درباره ویروس كرونا چه حرفهایی كه زده نمیشود. درحالی كه هنوز كسی نمیداند سر و كله این ویروس از كجا پیدا شده، جمعی از نظریهپردازان دنبال ثابت كردن ارتباط كرونا با شهاب سنگها هستند با این توضیح كه برخی میكروارگانیسمهای به دام افتاده در دل شهاب سنگها بعد از برخوردشان با سطح زمین، روی سیاره ما پخش و تكثیر شده و شدهاند كرونا ویروس جدید. این كه چرا این ویروس از چین شروع شده نیز به تعبیر اینها علتش نازك بودن لایه استراتوسفر كره زمین در رشته كوههای بلند هیمالیاست!
البته در پاسخ به این ادعا محققان گفتهاند هیچ باكتری شناختهشدهای توان تحمل درجه حرارت 1648 درجهای برخورد با جو زمین را ندارد و لاجرم از بین خواهد رفت، ولی چه میشود كرد وقتی بازار حدس و گمانها درباره كرونا و فرضیه دادن در جهان گرم است و هرچیزی ممكن است گفته شود. در ایران هم این بازار گرم است مخصوصا بین سودجویانی كه تحقیق نكرده، روی هوا نسخه میدهند كه با عنبرنسارا میشود كرونا را درمان كرد یا راه مصونیت در برابر این ویروس فقط و فقط مصرف موادمخدر است!
در این اوضاع و در شرایطی كه ویروس كرونا در كشورمان در حال تكثیر است و در مكانهای عمومی كسی كه حتی تكسرفهای میكند با نگاههای غضبآلود دیگران مواجه میشود، این حرف دهان به دهان میچرخد كه اگر هوا گرمتر شود، ویروس كرونا نیز متوقف خواهد شد.
اگر یادتان باشد مشابه این ایده را رئیسجمهور آمریكا نیز چندی پیش به زبان آورد و گفت، ویروس كرونا احتمالا تا آوریل از بین میرود كه میشود ماه فروردین به بعد در تقویم ما. اكنون نیز دركشورمان طرفداران این فرضیه در حال افزایشاند و خیلیها امیدوارند با گرمتر شدن هوا بساط كرونا و دلواپسیهای مربوط به آن جمع شود.
ما در گفتوگو با كارشناسان و متخصصان این موضوع را بررسی كردهایم كه آیا میان دمای هوا و پایان فصل سرد با كنترل ویروس كرونا ربط منطقی وجود دارد و آیا میتوان امیدوار بود با فرارسیدن بهار دلانگیز در كشورمان نسخه كرونا نیز پیچیده شود؟ پاسخ اغلب این كارشناسان به سؤالات ما امیدواركننده بود. آنها تقریبا همگی از خصلت مشترك ویروسها گفتند كه سرمادوست هستند و وقتی هوا خنك است بهتر فعالیت میكنند و در عوض چون گرماگریز هستند با افزایش دمای هوا فعالیتشان كند میشود و هوا كه خیلی گرم شود تقریبا بساطشان برچیده میشود.
این موضوعی است كه در محافل علمی جهان نیز این روزها زیاد دربارهاش گفته میشود به طوری كه مقالاتی در دست است كه تایید میكند با گرم شدن هوا، طبیعت ویروس كرونا را مهار كند.
بهار نزدیک است
این روزها هوای بیشتر مناطق كشورمان بهاری است، خیلی جاها حتی میشود با یك لا پیراهن رفت و آمد كرد و فروردین نیز با آن هوای روحافزا و البته خورشید گرم و تابان نزدیك است. این باعث خوشوقتی است كه بهار نزدیك است، شاید هم از شانس خوب ما ایرانیهاست كه گرچه روزگار گاهی به ما سخت میگیرد، ولی طبیعت با ما یار است.
چینیها البته این شانس را نداشتند چون كرونا وقتی به كشورشان آمد كه هوای آن سرزمین سرد و زمستانی بود و ویروس حسابی مجال جولان داشت؛ آیا این خودش نمیتواند قوت قلبی برای ما و بهانهای برای امیدوار بودن باشد؟
اگر به آمارهای جهانی و تعداد متوفیان از ابتدای سال جدید میلادی تا دیروز نگاهی بیندازیم این ویروس كرونا با بیش از 2000 كشته نیست كه ترسناك است چون این عدد در مقایسه با بیش از هشت میلیون نفری كه از 11دی تا سوم اسفند امسال در جهان جان باختهاند یك عدد مینیاتوری به شمار میرود. این یك حقیقت است كه بیماریهای قلبی، سرطان، آلودگی هوا، سكته مغزی، مصرف دخانیات، دیابت، بیماریهای ریوی، چاقی، تصادفات رانندگی و آنفلوآنزای فصلی و حتی سوختگی در عرض 53 روز ابتدایی سال 2020 بسیار كشندهتر از كرونا عمل كردهاند.
این كه سیستم درمانی كشورمان نیز با تمام قوا مهیاست دلیل دیگری برای نترسیدن از كرونا و خوشبین بودن به كنترل ویروس است. وزیر بهداشت دیروز گفت به عنوان یك كهنه سرباز كه حدود ۳۰ سال مدیریت سلامت كشور را برعهده داشتهام اعلام میكنم كرونا از سر مملكت رد خواهد شد، بهترین دلیل وزیر برای این قاطعیت نیز عملكرد خوب كشور در مواجهه پاییزی با ویروس آنفلوآنزا (اچوان ان وان) بود؛ ویروسی كه كشندگیاش بیشتر از كروناست.
ترس از کرونا
هوا گرمتر میشود و پرونده کرونا بسته خواهد شد. کرونا همین حالا هم از ما تلفات گرفته و ممکن است این تلفات بیشتر هم شود اما باید کرونا را به اندازه خودش ترسید. ترس کم و زیاد هر دو خطرناک است. ترس کم باعث بیتوجهی به کرونا و شیوع آن میشود و ترس زیاد هم بازار شایعات را گرم میکند، آسیبهای روانی میزند و تبعات اجتماعی دارد. گزارشهای مختلفی تایید میکند تلفات بیماریهایی مثل آنفلوآنزا در ایران و جهان بسیار بیشتر از کرونا بوده است. فقط در آمریکا و در زمستان گذشته 80 هزار نفر مردهاند که بالاترین میزان مرگ و میر در 40 سال گذشته است.
آنفلوآنزا در ایران هم چند ماه قبل باعث کشته شدن 200 نفر شد. نزاع، تصادفات جادهای، حوادث ساختمانی و ... هم هر سال جان هزاران نفر را میگیرد. از کرونا به اندازه خودش بترسیم.
زمستان ویروسی
بسیاری از متخصصان از جمله جان نیكولز، محققی در مركز آسیبشناسی وابسته به دانشگاه هنگكنگ معتقدند كه شرایط آب و هوایی میتواند روی ویروس جدید كرونا تاثیر بگذارد. آنها میگویند، وضعیت زیستمحیطی مانند دما، رطوبت و نور خورشید میتواند روی فعالیت یا مرگ ویروس كرونا موثر باشد.
در حقیقت نور خورشید میتواند موجب مرگ ویروسها شود و دقیقا به همین دلیل است كه نرخ ابتلای افراد به این بیماری، در كشورهایی كه آب و هوای گرم دارند، بسیار اندك بوده است.
همچنین متخصصان سایت هواشناسی AccuWeather كه نقش آب و هوا را در گسترش یا سركوب ویروس كرونای جدید و همچنین الگوهای انتقال ویروس آنفلوآنزا و دیگر ویروسها مانند سارس را بررسی كردهاند میگویند، در فصول سرد سال، وقتی نور خورشید ضعیف و دمای هوا سردتر است، ویروس كرونا مجال رشد و فعالیت پیدا میكند. اما هوا وقتی رو به گرمی بگذارد و نور خورشید قویتر شود، شیوع ویروس كرونا و هر ویروس دیگری بسیار كم شده و از نرخ ابتلا تا حد زیادی كاسته میشود؛ بنابراین این ویروس در ماههای گرم سال نمیتواند فعالیت بسیاری داشته باشد.
همچنین بنا به گفته محققان هنگكنگ، این ویروس در دمای 4 یا 10 درجه، مدت زمان بیشتری فعال باقی میماند. اما در دمای ۳۰ درجه سانتیگراد غیرفعال میشود. همچنین این ویروس از رطوبت بالای هوا بیزار است و نمیتواند فعالیت كند. جان نیكولز از دانشگاه هنگكنگ میگوید، ویروس كرونا را بهتر است به جای مقایسه با ویروس سارس یا مرس (MERS) با ویروس سرماخوردگی بسنجیم. او میگوید، این ویروس در اصل شكل شدتیافته ویروس سرماخوردگی است. شرایط زیستمحیطی روی شیوع این بیماری اثر میگذارد؛ درست مانند سرماخوردگی كه معمولا در فصول سرد سال شایع میشود. دكتر اندرو پكوز از دانشگاه جانهاپكینز هم میگوید، ویروسهای كرونای تنفسی معمولا افراد را در ماههای سرد بیمار میكنند و با وجود اینكه دقیقا نمیدانیم منشأ ویروس كرونای جدید كجاست، اما میتوانیم همان الگوی مربوط به بیماریهای ناشی از ویروس كرونای تنفسی را در نظر بگیریم. بنابراین هوای گرم و مرطوب میتواند از شیوع این ویروس پیشگیری كند.
روزنامه جام جم