سد گتوند در روزهای اخیر به منظور تست تراز نهایی، آبگیری را آغاز کرده است. بالا آمدن سطح آب دریاچه سد اما باعث شده روستاهای «پرنوشته» و «تلخاب تاجدین» از توابع مسجدسلیمان به زیرآب برود.
یکی از اهالی روستای «تلخاب تاجدین» به خبرنگار ایرنا گفت: به دلیل بالا آمدن آب در دریاچه سد گتوند، آبگرفتگی خانه های این روستا از چهار روز پیش آغاز شده و امروز همه روستا به زیرآب رفته است.
یونس داوودی افزود: روستای «پرنوشته» از روستاهای همجوار نیز شرایط مشابهی دارد و تمام روستا اکنون غرق آب شده است.
وی اضافه کرد: بارندگی های بهار باعث شده بود که آب سد گتوند از اوایل امسال بالا آید، اما در دو سه هفته گذشته ارتفاع آب بالاتر رفته و به سمت روستاها پیشروی کرده است.
داوودی گفت: در روزهای گذشته هیچگونه هشداری برای تخلیه خانه ها به روستاییان داده نشد و انتظار نداشتیم سطح آب تا این اندازه بالا آید، به همین دلیل غافلگیر شدیم و حتی فرصت جمع آوری وسایل خود را نداشتیم، فقط توانستیم بعضی از وسایل را روی پشت بام ها قرار دهیم.
وی ادامه داد: مردان روستا زن و کودکان خود را به خارج از روستا و منزل بستگان برده و خود در دشت های اطراف آواره شده اند زیرا امکان انتقال احشام را نداشتند.
داوودی افزود: روستای تلخاب تاجدین حدود ۱۰ واحد مسکونی دارد؛ به اهالی گفته شده که این روستاها در حریم سد قرار دارند اما شرکت آب و نیرو هیچگونه همکاری با روستاییان نکرده و هنوز هیچ پولی برای خرید زمین ها و خانه های این روستاییان پرداخت نشده، این در حالیست که تمام مکاتبات و شکایت های روستاییان تاکنون بی نتیجه مانده است.
وی گفت: در تعطیلات نوروز جاده روستا به دلیل بالا آمدن آب مسدود شده بود، اما هیچگونه کمکی به اهالی نشد و ما با آوردن ماشین آلات برای خودمان جاده ساختیم.
آوارگان سد گتوند
نماینده اهالی روستاهای اطراف سد گتوند در گفت وگو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: تعدادی از روستاهایی که در حریم سد گتوند قرار دارند، هنوز تملک نشده و شرکت آب و نیرو هیچ پولی به روستاییان نداده است، که روستاهای پرنوشته و تلخاب تاجدین که اکنون زیرآب رفته، جزو همین روستاها هستند.
علی یوسفی با اشاره به ادامه اعتراضات اهالی روستاهای در حریم سد گتوند در شهرستان های لالی و مسجدسلیمان افزود: تعدادی از روستاییان هیچ پولی بابت خانه و زمین خود دریافت نکرده و تعدادی نیز نسبت به مبالغ معترض بودند، نشست های متعدد در فرمانداری مسجدسلیمان برگزار شده و به تازگی نیز نشست هایی با مسئولان داشتیم اما هیچکدام به نتیجه نرسیده است.
تبعات آبگیری نهایی برای روستاییان
سد گتوند به عنوان بلندترین و آخرین سد بر روی رودخانه کارون، در ۱۰ کیلومتری شهر گتوند احداث و با وجود مخالفت کارشناسان محیط زیست و فعالان اجتماعی از مرداد سال ۹۰ آبگیری را آغاز کرد. دریاچه این سد در محدوده شهرستان های لالی و مسجدسلیمان قرار دارد.
مجری سد گتوند شرکت منابع آب و نیروی ایران بوده که سد همچنان زیر نظر این شرکت مدیریت شده و به خوزستان تحویل داده نشده است. با وجود پیگیری خبرنگار ایرنا، مسئولان سد گتوند حاضر به پاسخگویی نشدند.
اما مدیر برنامه ریزی منابع آب سازمان آب و برق خوزستان به ایرنا گفت: سد گتوند از ۲ هفته پیش، برای رسیدن به آخرین تراز آبگیری را آغاز کرده است.
داریوش بهارلویی با بیان اینکه ترسالی امسال زمان مناسبی برای افزایش تراز سد بوده، افزود: تراز سد گتوند پیش از آغاز آبگیری ۲۲۷ متر بوده که برای رسیدن به تراز نرمال بهره برداری در۲۳۰ متر، نیاز به ۲۰۰ میلیون مترمکعب ذخیره سازی داشته است.
وی اضافه کرد: هم اکنون ذخیره مخزن سد گتوند به ۴.۶ میلیارد مترمکعب رسیده که در حدود ۱۰ روز در این تراز باقی می ماند و پس از آن دوباره با افزایش خروجی، تراز آب مخزن به صورت تدریجی کاهش می یابد.
بهارلویی مدیریت بهره برداری از سد گتوند را بر عهده شرکت آب و نیرو دانست که چون منتهی به دشت خوزستان است، برنامه ریزی منابع آب در سازمان آب و برق خوزستان انجام می شود.
وی گفت: بر اساس ضوابط ، هشدار به روستاییان حاشیه سد درباره بالا آمدن سطح آب، وظیفه شرکت آب و نیرو بوده است.
هشداری در کار نبود
ابراهیم بهرامی معاون برنامه ریزی فرمانداری مسجدسلیمان اما گفت: مسئولان شرکت آب و نیرو و سد گتوند هیچگونه هشداری درباره افزایش تراز آب در این سد اعلام نکرده و هیچ مکاتبه ای برای تخلیه روستاها و احتمال آبگرفتگی آنها نداشته اند.
جانمایی اشتباه و قرار گرفتن مخزن سد در معادن نمک عنبل، سد گتوند را به پرحاشیه ترین سد وزارت نیرو در سال های گذشته تبدیل کرده است. مهدی قمشی رییس دانشکده علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز در آخرین اظهارنظر خود در آذر پارسال گفته بود که حجم نمک انباشته شده در مخزن این سد به ۱۰.۵ میلیون تن رسیده است، اگر چه حاج رسولی ها مدیرشرکت مدیریت منابع آب وزارت نیرو گفته که در جریان سیل بخشی از این نمک ها به رودخانه کارون تخلیه شده است.
علاوه بر اثرات زیست محیطی اما مشکلات اجتماعی سد گتوند نیز دامنگیر خوزستان شد. آبگیری این سد اهالی ۴۱ روستا را در شهرستان های مسجدسلیمان و لالی را آواره کرده است. روستاییان زیادی نسبت به نحوه تملک زمین های خود معترض هستند و یا می گویند به آنها پولی پرداخت نشده است. اگر چه شرکت منابع آب و نیرو این ادعاها را رد می کند.
معاون سیاسی اجتماعی فرماندار مسجدسلیمان دراین باره به ایرنا گفت: روستاهای پرنوشته و تلخاب تاجدین و چشمه شیرین جزو روستاهای حریم سد هستند که باید تخلیه می شدند اما به دلیل اختلاف نسقی و نبود اعتبار، پولی به مردم داده نشده است.
اردوان قنبری افزود: پس از آبگیری سد تعداد زیادی از روستاها به زیر آب رفته که آمار دقیقی از آنها در دست نیست.
وی با اشاره به ادامه جلسات رسیدگی به اعتراضات اهالی روستاها در فرمانداری، گفت:یکی از مشکلات این است که واحد حقوقی شرکت آب و نیرو در خوزستان قرار ندارد؛ همچنین یکی دیگر از مشکلات اهالی داشتن سند مشاع است.
