کرونا در مسیر جاده ابریشم / چه شد که مانند ۷۰۰ سال پیش، کرونا ابتدا در چین بوجود آمد و سپس به ایران و ایتالیا منتقل شد؟

نشریه «وایِرد» نوشت: نزدیک به 750 سال پیش ، مارکو پولو، جهانگرد مشهور ونیزی سفری را از ونیز به سمت دریای مدیترانه آغاز کرد و سپس از طریق ایران و آسیای میانه تا دربار بزرگ قوبلای خان ، نوه چنگیز خان و بنیانگذار سلسله یوان به سفر خود ادامه داد که احتمالاً بزرگترین امپراتوری در تاریخ جهان بود. مغولان راه تجارت در جاده ابریشم را که در سراسر دوره قرون وسطا از چین تا ایتالیا گسترده بود رواج دادند. اما نکته عجیب این است که در زمان شیوع مرگ سیاه، طاعون نیز دقیقا  در همین مسیر گسترش یافت و نیمی از جمعیت جهان را از بین برد.

به گزارش سرویس خواندنی های «انتخاب»، در این مقاله می خوانیم: اگرچه برای پیش بینی در مورد کرونا یا کووید19 شاید زود باشد اما یک همپوشانی قابل توجهی بین مسیر شیوع ویروس کرونا و مسیری ویروسی که در 1300 میلادی (شیوع مرگ سیاه) پدید آمده بود وجود دارد. این تشابه، اطلاعات جدیدی درباره وضعیت فعلی ژئوپولتیک ارائه می کند. مسیرهای تجاری و زیرساختها، نفوذ سلطنتی چین را گسترش می دهند، و هرگونه انقطاع و مسدودی این مسیرها، آگاهی از آسیب پذیری های ما را افزایش می دهد. بنابراین اگر باهوش باشیم، می توانیم با ایجاد اصطکاک هایی در مسیر، از تسلط یک هژمون بر دیگران جلوگیری کنیم.

گفته می شود که طاعون قرن چهاردهم از استان هوبی چین سرچشمه گرفته است و باکتری هایی که از موش خرماها به انسانها انتقال پیدا کرده بودند، به سرعت به انسانها منتقل شده اند. استان هوبی متحمل تلفات طاعون گسترده در چین شد و 5 میلیون نفر از ساکنان آن از بین رفتند. طاعون سپس به سمت غرب حرکت کرد. این بیماری از طریق بازرگانان و کاروان های جاده ابریشم پس از چندین سال به ایران رسید ، جایی که ابوسعید بهادرخان ایلخان مغول در ایران و همچنین نیمی از جمعیت این کشور را کشت و سپس در سال 1347 از طریق بندر جنوا ایتالیا وارد اروپا شد.

اکنون این مسیر را با آن چه که امروز در مواجهه با کرونا میبینیم، مقایسه کنید. این بار ممکن است منشأ بیماری نوعی خفاش باشد. این  بیماری در ووهان آغاز شد، که اتفاقاً شهر مرکزی استان هوبی است. کرونا ظرف چند هفته به ایران رسید و تاکنون هزاران نفر را آلوده کرده است ، حتی معاون وزیر بهداشت این کشور نیز از این ویروس در امان نمانده است. در کنار ایران ، بدترین شیوع در ایتالیا رخ داده که رقم قربانیان این کشور به سرعت در حال افزایش است و احتمالاً دقیقاً همانطور که طاعون قرنها پیش در اروپا گسترش یافت، این بار نیز احتمالا از طریق ایتالیا این اتفاق رخ می دهد.

شاید تصادفی نباشد که ، در دو دهه گذشته ، چین منشأ سارس، آنفولانزای خوکی و اکنون کرونا یا Covid-19 است. همچنین نباید تعجب کنیم که ایران و ایتالیا ، بار دیگر ، به عنوان مسیری برای گسترش این همه گیری ظاهر شده اند. ایران و ایتالیا امروز چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟ آنها دو لنگرگاه اصلی در مسیر چین هستند. همچنین به عنوان عضو جاده ابریشم جدید قرن بیست و یکم شناخته می شوند.

رئیس سازمان بهداشت جهانی می گوید دنیا برای همه گیری دیگری، آماده نیست. بسیاری از سیستم های بهداشت عمومی مجهز نیستند و قادر به تحمیل مراحل قرنطینه و اقدامات بهداشتی لازم برای مهار شیوع بیماری نیستند. با این حال ، ما به سرعت با شرایط وفق پیدا می کنیم و زندگی هنوز هم مسیر خود را ادامه می دهد. سنگاپور از جمله کشورهایی بود که بیشترین آلودگی ها در خارج از چین را شامل می شد. اما این کشور به سرعت بیماری را مهار و حتی بیماران بهبود یافته را از بیمارستان مرخص کرد و هم اکنون  زندگی در این کشور به حالت عادی برگشته است. سایر جوامع می توانند از سنگاپور بیاموزند و نظم و انضباط لازم را برای جلوگیری از ایجاد اختلال در سطح جهان اتخاذ كنند. برخلاف هفت قرن پیش ، ما درمان ها و فناوری های پیچیده ای داریم که قرنطینه ها را عملی تر می کند.

حتی با این که کل جهان برای مدیریت بحران اساسی کرونا بسیج شده است، اما پیامدهای ژئوپلیتیکی و اقتصادی این بحران در حال واضح تر شدن هستند. شرکت ها با تغییر مسیر زنجیره های عرضه از چین  در تلاشند وضعیت را مدیریت کنند و میزان قرار گرفتن در مسیر آسیب پذیری خود را کاهش دهند.

وضعیت در بازار چین پیچیده تر است. خودروسازان ژاپنی بیش از یک دهه است که این کار را انجام می دهند و تویوتا تولید خود را به تایلند و اندونزی منتقل کرده است. سامسونگ نیز همین کار را برای تلفن های هوشمند خود انجام داده است و اکنون بیشتر گوشی ها  در ویتنام ساخته است. به نظر می رسد برنامه جدید این است: جایی که محصولات خود را تولید می کنید یا می فروشید را از چین دور کنید.

همین درس در مورد دیپلماسی نیز صدق می کند. همسایگان چین به جای اینکه این کشور را در یک مسیر خطی برای تسلط بر اوراسیا ببینند ، از سایه آن بیرون می آیند. ژاپن در حال احیای اعتماد به نفس ملی خود است. هند در حال خرید و فروش نظامی است و به تازگی دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا مجدداً تأکید کرد که تعهد کشورهای منطقه به ایجاد یک منطقه دریایی آزاد بین هند و اقیانوسیه مورد تایید این کشور است. افزون بر این ها آمریکا و اروپا به  کشورهای ضعیف آسیا تاکید می کنند که مواضع خود را در منطقه  مستحکم کنند و به جای استفاده از تجهیزات مخابراتی 5G هواوی از روش های جایگزین استفاده کنند.

اگرچه چینی ها زمانی قربانی مغولها بودند، چین امروزی اغلب به امپراطوری توسعه طلب مغول تشبیه می شود. درست همانطور که طاعون قدرت مغول را تجزیه کرد و چنگال خود را به اوراسیا کشید ، به نظر می رسد کرونا نیز کشورهای زیر سلطه چین را ترغیب می کند تا به دنبال شرکای دیگری در بازار ژئوپلیتیک باشند. از زمان سلطه مغولها در آسیا، این منطقه تحت سلطه یک قدرت واحد نبوده و به نظر می رسد كه جایگاه آنها در تاریخ دست نخورده است. اگرچه وجود مسیرهای اتصال بیشتر در منطقه جاده ابریشم در نگاه اول به نظر خطرناک و به عنوان راههای بیشتری برای گسترش عوامل بیماری زا می رسد ، اما همچنین به ما امکان می دهد تا در صورت بروز خطر، نقاط مشکل دور بزنیم.

اتصال بیشتر در نهایت به معنای انعطاف پذیری بیشتر است. برای زنده ماندن در جاده ابریشم جدید، به مسیرهای زیادی نیاز است ، نه فقط یک مسیر.

مترجم:رویا پاک سرشت