دستیار رییس سازمان انرژی اتمی با بیان این که ماشین‌های IR۴ و IR۲m که قبل از برجام در مسیر تحقیق و توسعه به نصب و گازدهی زنجیره‌های شاهد رسیده بودند، گفت: امروزه پس از گام سوم آخرین مرحله آن در حال انجام بوده و این زنجیره‌ها با ماشین‌های سانتریفیوژ پیشرفته به منظور تولید اورانیوم غنی شده گازدهی می‌شوند.
به گزارش «انتخاب»، جمعی از فرماندهان، مدیران و مسئولان نمایندگی ولی فقیه و هادیان سیاسی در سپاه حفاظت انصارالمهدی (عج) و رده های تابعه روز چهارشنبه از سایت غنی سازی شهید مسعود علیمحمدی (فردو) بازدید کردند و در جریان آخرین دستاوردها و فعالیت های اقتدارآفرین صنعت هسته ای قرار گرفتند.
«علی اصغر زارعان» دستیار ویژه رییس سازمان انرژی اتمی ایران در این بازدید با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و همچنین شهدای هسته ای، شهید والامقام سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی را انسانی انقلابی با اخلاص، متواضع، خداترس توصیف کرد و اظهار داشت: این شهید با بصیرت همواره خداوند متعال را ناظر بر اعمال و رفتار خود می دید. شهادت این عزیز بار دیگر باعث وحدت و انسجام ملی شد و همچنین زوال ظالم و استکبار را تسریع بخشید و احیای مجدد مبارزه با استکبار را به ملت ایران آموخت.
دستیار ویژه رییس سازمان انرژی اتمی ایران خاطر نشان کرد: ان‌شاءالله بتوانیم راه این شهیدان را ادامه داده و با تدبیر و بصیرت کلیه بیگانگان را از منطقه خارج کنیم و اگر این مسیر با قدرت دنبال شود، راه این شهید ادامه یافته است.
وی تصریح کرد: ما فدایی و خادم کشور هستیم و حاضریم تکه تکه شویم و ایران اسلامی پیشرفت کند. امروز نظام سلطه با روش ها و حیله گری‌های گوناگون توامان با اقدامات روانی و رسانه‌ای درصدد است چهره سپاه پاسداران را خدشه‌دار کند ولی مردم آگاه و خردمند ایران این ترفندهای دشمن را خنثی کرده و آنها کاری از پیش نخواهند برد.
دستیار رییس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: همانطور که شهید بهشتی به زیبایی گفته اند "پاسداران آگاهانه انتخاب می‌کنند، شجاعانه می‌جنگند، غریبانه زندگی می کنند و مظلومانه شهید می‌شوند و بی‌شرمانه مورد توهین قرار می‌گیرند و در کل پاسداران شجاعانِ مظلومند" ما نیز در عرصه هسته ای با تلاش بی وقفه و شبانه روزی و به واسطه داشتن سرمایه‌هایی همچون شهید شهریاری که موجب افتخار این مرزوبوم بوده و هستند، بر خود می‌بالیم که هم اکنون صنعت هسته ای یکی از مؤلفه‌های قدرت و اقتدار ایران اسلامی است.
زارعان تصریح کرد: در این عرصه با دشمن شناسی و کوشش های شبانه‌روزی تمامی بخش‌های چرخه سوخت از اکتشاف، استخراج، فرآوری، غنی سازی، طراحی و تولید انواع مجتمع‌های سوخت به منظور استفاده در راکتورهای تحقیقاتی و ان شاء الله در آینده نزدیک در راکتور قدرت مانند نیروگاه اتمی بوشهر و همچنین تولید آب سنگین را بومی‌سازی کرده و به خوداتکایی رسیده‌ایم.
زارعان تاکید کرد: یکی از الزامات اصلی این چرخه، طراحی و ساخت ماشین سانتریفیوژ است در مقطعی این مهم مهندسی معکوس شد ولی هم اکنون سازمان انرژی اتمی با نوآوری و دانش بومی با تمرکز روی تکنولوژی سانتریفیوژهای جدید در دو مسیر اساسی گام نهاده است. در مسیر اول با ساخت ماشین‌های دارای سوی بالا، اقتدار علمی و دانش طراحی خود را در این حوزه به رخ جهانیان کشیده است و در سال جاری طرح‌هایی در این زمینه با نام قمر بنی هاشم (ع) آغاز شد.
وی ادامه داد: از جمله این طرح ها ساخت ماشین سانتریفیوژی با ۲ برابر توان ماشین IR۸ که به ۵۰ سو می رسد، است. در این زمینه سازمان انرژی اتمی با چند ساله تجربه، نزدیک بر ۲ هزار سند در حوزه طراحی ماشین IR۹، تولید کرده است. این ماشین دارای ۵ بیلوز و ارتفاع چندین متر است. هر چه تعداد بیلوز در این ماشین‌ها بیشتر باشد تکنولوژی و دینامیک آن پیچیده‌تر است و کسانی که اهل فن باشند متوجه می‌شوند این چه اقدام بزرگ و چه دستاورد شگرفی است.
دستیار رییس سازمان انرژی اتمی افزود: تا قبل از آغاز طراحی و ساخت این ماشین، تمام ماشین‌های طراحی شده سانتریفیوژ، دارای کمتر از ۵ بیلوز بوده‌اند که با طراحی این ماشین، جهش ویژه‌ای در دانش و تکنولوژی طراحی و دینامیک اجسام دوار کشور به وجود می آید. در مسیر دوم در کنار تکنولوژی و دانش طراحی این ماشین‌ها، باید هزینه فایده را نیز مورد توجه قرار دهیم که خوشبختانه با مدیریت جهادی و بسیجی حاکم بر سازمان انرژی اتمی ایران، آگاهانه لزوم پایداری و بقاء در این حوزه را به صورت عملیاتی دنبال کرده ایم.
زارعان خاطر نشان کرد: طراحی این نسل از ماشین‌ها بر اساس روند استاندارد تکوین محصول طراحی شده و بیش از ۲۵۰۰ سند طراحی برای این ماشین به دست آمده است. اینها نشانه چیست؟ اقتدار، خداباوری، تلاش خالصانه و کار جهادی که با حمایت های ویژه مقام معظم رهبری و همه دولت‌ها تا به امروز به نتیجه رسیده است.
وی با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب بر علوم هسته ای به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای بشری و ضرورت این مهم به عنوان قوت کشور، گفت: خوشبختانه با رویکرد آینده‌نگری و رفع نیاز تکنولوژیکی در حالی که قبل از برجام در حوزه تحقیق و توسعه حدود ۵ ماشین در مراحل مختلف تحقیق گازدهی و توسعه داده می‌شدند، به صورت آگاهانه و بر حسب ضرورت و عدم اعتماد به بیگانگان در یک جهش بی سابقه از ۴ سال گذشته تاکنون این ۵ نسل به ۱۶ نسل سانتریفیوژ افزایش و این ماشین ها با سوی بالا طراحی و ساخته شدند و هم اکنون بعضی از آن ها در حال گذراندن تست های پایداری در حوزه مکانیکی قرار دارند.
دستیار رییس سازمان انرژی اتمی گفت: در سال جاری ۹ نسل از این ماشین‌ها به صورت زنجیره ۲۰ تایی، چند ماشین و تک ماشین در مسیر فعالیت قرار گرفته اند. باید اشاره کنم یک ماشین سانتریفیوژ تا زمان بهره‌برداری نهایی و صنعتی شدن مراحل مختلفی را باید پشت سر بگذراند که حدود ۱۰ سال به طول می‌انجامد. مثل سانتریفیوژ IR۶ که با سوی ۱۰ هم اکنون در زنجیره ۳۰ تایی قرار گرفته و به عبارتی یک عدد از این ماشین‌های سانتریفیوژ از نظر کارکردی مطابق با ۱۰ ماشین نسل اول محصول تولید می‌کند.
زارعان افزود: از سرریز این دانش ۷ نوع سانتریفیوژ دیگر جهت استفاده در بقیه صنایع به صورت صنعتی همچون توبولار، زونال، اولترا، سنگ مخزن، دکانتر، زونال و زونال پیوسته طراحی و تولید شده اند. ان شاءالله در ۲۰ فروردین سال آینده نمونه دیگری از این ماشین‌ها رونمایی خواهد شد. یکی از دلایل عصبانیت نظام سلطه تأثیرگذاری این صنعت بر روی سایر صنایع در حوزه های صنعت، سلامت و به عبارتی به حرکت درآوردن موتور سایر صنایع استراتژیک بوده است. خوشبختانه سازمان انرژی اتمی با نشاط و سرعتی خاص در این عرصه به پیش می‌رود.
وی تصریح کرد: متأسفانه برخی از جراید و مطبوعات با اهداف گوناگون و جهت توجیه اظهارات و اهداف خود مبادرت به استفاده از آمار و ارقام پراکنده و نادرست می‌کنند. لذا امروز به مسائلی نظیر میزان غنی‌سازی، نوع و تعداد سانتریفیوژ و ظرفیت غنی سازی به طور دقیق خواهم پرداخت که شاید اگر افرادی در این زمینه ناآگاهانه مطلبی را می‌نویسند یا بیان می‌کنند بدانند صحیح این ماجرا چیست.
دستیار رییس سازمان انرژی اتمی افزود: قبل از برجام تعداد ماشین‌های سانتریفیوژ حدود ۱۹ هزار بود که از این تعداد حدود ۹۶۰۰ ماشین گازدهی می‌گردید. یا به زبان ساده‌تر محصول تولید می‌کرده و پس از برجام به ۶۱۰۴ ماشین کاهش یافته است. ظرفیت غنی‌سازی قبل از برجام حدود ۱۰ هزار سو و تولید روزانه ۷.۵ کیلوگرم با غنای کمتر از ۵ درصد بوده است که هم اکنون به لطف خداوند توأم با تدابیر فنی اندیشیده شده و با بهره‌گیری از توان فنی متخصصین صنعت هسته ای و ارتقاء زیرساخت ها، تولید اورانیوم با غناهای کمتر از ۵ درصد به ۱۰ کیلوگرم در روز افزایش یافته است.
زارعان اظهار داشت: ماشین های IR۴ و IR۲m که قبل از برجام در مسیر تحقیق و توسعه به نصب و گازدهی زنجیره های شاهد رسیده بودند، امروزه پس از گام سوم آخرین مرحله آن در حال انجام بوده و این زنجیره ها با ماشین های سانتریفیوژ پیشرفته به منظور تولید اورانیوم غنی شده گازدهی می‌شوند و پس از آن می‌توان به طور صنعتی شاهد به کارگیری این ماشین ها و در نتیجه جهش در تولید باشیم. در فردو قبل از برجام ۶۹۶ ماشین سانتریفیوژ غنی سازی انجام می‌داده ولی هم اکنون ۱۰۴۴ ماشین فعال تولید اورانیوم می کند.
وی خاطرنشان کرد: وزن اورانیوم خارج شده از کشور حدود ۸.۵ تن بوده که به کشور روسیه تحویل شده است و به ازای آن ۴۰۰ تن کیک زرد یا U۳O۸ تحویل گرفتیم که مواد اولیه تولید اورانیوم غنی شده است. هم اکنون بعد از گام پنجم ذخایر اورانیوم تولید شده از مرز ۱۲۰۰ کیلوگرم گذشته است که با سرعت تمام به ذخایر اورانیوم غنی شده اضافه می شود.
دستیار رییس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: این نیز حاصل تلاش و آماده‌سازی همه زیرساخت‌ها بوده است. هم اکنون اگر نظام تصمیم بگیرد، سازمان انرژی اتمی به عنوان مجری، توان غنی‌سازی اورانیوم با هر درصد از غنا را خواهد داشت. فردویی که دشمن به دنبال تعطیلی آن بود هم اکنون مجموعه ساخت و تولید تجهیزات خلاء و همچنین راه اندازی مرکز مهندسی مواد که با آزمایشگاه های متعدد مشغول به فعالیت است و عملیاتی کردن فاز اول فناوری ایزوتوپ‌های پایدار را در کارنامه درخشان خود دارد. اگر از نظر دانش مقایسه‌ای با فناوری غنی سازی بکنیم خواهید دید از نظر استراتژیک، اهمیت فناوری ایزوتوپ‌های پایدار اگر بیشتر از غنی‌سازی نباشد، کمتر نیست. خوشبختانه مکان تولید مواد اولیه ایزوتوپ‌های پایدار نیز در این سایت در حال ساخت است و ان شاءالله در ماه‌های آینده به طور رسمی به بهره برداری خواهد رسید.
زارعان گفت: مدت های مدید هدف گذاری نظام سلطه این بوده و هست که زیرساخت های این صنعت بومی را آسیب برساند و برای این کار به انواع حیله ها و حتی نفوذ و جلب همکاری نیروی انسانی متوسل شده است. اما سازمان انرژی اتمی با دشمن شناسی و روحیه انقلابی تا به امروز اقدامات دشمنان را خنثی و امید دشمن را به یأس تبدیل کرده است. باید خاطر نشان کرد همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند ترویج علم در دنیای اسلام یک عمل صالح است. بر این اساس هر آنچه که نیاز داشته باشیم را با تلاش و تولید علم و تبدیل آن به فناوری و ارتباط این صنعت با دانشگاه‌ها بدست می‌آوریم و با ایستادگی و صبوری مسیر خود را با افتخار به گذشته و امید به آینده دنبال می‌کنیم. ۴۰ سال در مسیر تحقق آرمان‌ها همراه با عزت و سربلندی که نتیجه آن ظفر بوده گام برداشته و در گام دوم انقلاب نیز ان شاءالله جهت بالندگی بیشتر و رسیدن به قلّه‌های نهایی دانش تلاش خواهیم نمود.
وی در ادامه به پیرامون ضرورت فنی مدرن‌سازی راکتور تحقیقاتی خنداب اراک اشاره کرد و ضمن مقایسه کاربردهای راکتور در حال ساخت قدیم و جدید افزود: از جمله ویژگی‌ها و خصوصیات فنی در باز طراحی راکتور جدید خنداب اراک می‌توان به افزایش جمعیت نوترونی راکتور که در گذشته ۱۰ به توان ۱۳ بوده و هم اکنون به ۱۰ به توان ۱۴ ارتقاء یافته، وجود اشتعال بالاتر و استفاده بهینه‌تر از سوخت، تولید رادیو ایزوتوپ‌های صنعتی و پزشکی، تولید رادیوداروی مولیبدن ۹۹ به روش شکافت هسته‌ای، مصرف آب سنگین کمتر، ایجاد توانمندی انجام تست سوخت، ارتقاء قابلیت انجام تست مواد، نیاز به سوخت کمتر، ارتقاء سطح کیفی آنالیز ساختار اتمی، قابلیت تصویربرداری نوترونی و حفظ ماهیت آب سنگین راکتور اشاره کرد. بارها عنوان شده است که راکتور قبلی آماده بهره برداری بوده در حالیکه چنین نبوده است. اما فرصتی برای کشور ایجاد شد که این مدرن سازی عملیاتی شود.
زارعان تصریح کرد: یکی از اقدامات مهم و استراتژیک سازمان در سال‌های اخیر بازطراحی و مدرن‌سازی راکتور تحقیقاتی خنداب اراک است که در ماه گذشته با حضور رییس سازمان انرژی اتمی مدار ثانویه این راکتور افتتاح شد. این کار اقدامی فوق العاده بود. ان شاءالله در سال ۱۴۰۰ تست سرد آن آغاز خواهد شد.
وی افزود: برای بازطراحی راکتور خنداب باید طراحی قلب را تغییر می‌دادیم. ما اعلام کردیم خود سازمان و شرکت های وابسته این بازطراحی را انجام می دهند و یک گروه کاری نیز روی آن نظارت داشته باشد. در گذشته چین، ایران و آمریکا عضو این گروه بودند، دو سال کار روی آن انجام شد و کار پایه ای انجام گرفت که با خروج آمریکا از برجام، انگلیس جای این کشور را گرفت. طراحی های جدید مورد تأیید کشورهای پیشرفته قرار گرفته و اصطلاحاً شناسنامه دار شده است. این موضوع خیلی ارزشمند است. این یعنی اقتدار و افزایش احساس غرور ملی که همه طراحی ها شامل مفهومی، پایه و تفصیلی توسط جوانان این مرز و بوم انجام شده و مابقی اقدامات این حوزه نیز به صورت شبانه روزی در حال انجام است.
زارعان در پاسخ به پرسشی درباره چگونگی عملکرد این راکتور، گفت: راکتور خنداب دو بخش مهم دارد که یکی جزیره هسته‌ای است که داخل گنبد و قلب راکتور است و آنچه در بیرون از آنجا قرار دارد بخش ثانویه می‌نامند. ۵۱ یا ۵۲ سیستم مختلف باید تکمیل تا راکتور عملیاتی شود. از این ۵۲ سیستم تا به امروز حدود ۲۱ سیستم کامل شده است که عمده آن برای بخش ثانویه بوده است وقتی قسمت اولیه راکتور کار می‌کند در آنجا آبی هست که گرم می‌شود. دمای این آب باید کمتر شود و به حدود ۴۰ درجه برسد. حجم اولیه آب سنگین که داخل چاله راکتور قرار می‌گیرد حدود ۶۰ تن است. وقتی آب گرم می‌شود باید گرمای خود را پس بدهد.
وی اضافه کرد: مدل سیستم و اتاق کنترل را متخصصان خستگی ناپذیر صنعت هسته ای تکمیل کرده اند و بخش ثانویه تکمیل شده و بخش اولیه مانده است که ان شاءالله ظرف ۳ ماه آینده اتاق کنترل اصلی هم به اتمام خواهد رسید. راکتور خنداب اراک مثل یک راکتور قدرت است یعنی عملاً مثل بوشهر اما سایز آن کوچک شده است. جای افتخار و غرور دارد وقتی که می بینیم متخصصان ما توانسته اند راکتوری به این پیچیدگی را بسازند.
زارعان در پایان به احداث واحدهای ۲ و ۳ نیروگاه اتمی بوشهر با بیش از ۲۲ میلیارد کیلو وات ساعت تولید برق اشاره کرد که پس از تکمیل تحویل شبکه سراسری خواهد شد و همراه با نیروگاه اتمی در حال فعالیت بوشهر، از ورود ۲۱ میلیون تُن آلاینده به هوای کشور جلوگیری خواهد کرد. برای ساخت دو نیروگاه اتمی جدید در بوشهر ۱۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری می شود.
وی همچنین در خصوص اتمام طراحی و ساخت کلیه زیر طرح‌های مجتمع غنی سازی نطنز و کسب دانش فنی تولید دوتره از آب سنگین و طراحی و ساخت لیزرهای توان بالا و دست یابی ایران اسلامی به دانش و فناوری نوظهور کوانتومی که این مهم مصداق بارز تحول علمی در کشور است، مطالبی را برای حاضران بیان داشت.
