سرطان، چنگار یا کانسر نوعی بیماری است که در آن سلول‌های غیر طبیعی به صورت کنترل نشده تکثیر یافته و می‌توانند بافت‌های مجاور را درگیر کنند.
در حال حاضر بیش از ۲۰۰ نوع متفاوت از بیماری سرطان وجود دارد که هر کدام به شیوه‌‌ای خاص ایجاد می‌شوند؛ این در حالی است که همه سرطان‌ها با تغییر در ساختار طبیعی یک سلول شروع می‌شوند. سلول‌های سرطانی همچنین می‌توانند از طریق جریان خون یا لنف به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کنند.
شایع‌ترین سرطان‌ها در جهان عبارتند از: سرطان ریه، پروستات، سینه، تخمدان، مثانه، روده بزرگ، کلیه، پانکراس، رحم، پوست، و خون.بررسی‌های سازمان جهانی بهداشت حاکی از این است که سرطان دستگاه گوارش در ایران جزو سرطان‌های شایع است و سرطان‌های معده و روده بزرگ به ترتیب دومین و سومین سرطان شایع در زنان و مردان ایرانی بوده و عامل تقریبا ۲۵درصد مرگ‌های ناشی از سرطان‌ها هستند.
بر اساس این بررسی سرطان معده به تنهایی ۱۶ درصد از کل مرگ‌های ناشی از سرطان را به خود اختصاص می‌دهد که بیشترین میزان سرطان معده در استان‌های شمالی و کمترین میزان بروز این بیماری در استان‌های مرکزی و جنوبی است.
کارشناسان معتقدند، امروزه بسیاری از سرطان‌ها در صورت تشخیص زود هنگام قابل درمان هستند ولی متاسفانه تحریم‌ها باعث شده است که بیماران برای تهیه داروهایشان با مشکلات زیادی روبرو شوند.
آنان می‌گویند، درمان بیماری سرطان باید در اولویت حوزه بهداشت و درمان قرار بگیرد، زیرا دهک‌های کم درآمد جامعه متاسفانه با مشکلات اقتصادی کنونی کشور توان مکفی برای پرداخت هزینه‌های درمان سرطان را ندارند و این در حالی است که امکانات درمانی برای بیماران خاص و سرطانی تنها در کلانشهرها و پایتخت واقع شده است.
بیماران سرطانی و حمایت‌های مالی و اقتصادی
اصغر سلیمی ـ نماینده مردم سمیرم در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تعرفه‌های درمان سرطان در بخش خصوصی نباید به حدی تعیین شود که تنها اقشار پردرآمد جامعه بتوانند از خدمات درمانی بهره ببرند اظهار داشته است: غربالگری بیماران سرطانی نیازمند حمایت‌های مالی و اقتصادی است بنابراین برای طی پروسه موفق‌آمیز درمان بیماری سرطان از جمله جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی باید حمایت‌های معنوی، اقتصادی با تمام قوا در بخش دولتی و خصوصی در کشور به جریان بیافتد.
وی با بیان این مطلب که تکاپوی بیماران برای تهیه دارو با توجه به شرایط اقتصادی جامعه اخلاقی نیست می‌افزاید: امکانات درمان بیماران سرطانی نباید تنها اختصاص به کلان شهرها بویژه در پایتخت داشته باشد. هزینه بالای غربالگری سرطان مانعی برای جلوگیری از بازگشت بیماری است.
نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه هزینه بالایی غربالگری سرطان در بخش خصوصی مانعی برای جلوگیری از عود بیماری است تاکید می‌کند: درمان بیمار سرطانی از قبیل جراحی، شیمی درمانی و هورمون درمانی، نقش چشمگیری در بهبودی بیمار دارد اما پس از طی مراحل مذکور برای جلوگیری از بازگشت بیماری و به اصطلاح عود بیماری می‌بایست بیمار تحت غربالگری قرار بگیرد اما متاسفانه هزینه غربالگری بیماران سرطانی در بخش خصوصی همسو با وضعیت اقتصادی بسیاری از بیماران سرطانی نیست.
سلیمی با بیان اینکه بخش دولتی به تنهایی از مخارج و هزینه‌های بیماری سرطان بر نمی‌آید تصریح می‌کند: ازدحام در بخش دولتی برای درمان پروسه سرطان به علت گرانی درمان در بخش خصوصی است بنابراین الزامی است که اقدامات اساسی در این راستا توسط مسئولان اتخاذشود.
یکی از راهکارهای اساسی برای طی فرایند درمان سرطانی بدون ازدحام مراجعان در مراکز دولتی، تزریق اعتبارات برای توسعه طرح پزشک خانواده است و این در حالی است که گرانی غربالگری سرطان در بخش خصوصی دغدغه‌ای اساسی بیماران سرطانی است.
وی با اشاره به این مطلب که بیماران سرطانی نیازمند حمایت‌های مالی هستند اما متاسفانه بیماران سرطانی بدون حمایت کافی در کشور روزگار می‌گذارندمی گوید: بیماری سرطان می‌تواند هر فردی را مبتلا کند بنابراین نباید با بی‌تفاوتی به هزینه سرسام‌آور بیماران سرطانی بر معضلات بیماران سرطانی درکشور افزوده شود.
پروسه درمانی بیماران سرطانی بسیار حساس است بدین معنا که باید درمان بیماران سرطانی به طور سلسله مراتبی انجام شود اما متاسفانه شاهد هستیم که بیماران سرطانی برای هزینه‌های سرسام‌آور سرطان درمان را نیمه کار رها می‌کنند که این امر سلامت و جان بیماران را به خطر می‌اندازد.
کمبود داروی بیماران سرطانی
دکتر علی یعقوبی جویباری ـ آنکولوژیست و استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد مشکلات بیماران سرطانی به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید: شرایط اقتصادی نامناسب و تحریم‌ها باعث شده است که واردات بسیاری از دارو‌های شناخته شده شیمی درمانی که از طریق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و یا شرکت‌های دارویی انجام می‌شد متوقف شود.
در نتیجه خیلی از دارو‌هایی که در حوزه آنکولوژی وجود داشت نیست اگرچه بعضی از شرکت‌های ایرانی تلاش کرده‌اند که دارو‌های شناخته شده را شبیه‌سازی کنند ولی موفق نبوده اند. این در حالی است که این شرکت‌ها هم مواد اولیه شان را از خارج از کشور تهیه می‌کرده‌اند.
وی می‌افزاید: ما فکر می‌کردیم بعضی از داروها توسط شرکت‌های دارویی داخلی تولید می‌شوند و خیالمان از بابت آنها راحت بود که محرومیت دارویی نخواهیم داشت بعدا متوجه شدیم که شرکت‌های دارویی در خیلی از موارد قادر به تهیه دارو‌های معمولی هم نیستند.
زیرا که مواد اولیه آنها از خارج از کشور وارد می‌شده است از اینرو با مشکلات زیادی روبرو شدیم.به عنوان مثال داروی «تاکسول» یکی از پرمصرف‌ترین دارو‌های شیمی درمانی است که ۲ تا ۳ شرکت در تلاش بودند که خودشان تولید کنند. علیرغم اینکه مواد اولیه را خودشان وارد می‌کردند دیگر قادر به تولید نیستند و بیماران برای تهیه داروهایشان از این دارو خانه به آن داروخانه سرگردان هستند.
این استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این مطلب که در چند ماه اخیر تهیه دارو برای بیماران بسیار مشکل شده است خاطرنشان می‌کند: پروتکل‌های درمانی ما مشخص است از اینرو این داروها باید در زمان‌های مشخص به بیمار تزریق شوند.
وقتی نتوانیم دارو را در زمان مناسب به بیمار تزریق کنیم احتمال عود بیماری زیاد می‌شود و این یکی از مهمترین نگرانی‌های ما است. ما برای اینکه روند درمان بیماران مختل نشود تمام ایام تعطیلات را سر کار می‌آییم و وقتی بیماران نمی‌توانند داروهایشان را تهیه کنند کیفیت درمان تحت تاثیر قرار می‌گیرد که این مساله دل نگرانی برای ما و بیماران ایجاد می‌کند.
عدم واردات مواد اولیه
وی تاکید می‌کند: تقریبا مواد اولیه همه داروها از خارج از کشور تامین می‌شود و در بعضی از مواقع شرکت‌های دارویی فقط دارو را بسته‌بندی می‌کنند و یا داروها را ترکیب و داخل ویال‌ها می‌ریزند.
مهمترین مساله مواد اولیه است که شرکت‌های دارویی به آن وابسته هستند که متاسفانه خیلی از شرکت‌های دارویی برای واردات آن با مشکل انتقال پول روبرو هستند. بازار دارویی باید به گونه‌ای باشد که همیشه داروی یکی دو ماه آینده را داشته باشند این در حالی است که اینکار بسیار سخت شده است بطوری که یک دفعه دارو تمام می‌شود و تهیه آن چند ماه طول می‌کشد که این وقفه سلامت بیماران را مختل می‌کند.
دکتر یعقوبی می‌گوید: شاید تهیه این داروها ازحیطه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی خارج باشد ولی واقعیت این است که مسئولان دغدغه ما و بیماران را متوجه شوند زیرا که نداشتن و کمبود دارویی برای ما مهمترین مساله است. بیمار باید نسخه‌ای را که پزشک برایش می‌نویسد راحت تهیه کند نه اینکه به علت کمبود دارو سه بار نسخه را پشت نویسی کنیم و این در حالی است که بسیاری از بیماران از دارو‌های مشابه استفاده می‌کنند.
وی با بیان این مطلب که دارو‌های شیمی درمانی بسیار پیچیده و بسیار پیشرفته هستند و نیازمند مواد اولیه و فرایند خاصی هستند می‌افزاید: مانه تنها در صنعت دارویی بلکه در بسیاری از صنایع دیگرنیزضعف داریم و موفق نبوده‌ایم.
واقعیت این است که ساخت دارو هم نیازمند یک سیستم پیشرفته است. وقتی ما در ساخت تجهیزات پیشرفته در دنیا عقب هستیم صنعت دارویی هم نباید فراتر از بقیه صنعت‌های ما باشد. وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی سلامت وظیفه دارد که مشکلات جامعه را ببینید و برای رفع آن برنامه ریزی کند.
وضعیت رادیوتراپی در کشور
این انکولوژیست در مورد رادیوتراپی بیماران سرطانی هم خاطرنشان می‌کند: پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های روز در رادیوتراپی اتفاق افتاده است و برای استفاده از این دستگاه‌ها باید مجوز واردات وجود داشته باشد. این در حالی است که دستگاه‌های رادیوتراپی ما کیفیت مناسب را ندارند.
اگرچه رادیو تراپی مراکز خصوصی بهتر است اما به نسبت کشور‌های همسایه دسترسی به تجهیزات پیشرفته رادیو تراپی نداریم.متاسفانه ما حتی نمی‌توانیم دستگاه‌های جدید را وارد کشور کنیم و از تمام تکنولوژی‌های دنیا عقب‌تر هستیم.
قرار است ۳۰ عدد دستگاه رادیو تراپی را خریداری کنند ولی اگر این مساله اتفاق نیفتد ما از نظر تکنولوژی رادیو تراپی با مشکلات زیادی روبرو هستیم و این جای تاسف داد. این در حالی است که تکنسین‌های بسیار مجربی داریم که کار با دستگاه‌ها و تجهیزات پیشرفته را بلد هستند ولی به علت نبود دستگاه‌ها نمی‌توان از علم آنان استفاده کرد.
وی یادآوری می‌کند: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید سعی کند تا این دستگاه‌ها را خریداری کند تا نیروی انسانی‌مان هدر نرود. تا علاوه بر اینکه از بهترین تجهیزات و نیروی انسانی استفاده کنیم بیماران هم بهترین امکانات درمان را داشته باشند حدود ۶۰ درصد از بیماران سرطانی در مرحله‌ای از سیر درمان نیاز به رادیو تراپی پیدا می‌کنند و در خیلی از موارد هم نیازمند تجهیزات پیشرفته رادیوتراپی هستند که این محدودیت و عدم دسترسی به تکنولوژی کار را برای ما خیلی سخت کرده است.
تیم انکولوژی کشور با همین کیفیت به درمان بیماران مشغول است ولی ما نیاز داریم که برای درمان بیماران همزمان با دنیا حرکت کنیم. این در حالی است که ما در دسترسی به امکانات و تجهیزات از دنیا بسیار عقب هستیم.
این استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این مطلب که بیماران نباید از امکانات درمانی محروم شوند می‌گوید: فردی که یک عمر برای زندگی خودش تلاش کرده است نباید از امکانات خوب برای درمان بی‌بهره باشد. متاسفانه کمبود دارو باعث شده است که مسافران در کیف و چمدان داروها را وارد کشور کنند و در اختیار بیماران قرار می‌دهند این در حالی است که سیستم نقل و انتقال این داروها اشتباه است و سلامت دارو را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین وقتی وارد کشور می‌شود کدام شرکت مسئولیت آن را قبول می‌کند.
توصیه هایی برای کاهش خطر
ویتامین D به عنوان یک عامل پیشگیری از سرطان شناخته می شود و از این رو، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و استفاده از مکمل ها توصیه می شود. سطوح انسولین خون را از طریق کاهش یا حذف مصرف غذاهای فرآوری شده پایین نگه دارید زیرا سطح انسولین می تواند سرطان پروستات را تحت تاثیر قرار دهد. از طریق آزمایش خون می توانید همه چیز را زیر نظر داشته باشید.
ورزش منظم نه تنها بدن را سالم نگه می دارد، بلکه به کاهش سطوح انسولین نیز کمک می کند. سطوح بالای لیکوپن، یک رنگدانه کاروتنوئید که در گوجه فرنگی و بسیاری از توت ها و میوه ها یافت می شود، کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردان را نشان داده اند.
میزان قرار گرفتن در معرض سموم محیطی مانند آفت کش ها، مواد پاک کننده شیمیایی خانگی، خوشبوکننده های هوای مصنوعی، و آلودگی هوا را کاهش دهید.
روزنامه اطلاعات
