بر اساس آمارهای وزارت بهداشت، دومین علت مرگ ایرانی ‌ها سرطان است و سالانه 56 هزار نفر بر اثر ابتلا به سرطان فوت می ‌کنند.

 آنچه اهمیت موضوع را پر رنگ می‌ کند، ابتلای تعداد زیادی از این افراد به سرطان ‌های دستگاه گوارش است که در این میان سرطان معده در رتبه نخست و پس از آن سرطان روده در رتبه دوم قرار دارد.

دکتر رضا ملایری، فوق تخصص خون و سرطان در این خصوص به خبرنگار سیناپرس گفت: در حال حاضر سرطان های گوارشی( سرطان معده و روده ) از شایع ترین سرطان ها در ایران و جهان هستند؛ سرطان روده پس از سرطان معده در مردان شایع ترین نوع سرطان است. همچنین این سرطان پس از سرطان های پستان و معده، سومین سرطان شایع در میان زنان است.

این متخصص بیماری های داخلی افزود: تغذیه ناسالم (فست فودها، موادغذایی دودی شده یا كباب شده، مصرف كم میوه، سبزی ها و مواد غذایی فیبر دار) و استرس نقش بسیار مهمی در ایجاد سرطان های گوارشی دارند. همچنین مصرف گوشت قرمز نیز در ایجاد سرطان روده بزرگ نقش دارد.

وی اظهارداشت: نوع پخت گوشت نیز در ایجاد سرطان گوارشی موثر است. حتی حرارت بالای پخت هم باعث ایجاد مواد سرطانزا در گوشت می شود؛ به عنوان مثال مصرف گوشت زیاد به صورت کباب شده با سرطان راست روده (رکتوم) و گوشت سرخ شده با حرارت بالا با سرطان روده بزرگ (کولون) در ارتباط است.

وی بیان کرد: تحقیقات نشان داده اند میزان بیش از 120 گرم روزانه گوشت قرمز با افزایش شانس سرطان روده بزرگ همراه است بنابراین مصرف گوشت قرمز باید به 3 بار در هفته و حدود 75 تا 100 گرم محدود شود.

وی خاطرنشان کرد: مصرف فست فودها نیز بسیار مضر است. تحقیقات زیادی ثابت کرده اند که میان مصرف گوشت های پردازش شده مانند سوسیس و کالباس و سرطان روده بزرگ رابطه مستقیمی وجود دارد.

به گفته وی، در حال حاضر بین مصرف لبنیات غنی از كلسیم و ویتامینD و نیز فیبر و سبزیجات و ابتلا به سرطان روده بزرگ رابطه عكس وجود دارد. به عنوان مثال تحقیقات نشان داده اند که کمبود ویتامین D نقش بسیاری در عود و بروز سرطان روده دارد؛ اغلب در بدن مبتلایان به سرطان، مقدار ویتامین D کمتری مشاهده می شود.

مهمترین نشانه های سرطان روده

ملایری میزان شیوع سرطان روده در زنان و مردان را برابر دانست و با اشاره به اینکه شانس ابتلا به این سرطان در سنین بالای از پنجاه سال بیشتر مشاهده می شود، گفت: علت اصلی ایجاد این سرطان ها در بسیاری از مواقع به طرز زندگی و تغذیه نادرست، عدم تحرك و نشستن زیاد ارتباط دارد.

این فوق تخصص خون و سرطان اظهارداشت: نشانه های سرطان های گوارشی باید جدی گرفته بشوند. درد در ناحیه شکم و روده ها، خونریزی( که باعث کم خونی می شود) و کاهش وزن 5 تا 10 کیلویی به صورت ناگهانی از جمله مهمترین نشانه های سرطان روده به شمار می آیند که باید جدی گرفته شوند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا ابتلا به فیستول یا بواسیر هم می توانند زمینه ساز بیماری سرطان روده باشند؟ گفت: شانس سرطانی شدن بیماری های التهابی روده بسیار زیاد است اما ابتلا به فیستول و بواسیر شانس سرطانی شدن روده را افزایش نمی دهند. همچنین مساله ژنتیک نیز در ابتلا به سرطان روده نقش دارند.

وی خاطرنشان کرد: هرچه آگاهی مردم در این زمینه بیشتر باشد، میزان شیوع بیماری های سرطان کمتر شده و در مراحل اولیه نیز راحت تر شناسایی و تشخیص داده می شود؛ این سرطان با انجام سی تی اسکن و کلونوسکوپی و همچنین انجام آزمایش خون در مدفوع قابل تشخیص و شناسایی است.

راه های پیشگیری از سرطان روده

ملایری افزود: این سرطان در بیش از پنجاه درصد مواقع با داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب، تغییر شیوه زندگی، انجام فعالیت فیزیكی و ورزش های منظم و متناوب، پرهیز از استعمال سیگار و الكل و کاهش مصرف غذاهای چرب قابل پیشگیری است.

این متخصص بیماری های داخلی به راهکارهای پیشگیری سرطان روده اشاره کرد و گفت: تست سالانه خون مخفی در مدفوع، یکی از ساده ترین و ارزان ترین راهکارهایی است که اکنون در کشورهای پیشرفته برای غربال گری سرطان روده بزرگ (ادنوم) انجام می شود. توصیه می شود افراد بیش از 50 سال، سالی یک نوبت این تست را انجام بدهند.

وی اظهارداشت: همچنین با انجام کلونوسکوپی نیز می توان موارد مشکوک به زخم پیش از سرطان یا خود سرطان را شناسایی کرد. با تشخیص زودهنگام زخم های پیش از سرطان و برداشتن آن ضایعه می توان از ابتلا به سرطان پیشگیری کرد. این افراد با برداشتن این ضایعه در آینده دچار هیچ مشکلی نخواهند شد.

وی بیان کرد: اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده بشوند، شانس بهبودی بیماران افزایش پیدا می کند. در مراحل اولیه بیماری، عمل جراحی می تواند درمان بسیار مهم و موثری باشد؛ در بسیاری از مواقع درمان در این مرحله کامل است و فرد به درمان دیگری نیاز ندارد. حدودد بیست درصد افراد پس از عمل جراحی، دیگر نیازی به شیمی درمانی ندارند.

وی خاطرنشان کرد: در برخی مواقع نیز بیمار پس از عمل جراحی به علت پیشرفت بیماری و درگیری غدد لنفاوی، حداقل باید شش ماه تحت شیمی درمانی قرار بگیرند؛ حدود سی تا پنجاه درصد افراد پس از عمل جراحی نیاز به شیمی درمانی دارند. شانس این افراد پس از عمل جراحی هفتاد تا هشتاد درصد است.

ضرورت تحت پوشش قرار گرفتن داروهای ایمونوتراپی

به گفته ملایری، اکنون سرطان به عنوان بیماری مزمن( نه صعب العلاج) نامیده می شود. بیماری که می توان با استفاده دارویی شیمی درمانی و داروهای هوشمند و ایمنی درمانی یا ایمونوتراپی (Immunotherapy) طول عمر و کیفیت زندگی بیماران را افزایش داد. اغلب در مراحل پیشرفته که سرطان به کبد سرایت کرده است، شاهد طول عمر بیماران تا بیش از سه سال هستیم.

این فوق تخصص خون و سرطان افزود: خوشبختانه اغلب داروهای شیمی درمانی که اکنون برای درمان بیماران سرطان روده بزرگ استفاده می شوند، ریزش مو ندارند. این در حالی است که بسیاری از افراد هنگام شیمی درمانی ترس زیادی از ریزش موی خود دارند. همچنین امروزه داروهای هوشمند و هدفمندی در سطح بازار وجود دارد که اکنون تحت پوشش بیمه هستند.

وی در پایان گفت: اکنون نسل جدیدی از داروهای ایمونوتراپی (ایمنی درمانی) وارد بازار شده است. اثر بخشی این داروها در درمان سرطان های روده و افزایش طول عمر بیماران بسیار زیاد است اما متاسفانه هم اکنون این داروها تحت پوشش بیمه قرار ندارند. یک سری داروهای جدید نیز ساخت ایران است اما قیمت شان بسیار زیاد است. قیمت این داروهای جدید ایمونوتراپی بسیار زیاد است. مثلا قیمت یک سرم، پنجاه میلیون تومان است. این سرم باید حداقل شش بار به بیمار تزریق شود. امیدوارم بیمه ها این داروهای جدید را نیز تحت پوشش قرار دهند.

 سیناپرس