«برهم صالح» رئیسجمهور عراق که قدرت اجرایی ندارد، بالآخره بعد از گذشت چهار روز از تهدید خود مبنی بر استعفا، بعد از ظهر امروز پنجشنبه (۵ دی) درخواست استعفای خود را به پارلمان این کشور ارائه کرد.
او در نامه مکتوبی به ریاست پارلمان نوشت، دلیل این کار را دریافت چند نامه متناقض از پارلمان عراق در مورد تعیین «فراکسیون اکثریت» عنوان کرد و گفت که پارلمان موظف است که در مورد این درخواست وی تصمیمگیری کند. (جزئیات بیشتر)
بر اساس قانون اساسی عراق، فراکسیون اکثریت در پارلمان این کشور باید نامزد مورد نظر خود را برای تصدی نخستوزیری به پارلمان معرفی کند و نمایندگان نیز میبایست به او برای تشکیل کابیه رأی دهند. ائتلاف البناء به ریاست «هادی العامری»، تا کنون چند نامزد برای این منصب معرفی کرده، ولی رئیسجمهور به بهانه اینکه فراکسیون اکثریت برای وی مشخص نیست، از پارلمان خواست فراکسیون اکثریت را معرفی کند و طبیعتاً پارلمان عراق نیز البناء را فراکسیون اکثریت دانست.
این اقدام رئیسجمهوری عراق واکنشهایی را در بین احزاب و جریانهای سیاسی به دنبال داشت.
جریان الصدر عراق: متشکریم
صفحه «صالح محمد العراقی» در فیسبوک از او به عنوان فرد نزدیک به «مقتدی الصدر»، رهبر جریان الصدر و رئیس ائتلاف سائرون یاد میشود، از اقدام برهم صالح استقبال و تقدیر کرد. عراقی همچنین سه نفر را به عنوان نامزد نخستوزیری مورد رضایت همه معرفی کرد؛ «مصطفی الکاظمی» رئیس اطلاعات عراق؛ «رحیم العگیلی» رئیس سابق هیأت مبارزه با فساد و «فائق الشیخ علی» نماینده پارلمان و دبیر کل حزب «الشعب للاصلاح».
جریان حکمت ملی: نخستوزیر باید ۷ ویژگی داشته باشد
«سید عمار الحکیم» رهبر جریان حکمت ملی عراق نیز در واکنش به این درخواست استعفا گفت که نخستوزیر آتی عراق باید هفت ویژگی داشته باشد: «استقلالیت، پاکدستی، وابستگی به عراق، غیر جنجالی، عدم ارتکاب جنایت در حق مردم و مردمی بودن و مورد تأیید همه واقع شدن و داشتن برنامه دولتی صادقانه».
مخالفت با استعفای برهم صالح
لحظاتی بعد از اعلام آمادگی رئیسجمهور عراق برای استعفا، شماری از نمایندگان پارلمان این کشور از ائتلافهای گوناگون با این درخواست برهم صالح اعلام مخالفت کردند و با بیان اینکه عراق شرایط خیلی سختی دارد، اعلام کردند که از تصمیم رئیس جمهور عراق غافلگیر شدند.
به نوشته بغداد الیوم، این نمایندگان از رئیس جمهور خواست در این شرایط مصلحت اصلی کشور حکم میکند که او به عنوان حامی قانون اساسی، از استعفا صرف نظر کند و به وظایف و تعهدات قانونی خود عمل کند.
برگزاری همهپرسی سراسری برای انتخاب نامزد نخستوزیری
محمد العبّودی، فرد نزدیک به جریان الصدر عراق بعد از ساعتی از اعلام موضع محمد صالح العراقی پیشنهاد برگزاری همهپرسی مردمی برای تعیین نامزد نخستوزیری داد. او گفت که یک ژانویه (۵ روز دیگر) موعد برگزاری این همهپرسی برای تعیین یک نفراز بین سه نفر مذکور ( الکاظمی، العگیلی و علی) باشد.
عبودی از مردم خواسته راه را برای «فاسدان» و حامیان آنها ببندند و فرصت پیش آمده در عراق را غنیمت بشمارند.
ائتلاف البناء: باز هم نامزد داریم
«سعد شاکر» از نمایندگان ائتلاف صادقون که زیر مجموعه ائتلاف البناء به ریاست هادی العامری است، در واکنش به امتناع رئیس جمهور عراق از معرفی «اسعد عبدالامیر العیدانی» استاندار فعلی بصره به عنوان نامزد نخستوزیری گفت که ائتلاف البناء شخصیت غیر جنجالی برای این منصب معرفی خواهد کرد تا دولت از حکومت احزاب به حکومت مستقل حرکت کند.
این نماینده عراقی همچنین احتمال داد ائتلاف البناء از برهم صالح حمایت نکند و به او رأی اعتماد ندهد. نماینده ائتلاف صادقون از رئیسجمهور خواست به وظایف خود در چارچوب قانون اساسی و قانون عمل کند.
قرار است پارلمان عراق طی هفته آینده در مورد تصمیم استعفای رئیسجمهور جلسه برگزار کند. ریاست پارلمان عراق لحظاتی پیش اعلام کرد که نامه برهم صالح را دریافت کرده است.
حزب بارزانی: ائتلافهای شیعه درک نمیکنند، ما کردها میتوانیم دو روزه نامزد معرفی کنیم
در ادامه واکنشها، نمایندهای از حزب دموکرات کردستان عراق گفت که نخستوزیری حق کردها نیست والا آنها میتوانستند در اسرع وقت فرد مقبولی را برای نخستوزیری معرفی کنند.
«ادریس شعیان» شامگاه پنجشنبه در گفتوگو با بغدد الیوم، گفت: «معرفی نامزد نخستوزیر جدید برای جانشینی "عادل عبدالمهدی" اگر به دست کردها بود، دو روزه نماینده مورد رضایت همه را معرفی میکردند ولی ائتلافهای شیعه این را درک نمیکنند».
این نماینده کرد عراقی گفت که کردها و اهل سنت عراق حق معرفی نخستوزیری را ندارند و این حق شیعیان این کشور است و آنها به دلیل عدم توافق بر سر نامزد معین، نباید آنها را سرزنش کنند.
این ادعای نماینده حزب مسعود بارزانی درباره معرفی نامزد مقبول همه طرفها در حالی است که به دلیل اختلافات درونی احزاب کرد طی یک سال گذشته، تشکیل حکومت در منطقه کردستان عراق و انتخاب نخستوزیر بیش از هفت ماه طول کشید.
مخالفت حیدر العبادی با استعفا
ائتلاف النصر به رهبری «حیدر العبادی»، نخستوزیر سابق عراق نیز در بیانیهای ضمن مخالفت با استعفای برهم صالح، از او خواست که درخواست استعفای خود را پس بگیرد؛ چرا که تداوم این روند میتواند عراق به سمت ناشناختهای سوق دهد.
مخالفت ۱۷۰ نماینده عراقی با استعفای صالح
تشکیل ۱۷۰ نماینده عراقی نیز در بیانیهای از رئیسجمهور خواست استعفا ندهد و حتی به فکر استعفا هم نباشد. این نمایندهها خواستار حمایت از گزینهها و خواستههای برهم صالح در تعیین شخصیتهای ملی برای نخستوزیر شدند.
خطبه نماز جمعه فردا بدون مسائل سیاسی
از دفتر آیت الله سید علی سیستانی، مرجعیت دینی عراق نیز خبر میرسد که در خطبههای نماز جمعه فردا اشاره به مسائل سیاسی عراق نخواهد شد. منبعی مسئول در دفتر آیتالله سیستانی در شهر نجف به سایت مرجعیت دینی عراق گفت که نماینده آیتالله سیستانی فردا در خطبه سیاسی نماز جمعه کربلا به تحولات و مسائل سیاسی نخواهد پرداخت.