«مارکوس لایتنر» سفیر سوئیس در تهران بعدازظهر امروز (یکشنبه) در نشستی خبری در محل سفارتخانه کشورش به تشریح جزییات کانال مالی جدید برای ارسال اقلام انساندوستانه به ایران پرداخت.
وی گفت: هدف این تمهید مالی این است که اطمینان حاصل کند صادرکنندگان و شرکتهای مستقر در سوئیس در حوزه دارویی پزشکی و بخش های غذایی کانال ایمنی را داشته باشند و به صادراتشان به ایران ادامه دهند.
وی گفت:با ایجاد این کانال سوئیس سهم مهمی خواهد داشت که ایران به لحاظ دارویی و غذایی تامین شود.
سفیر سوئیس عنوان کرد: این کانال تنها ابزار انساندوستانه نیست، میتوان گفت علامتی سیاسی است.
لایتنر گفت: این تمهید را نشانه ای از تشنج زدایی به حساب می آوریم.
سفیر سوئیس ادامه داد: محصولات دارویی و اقلام پزشکی همواره از تحریمها معاف بوده اند. از طریق این تمهید وزارت خزانه داری آمریکا به بانکها تضمین می دهد که معاملات را انجام دهند.
وی گفت: ما سرمایه گذاری در این سازوکار کرده ایم و میخواهیم اطمینان حاصل کنیم که اقلام به دست مصرف کنندگان ایرانی برسند. بانکها و شرکتهای مشارکت کننده اطلاعات دقیق و جزیی درباره شرکای خود در ایران را به مقامات سوئیسی خواهند داد. بعد از معامله موفق هفته گذشته لازم است شماری از جزییات فنی بپردازیم که این کانال را نهایی کنیم.
وی گفت: انتظار دارم دو سه هفته آینده این کانال فعالیتش را به طور کامل شروع کند.
سفیر سوئیس درباره معامله آزمایشی هفته گذشته گفت؛ سه پرداخت توسط بانک مستقر در سوئیس انجام شد. این معاملات شامل تامین داروهای متفاوت از شرکتهای سوئیسی هستند که ارزش تقریبی آنها ۲.۳میلیون یورو است. امروز ۱۸۰ هزار بسته از داروهایی مورد نیاز برای پیوند اعضا وارد ایران شدند.
لایتنر در پاسخ به سوالی درباره اینستکس گفت: ما عضو اتحادیه اروپا نیستیم و بخشی از سازوکار اینستکس به شمار نمی آییم. ما از ابتدا سعی کردیم بر روی مسائل بانکی تمرکز کنیم. از ابتدا بر کالاها و اقلام انساندوستانه تمرکز کردیم و سازوکار ما فراتر از اقلام انساندوستانه نخواهد رفت.
آمریکا و سوئیس روز پنجشنبه دهم بهمن ماه از اجرایی شدن ساز و کار مالی جدیدی برای ارسال اقلام انساندوستانه به ایران خبر دادند.
در بیانیه‌ای که سفارت سوئیس در تهران منتشر کرد آمده است: «تمهید تجاری انساندوستانه سوئیس (SHTA)، ساز و کاری مالی با هدف ممکن ساختن تحویل کالاهای انساندوستانه به ایران، در آستانه اجرایی شدن است.»
در بیانیه سوئیس آمده است: «روز ۲۷ ژانویه ۲۰۲۰ (برابر با ۷ بهمن ۱۳۹۸) یک پرداخت اولیه برای محموله‌ای از دارو به مقصد ایران، به طور آزمایشی مورد تأیید قرار گرفت.»
سوئیس هدف از اجرایی شدن این ساز و کار را اطمینان از برخوردار شدن تأمین‌کنندگان محصولات غذایی و دارویی از وجود یک «کانال پرداخت مطمئن» برای انجام مبادلات مالی مرتبط با صادرات این اقلام توصیف کرده است.
سفارت سوئیس در تهران خاطرنشان کرده است: «هدف ساز و کار تجاری انساندوستانه سوئیس حصول اطمینان از آن است که صادرکنندگان و شرکتهای تجاری در زمینه غذا، بخش‌های دارویی و پزشکی مستقر در سوئیس از یک کانال پرداخت مطمئن از طریق یک بانک سوئیسی برخوردار شوند که به وسیله آن پرداخت‌ها در ازای صادرات آنها به ایران تضمین می‌شود.»
سوئیس همچنین عنوان کرده این ساز و کار با همکاری نزدیک «مقامات مربوطه در ایالات متحده آمریکا و ایران و نیز بانکها و شرکتهای برگزیده سوئیسی» ایجاد شده است.
سفارت سوئیس در بیانیه می افزاید: مذاکرات درباره تمهید تجاری انسان دوستانه سوئیس (SHTA) در حال تکمیل شدن است. وزارت امور اقتصادی سوئیس به همراه وزارت امور خارجه این کشور و معاونت امور مالی بین‌المللی سوئیس (SIF) به طور فشرده از پایان سال ۲۰۱۸ (زمستان ۱۳۹۷) مشغول کار بوده‌اند تا این ساز و کار مالی انساندوستانه به اجرا درآید. شورای فدرال سوئیس اجرای تمهید تجاری انساندوستانه سوئیس را در تاریخ ۲۰ ژانویه ۲۰۲۰ ( برابر با ۳۰ دی ۱۳۹۸) تصویب کرد.
بر طبق این بیانیه، به عنوان یک معامله آزمایشی، نخستین پرداخت برای محموله‌ای از دارو به مقصد ایران توسط یک شرکت دارویی سوئیسی در تاریخ ۲۷ ژانویه ۲۰۲۰ (برابر با ۷ بهمن ۱۳۹۸) مورد موافقت قرار گرفت. این محموله شامل داروهای سرطان و نیز داروهای مورد نیاز برای پیوند اعضاء می‌گردد. ارزش این داروها تقریبا ۲.۳ میلیون یورو است. از آنجا که تمهید تجاری انساندوستانه سوئیس(SHTA) هنوز اجرایی نشده، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا، به منظور این معامله مشخص، تضمین‌های لازم را به بانک سوئیسی دست‌اندرکار ارائه کرده است.
«عبدالناصر همتی» رئیس کل بانک مرکزی یک روز بعد در واکنش به خبر ایجاد کانال مزبور اعلام کرد: داروی مبادله شده با پیگیری و درخواست سفارت دولت سوئیس و در حد ۲.۵ میلیون دلار، آن هم از طریق منابع موجود بانک مرکزی نزد یک بانک سوئیسی و از طریق شرکتهای سوئیسی بوده است.
وی افزود: اگر آمریکایی‌ها واقعاً مدعی همراهی برای تأمین دارو و کالاهای کشاورزی هستند، باید مکانیسم بانکی برای انتقال و تأمین منابع خرید کالاهای اساسی را فراهم سازند.
رئیس کل بانک مرکزی صرف انجام مکانیسم فنی مبادله بدون امکان انتقال منابع را کافی ندانست و فراهم سازی مکانیسم انتقال منابع و تأمین مالی آن را معیار مهمی برای ارزیابی صحت ادعای آمریکایی‌ها برشمرد.
