بقراط اعتقاد داشت كه ریشه مرگ در روده است و دانشمندان امروز به این نتیجه رسیده‌اند كه میكروب‌های موجود در روده علاوه بر این‌كه در سلامت جسمانی ما مؤثر هستند، در سلامت ذهن و رفتار ما نیز نقش دارند.
یافته‌های سال‌های اخیر در حوزه بررسی نقش میكروبیوم‌ها (فلور باكتریایی روده) نشان داده است بسیاری از بیماری‌هایی كه پیش از این درمان خوبی برای آنها ارائه نشده است؛ مانند بیماری‌های سوءهاضمه، اعصاب و روان (اضطراب و افسردگی، اختلالات خواب) با كمك پروبیوتیك‌ها بهبود پیدا می‌كند. دكتر مریم تاج آبادی ابراهیمی، رئیس انجمن پروبیوتیك ایران در گفت‌وگویی با ما از اثرات میكروبیوم‌ها در درمان اضطراب و افسردگی می‌گوید؛ درمانی كه در آینده شاید بتواند جایگزینی سالم‌تر و كم‌عارضه‌تر برای داروهای اعصاب و روان باشد.
امروزه ثابت شده است كه پروبیوتیك‌ها علاوه بر چاقی و لاغری در ابتلا به بیماری‌های مختلف جسمانی و روانی مانند افسردگی هم مؤثر هستند. حال سؤال اصلی اینجاست كه آیا مغز و روده باهم ارتباط مستقیمی دارند و به همین دلیل است كه وقتی مضطرب یا افسرده می‌شویم، ناراحتی معده یا ضعف سیستم گوارشی را احساس می‌كنیم؟
در مسیر مغز به روده چه می‌گذرد؟
بررسی‌های صورت گرفته در سال‌های اخیر نشان می‌دهد، مغز با دستگاه گوارش ارتباطی تنگاتنگ و اثری مستقیم بر آن دارد و آن را می‌توان به صورت یك سیستم نظاره كرد.
همچنین پژوهش‌ها نشان می‌دهد، محور مغز -روده، یك مسیر دوطرفه است؛ یعنی فقط 20 درصد از دستورات از مغز به روده و 80 درصد دستورات از روده به مغز ارسال می‌شود. با توجه به این‌كه عمده عمل جذب در روده اتفاق می‌افتد، بخش بزرگی از پیش‌ساز پروتئین‌ها مثل انواع آمینواسیدها یا انواع ویتامین‌ها از روده وارد سیستم گردش مواد در بدن می‌شود و از این طریق نیاز ارگان‌های مختلف به این پیش‌سازها برآورده خواهد شد.
هرگونه اضطراب و افسردگی از طریق از‌بین‌بردن تعادل میكروبیوم و افزایش فعالیت باكتری‌های مضر، ضعف در گوارش و جذب مواد غذایی را در پی خواهد داشت كه در نهایت می‌تواند در ساخت انواع هورمون‌های مفید و ضروری مغز مثل سروتونین و دوپامین اختلال ایجاد كنند.بر این اساس، پژوهش‌هایی كه در سال‌های اخیر در دنیا انجام شده همگی بر نقش موثر میكروبیوم روده در درمان انواع افسردگی‌ها تاكید دارند.
جایگزین طبیعی داروی ضدافسردگی
به دلیل عوارض سنگین و جبران‌ناپذیری كه بسیاری از داروهای شیمیایی كنونی دارند، دنیا در حال حركت به سمت استفاده بیشتر از داروهایی با ریشه طبیعی و جایگزین كردن آنها با داروهای شیمیایی است. علم استفاده از پروبیوتیك‌ها نیز به عنوان دانشی نوظهور هر روزه در حال پیشرفت و ابداع روشی نوین در درمان، پیشگیری و كنترل بیماری‌های مختلف است.
به این ترتیب، در آینده‌ای نه‌چندان دور مطمئنا شاهد جایگزینی داروهای ضدافسردگی با پروبیوتیك‌ها نیز خواهیم بود. اما در حال حاضر با اطمینان صد در صد می‌توان گفت استفاده از پروبیوتیك‌ها به همراه داشتن یك رژیم غذایی سالم می‌تواند از بروز بیماری و پیشرفت افسردگی جلوگیری كند. برای سایر بیماران كه در حال دریافت داروهای خاص هستند مثل مبتلایان به دیابت، سندرم روده تحریك‌پذیر، انواع بیماری‌های خودایمن و... نیز استفاده از مكمل‌های پروبیوتیكی با مشورت پزشك در بهبود وضعیت بیمار موثر خواهد بود.
روزنامه جام جم
