مسیر خیابانهای انقلاب و آزادی بیش از چهل سال است پسزمینه تصاویر عکسهای خاطرهساز و ماندگار تاریخ معاصر انقلاب را تشکیل میدهد.
این مسیر که از میدان امام حسین (ع) در مرکز پایتخت آغاز و از طریق میدان انقلاب به میدان آزادی در غرب تهران منتهی میشود همواره چه در روزهای داغ زمستان ۵۷ و پس از آن در روزهای تأیید و تثبیت انقلاب مانند ۲۲ بهمن و چه در دهه اخیر در روزهای تاریخسازی مانند نهم دیماه پای ثابت راهپیماییها و تجمعات مردم ایران بوده و جمعیت حاضر در این راهپیماییها همواره محل اختلاف رسانههای داخلی و خارجی در سالهای متمادی شده است.
حتی تخمین و قیاس جمعیت حاضر در مراسم تودیع دونالد ترامپ و باراک اوباما یکی از مواردی است که در سالهای اخیر در فضای مجازی جنجال به پا کرده و رسانههای آمریکایی را به جان هم انداخته است.
اما جمعیت حاضر در یک تجمع یا راهپیمایی را چهطور میتوان محاسبه کرد؟ یکی از روشهای رایج برای تخمین جمعیت حاضر در یک راهپیمایی یا تجمع روش «هربرت جاکوبز» (Herbert Jacobs) است که در سالهای اخیر مورد استفاده رسانههای مختلف جهان قرار گرفته است. در این روش با محاسبه مساحتی که جمعیت در آن قرار دارد برای هر متر مربع جمعیت متراکم ۴ نفر(به شرط ایمن بودن همه افراد) در نظر گرفته میشود. این عدد در تراکمهای جمعیتی بالاتر میتواند تا ۷ نفر افزایش یابد.
برای محاسبه ظرفیت گنجایش دو خیابان انقلاب و آزادی به نقشههای اینترنتی مراجعه میکنیم نرمافزارهای «گوگل ارث» و «گوگل مپ» عرض و طول خیابانهای انقلاب را به ترتیب ۵۵ متر و ۱۰.۶ کیلومتر اندازهگیری میکنند. این یعنی مساحت این مسیر ۵۸۳ هزار مترمربع است.
طول دو خیابان آزادی و انقلاب تهران ۱۰,۶ کیلومتر تخمین زده میشود.
با احتساب ۵ نفر در حالت متراکم برای هر مترمربع گنجایش این مسیر ۲,۹۱۵,۰۰۰ هزار نفر تخمینزده میشود. این یعنی در برنامه ۱۰ ساعته مانند تشییع دیروز سپهبد شهید سردار سلیمانی اگر متوسط حضور هر نفر در مراسم حدود ۳,۵ ساعت باشد. حدود ۸,۷۴۵,۰۰۰ (بیش از هشت میلیون و هفتصد هزار نفر) در مسیر امام حسین تا آزادی حضور داشتند، گرچه مساحت مسیرهای فرعی، مساحت دانشگاه تهران، مساحت میدان آزادی و مسیرهای منتهی به آن مانند بزرگراه شهید لشکری که اعداد قابل ملاحظهای را تشکیل میدهند در این محاسبه وارد نشده است. از سوی دیگر کاهش تراکم جمعیت در ساعات ابتدایی و انتهایی برخی مسیرها هم لحاظ نشده است.. در این مسیر چندین پل و زیرگذر وجود دارد که مساحت آنها نیز در این محاسبه وارد نشده است.
رسانههای خارجی بسیاری دیروز به حضور جمعیت چند میلیون نفری در مراسم تشییع حاج قاسم و یاران شهیدش اذعان داشتند. روزنامههای رژیم صهیونیستی، خبرگزاری رویترز و بیبی سی در تیترها و برنامههای دیروز خود از واژه حضور میلیونی مردم برای راهپیمایی بیش از ۱۱ کیلومتری استفاده کردهاند.
در عکسهای هوایی عکاسان داخلی و خارجی نیز تراکم جمعیت بسیار بالا در شعاع یک کیلومتری خودروی حامل پیکر شهدا به چشم میخورد این تراکم به حدی بوده است که روز گذشته بیش از ۵۰۰ نفر درمان سرپایی شدند و رییس مرکز اورژانس تهران از مصدومیت ۶۳ نفر در راهپیمایی ۱۶ دی خبر داد. او علت این مصدومیتها را بیشتر تنگینفس و مشکلات قلبی ناشی از تراکم جمعیت عنوان کرده است.
از طرفی مدیرعامل شرکت بهرهبرداری متروی تهران از دو میلیون و ۹۵۰ هزار نفر از شرکتکنندگان در مراسم تشییع پیکر سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی و همرزمانش، از طریق خطوط هفتگانه متروی تهران جابهجا شدند.
تمامی اتوبوسهای ۴۳ شهر حاشیه تهران در اختیار عاشقان حاج قاسم
علاوه بر آن معاون عمرانی استاندار تهران نیز در گفتوگو با فارس اظهار داشت: سازمان معاونت حمل ونقل عمومی شهرداریهای حومه تهران اعلام کردیم تا تمامی ناوگان حمل و نقل عمومی خود را به صورت رایگان برای مراسم تشییع فردا مهیا کنند. این یعنی تمامی اتوبوسهای ۴۳ شهر اطراف تهران مردم را رایگان به مراسم انتقال دادند.
قائممقام شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی نیز آمار رسمی از شرکت حداقل حدود ۷میلیون در مراسم وداع و تشییع با پیکر مطهر سردار حاج قاسم سلیمانی در تهران خبر داد.
با این حال رسانه های ضد انقلاب جمعیت مراسم تشییع پیکر سردار سلیمانی و سایر شهدا را از تعداد ۹۰ هزار نفر تا ۲۰۰ هزار نفر عنوان کردند.