ساعت ۲۳:۰۰ شب جمعه به وقت لندن (مصادف با ساعت ۰۲:۳۰ بامداد شنبه به وقت تهران) انگلیس پس از سه سال و نیم مجادله، اختلاف و مذاکره سرانجام از اتحادیه اروپا خارج می‌شود.
پایگاه «تایم» نوشته این اتفاق، آغازگر مرحله‌ای جدید و مبهم در حیات ملی انگلیس خواهد بود. نمایندگان پارلمان انگلیس کرسی‌های خودشان را در پارلمان اروپا از دست خواهند دادو مقام‌های تجاری انگلیس برای آغاز مذاکره با کشورهای دیگر اختیار عمل خواهند داشت.
طبق توافقی که میان «بوریس جانسون»، نخست‌وزیر انگلیس و سران اتحادیه اروپا حاصل شده، از ۱ فوریه لغایت پایان دسامبر ۲۰۲۰ طرفین وارد «دوره انتقالی» خواهند شد. این به معنای آن است که اکثر قوانین اتحادیه اروپا از جمله حقوق شهروندان اتحادیه اروپا برای زندگی و کار در انگلیس کماکان لازم‌الاجرا خواهند بود.
بنابراین، بریتانیا فوراً حاکمیت مستقل یا کنترل مرزی وعده‌داده‌شده به طرفداران برگزیت را به دست نخواهد آورد. با این حال، این کشور رسماً یک گام دیگر به این مرحله نزدیک‌تر خواهد شد.
مسافرت‌ها به انگلیس بعد از ۳۱ ژانویه
در دوره انتقالی، مسافرت بین انگلیس و اتحادیه اروپا به شکل نرمال انجام خواهد شد. این به معنی آن است که مسافرانی که شهروند انگلیس یا اتحادیه اروپا هستند برای تردد نیازی به اخذ روادید نخواهند داشت. همچنین شهروندان انگلیس هم می‌توانند کارشان را در کشورهای اتحادیه اروپا ادامه دهند.
برگزیت به چه معناست؟
واژه برگزیت، کوتاه شده عبارت انگلیسی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا است (Britain exits the EU). در واقع فرآیند برگزیت، خارج شدن بریتانیا (انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلندشمالی) از اتحادیه‌ایست که قواعد تجاری، سیاسی و قضایی کشورهای عضو را رقم می‌زند. بریتانیا اولین کشور در این اتحادیه است که قصد خروج از آن را دارد، از این رو فرآیند خروجش با پیچیدگی‌هایی مواجه شده و دارای مولفه‌های متعددی است.
اولین بار مسئله برگزیت در بریتانیا چه زمانی مطرح شد؟
«دیوید کامرون» نخست وزیر سابق بریتانیا و رهبر پیشین حزب محافظه‌کار، پیش از انتخابات سراسری سال ۲۰۱۵ به مردم این کشور وعده داد همه‌پرسی جدایی از اتحادیه اروپا برگزار خواهد کرد. کامرون دلایل متعددی را برای این اقدام مطرح کرد که از آن جمله کنترل بر مرزها و توقف آمد و شد آسان مهاجران اروپایی به ویژه از کشورهای فقیر اروپایی بود. بازگشت اختیارات کامل قضایی به دادگاه‌های بریتانیا، قطع تحمیل قواعد زیادی در زمینه روابط اقتصادی بریتانیا با دیگر کشورها و توقف پرداخت مبلغ هنگفت حق عضویت به اتحادیه اروپا از دیگر استدلال‌هایی بود که برای لزوم ترک اتحادیه مطرح می‌شد. سال ۲۰۱۶ اکثر نظرسنجی‌های قبل از همه‌پرسی از رای مردم بریتانیا به ماندن در اتحادیه اروپا حکایت داشتند، اما با شمارش آرای صندوق‌ها بعد از برگزاری همه‌پرسی، نتیجه به شکل دیگری رقم خورد.
از آنجایی که کامرون خود از حامیان ماندن در اتحادیه اروپا بود، بعد از رای مردم به خروج از اتحادیه اروپا، وی از رهبری حزب حاکم محافظه‌کار کناره‌گیری کرد و در نتیجه از نخست وزیری بریتانیا کنار رفت.
اتحادیه اروپا چیست؟
اتحادیه اروپا یک سازمان همکاری اقتصادی و سیاسی است که در حال حاضر ۲۸ عضو از کشورهای قاره اروپا دارد. این اتحادیه بعد از جنگ جهانی دوم با نام «اتحادیه اقتصادی اروپا» برای همکاری اقتصادی بر پایه این ایده تشکیل شد که کشورهایی که با همکاری اقتصادی دارند، از جنگ با یکدیگر اجتناب خواهند کرد.
مدتی پس از تشکیل این اتحادیه، بازار واحدی تشکیل شد که اجازه می‌داد کالا و اشخاص بین کشورهای عضو آمد و شد آسان داشته باشند. این اتحادیه واحد پول خود را دارد به نام «یورو» ولی تمامی اعضا، آن واحد پول را برای خود انتخاب نکرده‌اند و در حال حاضر ۱۹ کشور عضو از یورو استفاده می‌کنند. بریتانیا یکی از کشورهایی است که واحد پول خود یعنی پوند را حفظ کرده و یورو را انتخاب نکرده است. اتحادیه اروپا در زمینه‌های متعدد دیگری شامل محیط زیست، حمل و نقل، حقوق مشتری و مسائلی چون هزینه تلفن همراه قواعد مشترک در میان اعضا دارد.
بریتانیا چه مدت عضو اتحادیه اروپا بوده است؟
بریتانیا در سال ۱۹۷۳ میلادی به اتحادیه اروپا ملحق شد و همان‌‌طور که گفته شد، در آن زمان این اتحادیه با نام اتحادیه اقتصادی اروپا فعالیت داشت و تعداد اعضایش کمتر از تعداد اعضای فعلی بود. بعد از وعده دولت کامرون در سال ۲۰۱۵ برای برگزاری همه‌پرسی برگزیت، در روز ۲۳ ژوئن سال ۲۰۱۶ میلادی (سوم تیر ۱۳۹۵) این همه‌پرسی برگزار شد و مجموعا ۵۱.۹ درصد از رای‌دهندگان بریتانیایی خواستار خروج شدند و ۴۸.۱ درصد از شرکت‌کنندگان هم به ماندن رأی دادند. بیش از سی میلیون نفر در این همه‌پرسی شرکت کرده بودند که به معنای مشارکت ۷۱.۸ درصدی بود.
نتیجه همه‌پرسی برگزیت چه شد؟
در همه‌پرسی ماه ژوئن سال ۲۰۱۶ در بریتانیا، ۵۳ درصد از شرکت‌کنندگان انگلیس رای به خروج داده بودند. در ولز نیز بیش از ۵۲ درصد رای‌دهندگان رای به خروج دادند. اما در اسکاتلند و ایرلندشمالی شرایط متفاوت بود و به ترتیب ۴۴ درصد و ۳۸ درصد شرکت‌کنندگان رای به خروج داده بودند و اکثریت آراء متعلق به موافقان ماندن در اتحادیه اروپا بود اما مجموعا رای همه بریتانیا به خروج بود.
با این نتیجه، دیوید کامرون که عضو کمپین «ماندن در اتحادیه اروپا» بود، از سمت خود کناره‌گیری کرد و سپس حزب محافظه‌کار تصمیم به برگزاری انتخابات درون‌حزبی برای تعیین رهبر جدید حزب گرفت، اما با وجود اعلام آمادگی چند تن از اعضای حزب، همه آنها کنار رفتند و در نهایت «ترزا می» وزیر کشور وقت تنها نامزدی بود که باقی ماند که بدون برگزاری انتخابات درون‌حزبی، به عنوان رهبرحزب حاکم و در نتیجه نخست وزیر بریتانیا برگزیده شد.
ترزا می تا ۲۴ مه ۲۰۱۹ نخست‌وزیر انگلیس بود، اما به دلیل آنکه نتوانست با اتحادیه اروپا به توافقی مورد تأیید پارلمان انگلیس قرار بگیرد از سمتش استعفا کرد.
بعد از او «بوریس جانسون» به سمت نخست‌وزیری انگلیس رسید. او بعد از آنکه نتوانست در تاریخ ۳۱ اکتبر نظر پارلمان را برای اجرای برگزیت جلب کند خواهان برگزاری انتخابات همگانی زودهنگام در انگلیس شد تا شاید بتواند با تغییر ترکیب کابینه، رأی مورد نیاز برای تصویب توافق با بروکسل درخصوص نحوه خروج از اتحادیه اروپا را کسب کند.
توافق بوریس جانسون با اتحادیه اروپا سرانجام روز دوم بهمن‌ماه به تصویب پارلمان انگلیس رسید. پارلمان اروپا هم این طرح را درست یک هفته بعد به تصویب رساند.
