اند، زیرا مراکز مشاوره بینش و آگاهی و پیش‌بینی فرد را نسبت به ازدواج شفاف می‌کند اما مهم آن است که زوجین به نظرات مشاوران توجه کنند.
