«رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه امروز (سه‌شنبه) به بهانه حرکت موج بزرگی از آوارگان سوری به سمت مرزهای کشور خود، دولت سوریه را تهدید کرد در صورت متوقف نکردن عملیات در استان ادلب، اقدام نظامی می‌کند.
به نوشته خبرگزاری «آناتولی» اردوغان طی سخنرانی در جمع نمایندگان پارلمانی حزب عدالت و توسعه، گفت: «امیدارویم [توافق] آتش‌بس در ادلب پایدار بماند. ما مصمم هستیم مانع هر حمله‌ای توسط رژیم [بشار] اسد [رئیس‌جمهور سوریه] به ادلب شویم».
ادلب تنها استان از استان‌های سوریه است که کنترل بخش اعظمی از آن در اختیار گروه‌های مسلح تروریستی و همچنین گروه‌های مسلح نزدیک به ترکیه است. ارتش سوریه تاکنون بخشی از جنوب و شرق این استان را که مشمول توافق «کاهش تنش» است، از کنترل تروریست‌ها خارج کرده است.
اردوغان با تهدید به اقدام نظامی علیه دولت مشروع سوریه، ادامه داد: «چهارصد هزار سوری از ادلب آواره شده‌اند و باید به خانه‌هایشان بازگردند. اگر لازم باشد اقدامات رژیم برای نقش آتش‌بس را خودمان متوقف می‌کنیم. همگان باید بدانند که ما شوخی نمی‌کنیم و هر چه می‌گوییم، انجام می‌دهیم».
وی مدعی شد: «اختلافات شدیدی بین آنچه به ما [در خصوص سوریه] وعده داده شده بود و وضعیت کنونی در میدان وجود دارد. ما به شرکای خود گفته‌ایم که عملیات [نظامی] را از جایی که رها کردیم، پی می‌گیریم. تا زمانی که موضوع بقا باشد، یک قدم هم عقب نمی‌کشیم».
اردوغان همچنین خبر داد که ترکیه قصد دارد گذرگاه مرزی جدیدی در منطقه «آقچه‌‌قلعه» (نیمه ترکیه‌ای شهر تل‌أبیض در سوریه) برای ارسال کمک‌های انسانی به سوریه ایجاد کند هرچند که سازمان ملل هنوز با این درخواست آنکارا موافق نکرده است.
به نوشته آناتولی، رئیس‌جمهور ترکیه اما مدعی شد: «ما به دنبال ماجراجویی در سوریه، لیبی و مدیترانه نیستیم، ما به هیچ وجه جاه‌طلبی امپریالیستی نداریم، طمع نفت و پول نیز چشمان ما را کور نکرده است. تنها هدف ما حفظ حقوق و تامین آینده خود و برادرانمان است».
اردوغان در موضوع لیبی و تلاش‌ها جهت برقراری آتش‌بس در این کشور اظهار داشت: «ما نمی‌توانیم نسبت به چیزی که در لیبی رخ می‌دهد ساکت باشیم، و کسانی که لیبی را به خون و آتش آلوده می‌کند همزمان نفرت خود را در قبال ترکیه هم نشان می‌دهند».
وی درباره عدم امضای توافق آتش‌بس توسط «خلیفه حفتر» سرکرده نیروهای موسوم به ارتش ملی لیبی، تصریح کرد: «حفترِ کودتاچی ابتدا [با توافق آتش‌بس] موافقت کرد اما بعد از آن از مسکو فرار کرد... شروطی که او در مذاکرات مسکو مطرح کرد، چهره واقعی و نیّات اصلی او را نشان داد».
اردوغان در پاسخ به انتقاد برخی کشورها از تلاش‌های ترکیه برای نفوذ در عرصه سیاسی لیبی، ادعا کرد: «کسانی که می‌پرسند دلیل حضور ترکیه در لیبی چیست، از سیاست و تاریخ غافل هستند. اگر ترکیه مداخله نکرده بود، حفتر تمام این کشور را اشغال کرده و مردم را در چنگ پیگرد قرار می‌داد. حفتر قصد دارد علاوه بر برادران عرب ما، حدود 1 میلیون نفر از ترک‌های کولوگلیس از تبار عثمانی را به قتل برساند».
به نوشته آناتولی، رئیس‌جمهور ترکیه در اظهاراتی تند خطاب به سرکرده نیروهای ارتش ملی لیبی گفت: «اگر حفتر به حمله به برادران لیبیایی ما و دولت مشروع این کشور ادامه دهد، برای دادن درسی به او که لایقش است، تعلل نخواهیم کرد».
وی با بیان اینکه دولت وفاق ملی لیبی به ریاست «فائز السراج» موضعی سازنده و مصالحه‌جویانه در جریان مذاکرات مسکو اختیار کرده بود، توضیح داد: «ترکیه و دولت مورد حمایت سازمان ملل در لیبی، نقش خود را در [مذاکرات] آتش‌بس مسکو انجام دادند اما حفترِ کودتاچی این کار را نکرد. اکنون رئیس‌جمهور [ولادیمیر] پوتین باید به مابقی اوضاع رسیدگی کند».
هم‌اکنون لیبی تحت اداره دو قدرت است. یکی پارلمان طُبرُق در شرق لیبی و دیگری دولت وفاق ملی در طرابلس (پایتخت) در غرب این کشور که به ترتیب، نیروهای شرق تحت حمایت عربستان، مصر، امارات، فرانسه و روسیه هستند و خلیفه حفتر فرماندهی آنان را بر عهده دارد و دولت در طرابلس در غرب لیبی، تحت حمایت ترکیه، قطر و ایتالیاست و سازمان ملل آن را به رسمیت می‌شناسد.
طی روزهای گذشته مذاکرات فشرده پشت درهای بسته و به طور جداگانه میان نمایندگان روسیه و ترکیه با هیأت‌های دو طرف در مسکو برگزار شده بود. پوتین و اردوغان طی چند هفته گذشته بارها درباره حل و فصل بحران در لیبی و برقراری آتش بس رایزنی کرده بودند.
