به نوشته نشریه «نیوز ویک»، این پدیده تنها زمانی رخ می‌دهد که وسعت آتش‌سوزی به قدری گسترده باشد که سیستم آب‌وهوایی مختص به خود را ایجاد کند.
هنگام تشکیل این پدیده، هوای داغ به سرعت به سمت بالا حرکت می‌کند و کانالی را در میان خود ایجاد می‌کند که هوای سرد اطراف را به درون خود می‌کشد.
پیش‌تر گردباد آتش در کشورهایی نظیر کانادا، آمریکا و روسیه نیز مشاهده شده است اما با توجه به شرایط بحرانی استرالیا و ادامه یافتن آتش‌سوزی‌ها پس از چند هفته، وقوع آن رو به افزایش است.
پیش‌تر نیز پدیده «صاعقه خشک» در مناطق گرفتار آتش‌سوزی در استرالیا گزارش شده است. مقامات محلی در نقاط مختلف جنوب استرالیا درخصوص وقوع این نوع از صاعقه که می‌تواند بر وسعت آتش‌سوزی‌ها اضافه کند، هشدار داده‌اند.
این نوع از صاعقه زمانی رخ می‌دهد که حرارت و دمای بالای هوا موجب تشکیل طوفان شود اما قطرات باران از شدت گرمای هوا پیش از رسیدن به زمین تبخیر شوند.
آتش‌سوزی‌هایی که از چند ماه پیش در استرالیا آغاز شد، تاکنون نزدیک به ۵ میلیون هکتار از جنگل‌ها و اراضی این کشور را سوزانده و بیش از ۹۵۰ خانه را ویران کرده است. در این میان ایالت «نیو ساوث ولز» بیشترین خسارت را دیده و ۸۵۰ واحد از خانه‌های تخریب‌شده در این ایالت قرار داشته است.
گفته می‌شود دستکم ۱۷ نفر تاکنون در سراسر استرالیا در نتیجه این آتش‌سوزی‌ها جان خودشان را از دست داده‌اند.
با وقوع این آتش‌سوزی‌ها، انگشت اتهام را به سوی «اسکات موریسون» نخست‌وزیر استرالیا برده است که با سیاست‌های سهل‌انگارانه در قبال تغییرات اقلیمی و پیروی از دستورکار سرمایه‌داری آمریکا، باعث بروز این فاجعه شده است.
موریسون که در بحبوحه افزایش شعله‌های آتش در این کشور، برای گذراندن تعطیلات کریسمس به خارج از کشور سفر کرده بود با اعتراض شدید شهروندان استرالیایی مواجه شده و مجبور به بازگشت به کشور شد.
زمانی که موریسون برای دیدار با مردم خسارت دیده از آتش‌سوری‌ها به شهر «کوبارگو» رفت، توسط ساکنین آن «هو» شد. یکی از معترضان به سیاست‌های موریسون نیز فریاد زد: «تو احمقی. واقعاً احمقی. هیچ رأیی به تو داده نخواهد شد. شما بودجه ما را کنترل می‌کنید و ما مثل همیشه فراموش شده‌ایم».
