اتحادیه اروپا روز سه‌شنبه بار دیگر از گام تازه در مسیر کاهش تعهد ایران به توافق هسته‌ای ابراز نگرانی کرد.
جمهوری اسلامی ایران این هفته در سومین گام کاهش پایبندی به برجام که در واکنش به عدم تحقق وعده‌های اروپا برای جبران آثار منفی تحریم‌های یکجانبه آمریکا صورت می‌گیرد، محدودیت‌های مربوط به فعالیت‌های تحقیق و توسعه را کنار گذاشت.
به نوشته خبرگزاری فرانسه، یک سخنگوی این اتحادیه در این رابطه گفت: «اعلامیه ایران در مورد توسعه فعالیت‌های تحقیق و توسعه سانتریفیوژ را با نگرانی بسیار دنبال می‌کنیم. این کاهشی دیگر در تعهد [ایران] ذیل برجام است.»
وی افزود: «ما همچنین خصوصا از تحولاتی که در گزارش فوق‌العاده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روز ۸ سپتامبر (۱۷ شهریور) در زمینه فعالیت‌های تحقیق و توسعه اعلام شده، نگران هستیم. نصب اخیر سانتریفیوژها با برجام ناهمخوان است و برنامه‌ریزی برای نصب سانتریفیوژهای بیشتر هم فوق‌العاده نگران‌کننده است، چراکه می‌تواند ظرفیت غنی‌سازی ایران را به شدت افزایش دهد.»
سخنگوی اتحادیه اروپا ادامه داد: «ما همواره به صراحت اعلام کرده‌ایم که تعهد ما به توافق هسته‌ای، به پایبندی کامل ایران [به این توافق] بستگی دارد. ما به ایران توصیه می‌کنیم که تمام فعالیت‌های ناهمخوان با تعهداتش ذیل برجام را به عقب بازگردانده و از هر اقدام دیگری که حفظ و اجرای کامل این توافق هسته‌ای را تضعیف می‌کند، خودداری کند. ما بر حمایت خلل‌ناپذیر خود از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و رویکرد بی‌طرفانه و فنی این نهاد در اجرای پادمان‌های هسته‌ای، تأکید می‌کنیم.»
«کورنل فروتا» سرپرست موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز یکشنبه در گزارشی به اعضای این نهاد، تأیید کرده است که ایران در حال نصب سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر است. در بخشی از گزارش وی آمده است: «این سانتریفیوژها یا نصب شده‌اند یا در حال نصب هستند: ۲۲ سانتریفیوژ IR-4، یک سانتریفیوژ IR-5، سی سانتریفیوژ IR-6 و سه سانتریفیوژ IR-6s.»
گزارش فروتا می‌افزاید: ««ایران در نامه‌ای به تاریخ ۸ سپتامبر به آژانس اطلاع داد که لوله‌کشی‌های مربوط به دو خط تحقیق و توسعه برای نصب یک آبشار متشکل از ۱۶۴ سانتریفیوژ IR-4 و یک آبشار متشکل از ۱۶۴ سانتریفیوژ IR-2m را مجددا نصب می‌کند.»
به گفته آژانس، تمام سانتریفیوژهای نصب‌شده برای گازدهی آماده هستند، اما هنوز به آن‌ها گاز تزریق نشده است.
جمهوری اسلامی ایران اردیبهشت ماه امسال در نخستین سالگرد خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای، اعلام کرد در پاسخ به بازگشت تحریم‌های آمریکا و عدم تحقق وعده‌های کشورهای باقی مانده در توافق هسته‌ای برای جبران آثار منفی این تحریم‌ها، به مرور تعهد خود را به توافق هسته‌ای کاهش می‌دهد.
تهران با تأکید بر بازگشت‌پذیر بودن گام‌هایی که تاکنون برداشته، به کشورهای باقی‌مانده در برجام اعلام کرده است که هر زمان که تعهدات خود در مورد عادی‌سازی روابط اقتصادی با ایران از جمله در زمینه فروش نفت و روابط بانکی را عملی کنند، ایران به پایبندی به برجام بازمی‌گردد. گام‌های سه‌گانه ایران بر اساس دو بند از توافق هسته‌ای برداشته شده که در آن‌ها جمهوری اسلامی اعلام کرده است که در صورت بازگشت تحریم‌ها، تهران خود را محق می‌داند تا اجرای کل یا بخشی از تعهداتش را متوقف کند.
