بیژن نوباوه، فعال سیاسی اصولگرا، نماینده مردم تهران در دورههای هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی و از چهرههای منتسب به جبهه پایداری، در ارتباط با مطرح شدن موضوع شفافیت رای نمایندگان در پارلمان تاکید کرد: «مساله شفافیت رای نمایندگان قبل از آنکه از منظر قانونی مورد توجه قرار گیرد، نیازمند نگاهی آسیبشناسانه است. بدین معنی که چرا چنین مسالهای در مقطع زمانی کنونی مطرح شده است؟ علت ظهور چنین مسالهای این است که در مجلس، پیرامون گرفتن آراء نمایندگان قبل از رایگیری، اتخاذ تصمیم بسیار دشوار است. به دلیل اینکه ما در ایران نظام حزبی واقعی نداریم، نمیتوانیم در ارتباط با یک طرح یا لایحه گمانهزنی خاصی را مطرح کرد. علاوه براین در ساختار مجلس نیز ساختار تشکیلاتی مشخصی وجود نداردکه نوع تصمیمگیری نمایندگان را بتوان بر اساس آن تخمین زد.»
این فعال سیاسی اصولگرا در گفتگو با «انتخاب» اظهار داشت: «در زمان حضور 8 ساله خود در مجلس بارها طرحهای فرهنگی را قصد داشتیم به مجلس ببریم. قبل از ارائه طرح در صحن علنی مجلس، نظرسنجی لازم انجام میشد و بسیاری از نمایندگان برای حفظ وجهه خود، موافقت خود را اعلام میکردند. برای نمونه در یک طرح بیش از 140 نفر موافق بودند اما در موعد نهایی رایگیری چون رایها مخفی بود شاهد بودیم از این تعداد کمتر از 100 نفر به طرح رای میدادند. متاسفانه این نمونهها بسیار زیاد هستند لذا بسیار از امور و قوانین درون مجلس به درستی انجام نمیشود. متاسفانه در نظامی مردمسالار، اگر نمایندگان تابع رای مردم هستند باید بدانند رایدهندگان بدانند چه کسانی وارد مجلس شدهاند و آنها چه خواستی را ارائه میکنند.»
شفافیت آراء نمایندگان مانع درست کردن رای خواهد شد
نماینده سابق مردم تهران در مجلس، همچنین تصریح کرد: «اگر تصویب برجام در مجلس را به یاد بیاوریم؛ قبل از ارائه آن در صحن علنی، بسیاری موضع دیگری داشتند اما روز رایگیری یکباره نظرات تغییر کرد. متاسفانه برخی جریانها همانند هیات رئیسه مجلس و نیز افرادی دیگر رای درست میکنند. این اشخاص و جریانها با دادن یک سری وعده و وعید به نمایندهها رایخری میکنند. اینکه بر ضرورت شفافیت در رایگیری در مجلس تاکید میشود برای مقابله و پیشگیری از چنین رخدادهایی است. البته این روند قانون میخواهد و در پارلمان باید آئیننامه داخلی مرتبط با آن تصویب شود. متاسفانه برخی از نمایندگان چند وجهی رفتار میکنند و دائما در حال رنگ عوض کردن هستند. حتی برخیها با تغییر روسای جمهور تغییر رنگ و جبهه میدهند. باید پرسید که آیا نمایندگان مجلس، تابع مردم هستند یا روسای قوه مجریه؟ واقعیت این است که صداقت در رفتار برخی از نمایندگان مخدوش شده و همین امر موجب افزایش تقاضا برای شفافیت در رای و کنش نمایندگان شده است. »
شفافیت در رای نمایندگان مانع قربانی شدن منافع ملی به پای منافع محلی میشود
بیژن نوباوه در بخشی دیگر از گفتههای خود تاکید کرد: «نمایندگان مجلس باید نماینده خواست ملی باشند و نه خواست محلی. هر چند یک نماینده شاید از شهری کوچک وارد قوه مقننه شده باشد اما به محض ورود به پارلمان نماینده کلت ملت ایران است و نه تنها نماینده مردم شهر خود. برای نمونه نمایندهای که امضای خود پای استیضاح یک وزیر را با یک خواست کوچک برای مثال همچون تهیه یک یا چند ماشین اورژانس، پس بگیرد، نشان دهنده آن است که خواست محلی و منطقهای را بر اراده ملی ارجحیت داده است. اینگونه تصمیمگیری تقلیل خواست یک کشور به خواست منطقهای است. در چنین شرایطی است که بحث شفافیت بسیار مهم بوده و باید رفع این مشکل در درون مجلس در دستر کار قرار گیرد.»
دوگانگی در مواضع نمایندگان با شافیت در آراء باید رفع شود
این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه تصریح کرد: «مساله بیش از آنکه با ایجاد سامانه هوشمند برای شفافیت ارتباط داشته باشد با مواضع جناحی نمایندگان مرتبط است. هر چند وجود جناحبندی در ابتدای امر مثبت قابل ارزیابی است اما نمیشود یک شخص با برند اصولگرایی وارد مجلس شود و آب در کاسه اصلاحطلبان بریزد یا برعکس. چنین نمایندگانی نمیخواهند ماهیت اصلی خود را نشان دهند. این نوع کنش مساله است و در برخی اوقات میتواند مشکلساز شود. باید به روندی دست پیدا کرد که افراد با شخصیت دوگانه که البته بخشی از آن منتج از مشکلات روانشناختی و تشکیلاتی است، از عرصه پارلمان حذف شوند.»
روابط ناسالم برخی وزارتخانهها در مجلس واقعیتی انکارناپذیر است
وی افزود: «در ارزیابی علت مخالفت برخی از نمایندگان با شفافیت آراء باید توجه داشت که اعضای قوه مقننه نماد قانون کشور هستند و باید دلایل آنها را گوش گرفت. با تمام این اوصاف، روابط ناسالم از سوی برخی وزارتخانهها برای گرفتن رای، ندادن رای و پس گرفتن امضا از سوی وزارتخانه یک واقعیت انکارناپذیر است. این پیشنهاد را نسبت به مردم مطرح میکنم که در انتخابات اسفند 98 از تمامی نامزدهای که یک دوره سابقه حضور در مجلس را دارند، سوال کنند که در مورد برجام، پالرمو، FATF، قوانین عمران شهری و... چه رایی دادید. متاسفانه برخی از نمایندگان رای میدهند اما بعدا رای خود را خلاف آن خطاب میکنند.»
بارها شاهد بودهایم که نمایندگان مجلس طرحی را با بیش از 150 امضاء به صحن علنی بردهاند اما در روز رایگیری کمتر از 100 نفر به طرح رای دادهاند. این یک تراژدی است که لیست امضاء کنندگان یک طرح با متن کامل آن باید انتشار عمومی پیدا نکند و بعدا مسیر رایزنی درون مجلس پیرامون آن و رایهای نهایی منتشر نشود. در چنین شرایطی برخی از نمایندگان قدرتطلب خوب میدانند که چه فرصتها و دستاوردهای همراه با فسادی را میتوانند کسب کنند.