ﺑﮭﺗرین راه ﺑرای ﮐﺎھش ھراس از ﮐروﻧا، اﻓزاﯾش آﮔﺎھﯽ ﻧﺳﺑت ﺑه ﺑﯾﻣﺎری، ﺧودﻣراﻗﺑﺗﯽ و آﻣوزش اطراﻓﯾﺎن ﺑرای ﻣراﻗﺑت از ﺧود اﺳت.
در دستورالعمل تهیه شده توسط کارگروه "حمایت روانی اجتماعی" ستاد مقابله با کرونای استان تھران، در رابطه با "ترس از کرونا" و "نحوه غلبه بر این ترس و هراس"، آمده است: ﺗرس ﯾﮏ واﮐﻧش طﺑﯾﻌﻲ ﺑه خطری ﻣﺷﺧص و اﺿطراب، ادامه ﻣﺷﻐول ﺑودن ذھن و اﺣﺳﺎس ﻧﮕراﻧﻲ ﻋﻣوﻣﻲ درﻣورد اﻣﮑﺎن ﺑروز ﻋواﻗب ﻧﺎﻣطﻠوب اﺳت. در همین رابطه، ﻧداشتن ھرﮔوﻧه ﺗرس ﯾﺎ اﺿطراب، ﻏﯾرﻋﺎدی و ﺧطرﻧﺎک اﺳت، چراکه ﻣﺎ را از ﺗﻼش ﺑرای ﭘﯾشﮔﯾری از ﺧطر ﺑﺎز ﻣﻲدارد.
در ﻣورد وﯾروس ﮐروﻧﺎ نیز ﮐﺳﻲ که ﮐﺎﻣﻼ ﺑﻲ ﺧﯾﺎل و ﺑدون اﺿطراب ﺑﺎﺷد، دﺳﺗورات ﺑﮭداﺷﺗﻲ را رﻋﺎﯾت ﻧﻣﻲﮐﻧد، ﻣﺛﻼ دﺳت‌ھﺎی ﺧود را ﺑه طور ﻣرﺗب ﻧﻣﻲﺷوﯾد، ھﻧﮕﺎم ﺑرﺧورد ﺑﺎ اﻓرادی ﮐه ﻋﻼﯾم ﺑﯾﻣﺎری دارﻧد ﻓﺎﺻله را رﻋﺎﯾت ﻧﻣﻲﮐﻧد و ﺣﺗﻲ ﮔﺎھﻲ ﻣﻣﮑن اﺳت ﺑﮕوﯾد "ﻣن از ﭼﯾزی ﻧﻣﻲﺗرﺳم". ﭼﻧﯾن ﺑرﺧوردی ﺷﺟﺎﻋت ﻧﯾﺳت و ﻧه ﺗﻧﮭﺎ به ﺧود ﻓرد ﺑﻠکه به اطراﻓﯾﺎن او و ﺟﺎﻣﻌه اطراﻓش ھم ﻟطﻣه ﻣﻲزﻧد. ﮔﺎھﻲ دﯾده ﺷده اﻓرادی ﮐه آﻟوده ﺑه ﺑﯾﻣﺎری ﺷده‌اﻧد، اھﻣﯾت آن را اﻧﮑﺎر ﻣﻲﮐﻧﻧد و ﺣﺗﻲ ﻋﻔوﻧت را ﺑه دﯾﮕران ﻣﻧﺗﻘل ﻣﻲﮐﻧﻧد.
از طرف دﯾﮕر، اﮔر ﮐﺳﻲ ﺑه طور داﯾم دﭼﺎر ﺣﺎﻟت ھراس از ﻣﺑﺗﻼ ﺷدن ﺑه ﮐروﻧﺎ ﺑﺎﺷد و ﻧﺗواﻧد ﯾﮏ ﻟﺣظه از اﯾن وﺣﺷت ﺧﻼص ﺷود، ﻧﻣﻲﺗواﻧد اﻣور روزﻣره ﺧود را ﭘﯾش ﺑﺑرد. ﭘﯾش ﺑﯾﻧﻲھﺎی ﻣﻧﻔﻲ در ﻣورد آﯾﻧده ذھن او را آزاد ﻧﻣﻲﮔذارد و اﯾن ﺣﺎﻟت ﻣﻲﺗواﻧد به او و دﯾﮕران آﺳﯾب ﺑزﻧد. ﻣﻣﮑن اﺳت به ﻋﻠت ﭘﺎﯾﯾن آﻣدن ﺗﻣرﮐزش ﻧﺗواﻧد دﺳﺗورات ﺑﮭداﺷﺗﻲ را درﺳت اﺟرا ﮐﻧد و یا ﺣﺗﻲ ﻓراﻣوش ﮐﻧد ﺑﺎ ﺧودش دﺳﺗﻣﺎل ﮐﺎﻏذی ﺑردارد، ﻣﺗوﺟه ﺗﻣﺎس ﺧود ﺑﺎ اﺷﯾﺎی آﻟوده ﻧﺷود و ﺑه ﻋﻠت اﺿطراب دﺳت ﺑه ﺻورت و ﻟﺑﮭﺎی خود زده و ﯾﺎ ﻧﺎﺧن‌ھﺎی آﻟوده خود را ﺑﺟود و ﻏﯾره.
ﺗﺣﻘﯾﻘﺎت ﻋﻠﻣﻲ ﻧﺷﺎن داده اﺳت ﮐه اﺳﺗرس ﺑﯾش از ﺣد اﯾﻣﻧﻲ و ﻣﻘﺎوﻣت اﻧﺳﺎن را در ﻣﻘﺎﺑل ﻋﻔوﻧت ﺿﻌﯾفﺗر ﻣﻲﮐﻧد.
بنابراین نتیجه می‌گیریم که نه بی ﺗرﺳﻲ و ﻧه ھراس ﺷدﯾد از ﮐروﻧﺎ، بلکه ﻧﮕراﻧﻲ ﻣﻌﺗدل و ﻣﻌﻘول ﺑﮭﺗرﯾن ﺣﺎﻟت ذھﻧﻲ ﺑرای رﻓﺗﺎر ﺧوﻧﺳرداﻧه ﺑﮭداﺷﺗﻲ و ﮐﻣﮏ ﺑه ﺧود و دﯾﮕران است.
چگونه بر هراس کرونا غلبه کنیم؟
از طرف دیگر اﺣﺳﺎس ﺗرس ھﻧﮕﺎﻣﯽ به ﺳراغ ﻣﺎ ﻣﯽآﯾد که اﺣﺳﺎس ﮐﻧﯾم در ﻣﻌرض ﺧطر قرار داریم و این ﺗرس ھﻧﮕﺎﻣﯽ ﺷدﯾد ﻣﯽﺷود که اﺣﺳﺎس ﮐﻧﯾم ھﯾﭻ راه ﺣﻠﯽ ﺑرای دﻓﺎع از ﺧود ﻧدارﯾم. اداﻣه‌ی ﭼﻧﯾن وﺿﻌﯾﺗﯽ اﺳﺗرس را ﺑه ﺣدی می‌رساند که ﻓرد اﺣﺳﺎس "درﻣﺎﻧدﮔﯽ" ﮐﻧد.
در این مرحله سوالی که مطرح می‌شود این است که آﯾﺎ ﻣﺎ دﻓﺎﻋﯽ در ﻣﻘﺎﺑل ﮐروﻧﺎ دارﯾم؟
ﻣﺎ ﻣﯽﺗواﻧﯾم ﻧﻘش ﻣﮭﻣﯽ در ﮐﻧﺗرل ﺑﯾﻣﺎری داﺷﺗه ﺑﺎﺷﯾم، اﮔر ﺑﺗواﻧﯾم آﮔﺎھﯽ ﺧود را در مورد اصول ﻣﺣﺎﻓظتی ﺑﯾﺷﺗرکرده و ﻣطﺎﺑﻖ آن ﻋﻣل ﮐﻧﯾم، اﺳﺗرس ﻣﺎ ﮐﺎھش پیدا می‌کند.
درﺳت اﺳت ﮐه ھﻧوز واﮐﺳن ﺿد ﮐروﻧﺎ در ﺣﺎل ﺳﺎﺧت اﺳت و درﻣﺎن‌ھﺎی ﺑﺳﯾﺎر ﻣوﺛر آﻣﺎده ﻧﺷده اﺳت، وﻟﯽ ﻣﺎ روش‌ھﺎی ﻣوﺛری ﺑرای ﭘﯾﺷﮕﯾری دارﯾم و در ﺻورت ﻣﺑﺗﻼ ﺷدن ھم ﻣﯽﺗواﻧﯾم به ﺑﮭﺑود اﻣﯾدوار ﺑﺎﺷﯾم. در واﻗﻊ ﺑﯾﺷﺗر اﻓراد آﻟوده شده ﻋﻼﻣﺗﯽ ﻧدارﻧد و اﮐﺛر اﻓراد ﻣﺑﺗﻼ ﺷده ھم ﺑﮭﺑود ﭘﯾدا ﻣﯽﮐﻧﻧد. این وضعیت در ﺳطﺢ ﺟﺎمعه ﮔذرا ﺧواھد ﺑود و درﻧﮭﺎﯾت ﻣﺎﻧﻧد همهﮔﯾری‌ھﺎی ﭘﯾﺷﯾن ﮐﻧﺗرل ﺧواھد ﺷد.
در این شرایط اﺑزار ﻣوﺛر ﻣﺎ ﺧودﻣراﻗﺑﺗﯽ اﺳت که پیام‌های مرتبط با ﺧودﻣراﻗﺑﺗﯽ ﻣﺎﻧﻧد ﺷﺳﺗﺷوی ﻣﻧظم دﺳت‌ھﺎ ﺑﺧﺻوص ھﻧﮕﺎم ورود به ﻣﻧزل و ﭘﯾش از ﻏذا ﺧوردن، دﺳت ﻧزدن به ﺻورت، ﻋدم ﺣﺿور در ﻣراﮐز ﺷﻠوغ و ﻏﯾره بارها مطرح شده است.
به عبارت دیگر، ﺧودﻣراﻗﺑﺗﯽ ﻧوﻋﯽ اﺣﺳﺎس واﻗﻊ ﺑﯾﻧﺎنه‌ی ﮐﻧﺗرل در اﻧﺳﺎن اﯾﺟﺎد ﻣﯽﮐﻧد که ﺳطﺢ اﺳﺗرس را ﭘﺎﯾﯾن ﻣﯽآورد.
در همین راستا، آﮔﺎھﯽ دادن ﺑه دﯾﮕران ﻧﯾز میﺗواﻧد از ﮔﺳﺗرش همهﮔﯾری ﭘﯾﺷﮕﯾری ﮐرده و منجر به کاهش سطح استرس شود، به ﺧﺻوص وﻗﺗﯽ اﺻول ﺳﺎده‌ی ﺧودﻣراﻗﺑﺗﯽ را به اﻓراد ﺧﺎﻧواده‌ی ﺧود آﻣوزش دھﯾد، ﺧطر آﻟودﮔﯽ از طرﯾﻖ آﻧﮭﺎ را ﻧﯾز ﮐﺎھش ﻣﯽدھﯾد و ﻧﮕراﻧﯽ ﺷﻣﺎ از ﺳرﻧوﺷت ﻋزﯾزاﻧﺗﺎن ﮐﺎھش ﺧواھد ﯾﺎﻓت.
ﺑﮭﺗرین راه ﺑرای ﮐﺎھش ھراس از ﮐروﻧا، اﻓزاﯾش آﮔﺎھﯽ ﻧﺳﺑت ﺑه ﺑﯾﻣﺎری، ﺧودﻣراﻗﺑﺗﯽ و آﻣوزش اطراﻓﯾﺎن ﺑرای ﻣراﻗﺑت از ﺧود اﺳت.
در دستورالعمل تهیه شده توسط کارگروه "حمایت روانی اجتماعی" ستاد مقابله با کرونای استان تھران، در رابطه با "ترس از کرونا" و "نحوه غلبه بر این ترس و هراس"، آمده است: ﺗرس ﯾﮏ واﮐﻧش طﺑﯾﻌﻲ ﺑه خطری ﻣﺷﺧص و اﺿطراب، ادامه ﻣﺷﻐول ﺑودن ذھن و اﺣﺳﺎس ﻧﮕراﻧﻲ ﻋﻣوﻣﻲ درﻣورد اﻣﮑﺎن ﺑروز ﻋواﻗب ﻧﺎﻣطﻠوب اﺳت. در همین رابطه، ﻧداشتن ھرﮔوﻧه ﺗرس ﯾﺎ اﺿطراب، ﻏﯾرﻋﺎدی و ﺧطرﻧﺎک اﺳت، چراکه ﻣﺎ را از ﺗﻼش ﺑرای ﭘﯾشﮔﯾری از ﺧطر ﺑﺎز ﻣﻲدارد.
در ﻣورد وﯾروس ﮐروﻧﺎ نیز ﮐﺳﻲ که ﮐﺎﻣﻼ ﺑﻲ ﺧﯾﺎل و ﺑدون اﺿطراب ﺑﺎﺷد، دﺳﺗورات ﺑﮭداﺷﺗﻲ را رﻋﺎﯾت ﻧﻣﻲﮐﻧد، ﻣﺛﻼ دﺳت‌ھﺎی ﺧود را ﺑه طور ﻣرﺗب ﻧﻣﻲﺷوﯾد، ھﻧﮕﺎم ﺑرﺧورد ﺑﺎ اﻓرادی ﮐه ﻋﻼﯾم ﺑﯾﻣﺎری دارﻧد ﻓﺎﺻله را رﻋﺎﯾت ﻧﻣﻲﮐﻧد و ﺣﺗﻲ ﮔﺎھﻲ ﻣﻣﮑن اﺳت ﺑﮕوﯾد "ﻣن از ﭼﯾزی ﻧﻣﻲﺗرﺳم". ﭼﻧﯾن ﺑرﺧوردی ﺷﺟﺎﻋت ﻧﯾﺳت و ﻧه ﺗﻧﮭﺎ به ﺧود ﻓرد ﺑﻠکه به اطراﻓﯾﺎن او و ﺟﺎﻣﻌه اطراﻓش ھم ﻟطﻣه ﻣﻲزﻧد. ﮔﺎھﻲ دﯾده ﺷده اﻓرادی ﮐه آﻟوده ﺑه ﺑﯾﻣﺎری ﺷده‌اﻧد، اھﻣﯾت آن را اﻧﮑﺎر ﻣﻲﮐﻧﻧد و ﺣﺗﻲ ﻋﻔوﻧت را ﺑه دﯾﮕران ﻣﻧﺗﻘل ﻣﻲﮐﻧﻧد.
از طرف دﯾﮕر، اﮔر ﮐﺳﻲ ﺑه طور داﯾم دﭼﺎر ﺣﺎﻟت ھراس از ﻣﺑﺗﻼ ﺷدن ﺑه ﮐروﻧﺎ ﺑﺎﺷد و ﻧﺗواﻧد ﯾﮏ ﻟﺣظه از اﯾن وﺣﺷت ﺧﻼص ﺷود، ﻧﻣﻲﺗواﻧد اﻣور روزﻣره ﺧود را ﭘﯾش ﺑﺑرد. ﭘﯾش ﺑﯾﻧﻲھﺎی ﻣﻧﻔﻲ در ﻣورد آﯾﻧده ذھن او را آزاد ﻧﻣﻲﮔذارد و اﯾن ﺣﺎﻟت ﻣﻲﺗواﻧد به او و دﯾﮕران آﺳﯾب ﺑزﻧد. ﻣﻣﮑن اﺳت به ﻋﻠت ﭘﺎﯾﯾن آﻣدن ﺗﻣرﮐزش ﻧﺗواﻧد دﺳﺗورات ﺑﮭداﺷﺗﻲ را درﺳت اﺟرا ﮐﻧد و یا ﺣﺗﻲ ﻓراﻣوش ﮐﻧد ﺑﺎ ﺧودش دﺳﺗﻣﺎل ﮐﺎﻏذی ﺑردارد، ﻣﺗوﺟه ﺗﻣﺎس ﺧود ﺑﺎ اﺷﯾﺎی آﻟوده ﻧﺷود و ﺑه ﻋﻠت اﺿطراب دﺳت ﺑه ﺻورت و ﻟﺑﮭﺎی خود زده و ﯾﺎ ﻧﺎﺧن‌ھﺎی آﻟوده خود را ﺑﺟود و ﻏﯾره.
ﺗﺣﻘﯾﻘﺎت ﻋﻠﻣﻲ ﻧﺷﺎن داده اﺳت ﮐه اﺳﺗرس ﺑﯾش از ﺣد اﯾﻣﻧﻲ و ﻣﻘﺎوﻣت اﻧﺳﺎن را در ﻣﻘﺎﺑل ﻋﻔوﻧت ﺿﻌﯾفﺗر ﻣﻲﮐﻧد.
بنابراین نتیجه می‌گیریم که نه بی ﺗرﺳﻲ و ﻧه ھراس ﺷدﯾد از ﮐروﻧﺎ، بلکه ﻧﮕراﻧﻲ ﻣﻌﺗدل و ﻣﻌﻘول ﺑﮭﺗرﯾن ﺣﺎﻟت ذھﻧﻲ ﺑرای رﻓﺗﺎر ﺧوﻧﺳرداﻧه ﺑﮭداﺷﺗﻲ و ﮐﻣﮏ ﺑه ﺧود و دﯾﮕران است.
چگونه بر هراس کرونا غلبه کنیم؟
از طرف دیگر اﺣﺳﺎس ﺗرس ھﻧﮕﺎﻣﯽ به ﺳراغ ﻣﺎ ﻣﯽآﯾد که اﺣﺳﺎس ﮐﻧﯾم در ﻣﻌرض ﺧطر قرار داریم و این ﺗرس ھﻧﮕﺎﻣﯽ ﺷدﯾد ﻣﯽﺷود که اﺣﺳﺎس ﮐﻧﯾم ھﯾﭻ راه ﺣﻠﯽ ﺑرای دﻓﺎع از ﺧود ﻧدارﯾم. اداﻣه‌ی ﭼﻧﯾن وﺿﻌﯾﺗﯽ اﺳﺗرس را ﺑه ﺣدی می‌رساند که ﻓرد اﺣﺳﺎس "درﻣﺎﻧدﮔﯽ" ﮐﻧد.
در این مرحله سوالی که مطرح می‌شود این است که آﯾﺎ ﻣﺎ دﻓﺎﻋﯽ در ﻣﻘﺎﺑل ﮐروﻧﺎ دارﯾم؟
ﻣﺎ ﻣﯽﺗواﻧﯾم ﻧﻘش ﻣﮭﻣﯽ در ﮐﻧﺗرل ﺑﯾﻣﺎری داﺷﺗه ﺑﺎﺷﯾم، اﮔر ﺑﺗواﻧﯾم آﮔﺎھﯽ ﺧود را در مورد اصول ﻣﺣﺎﻓظتی ﺑﯾﺷﺗرکرده و ﻣطﺎﺑﻖ آن ﻋﻣل ﮐﻧﯾم، اﺳﺗرس ﻣﺎ ﮐﺎھش پیدا می‌کند.
درﺳت اﺳت ﮐه ھﻧوز واﮐﺳن ﺿد ﮐروﻧﺎ در ﺣﺎل ﺳﺎﺧت اﺳت و درﻣﺎن‌ھﺎی ﺑﺳﯾﺎر ﻣوﺛر آﻣﺎده ﻧﺷده اﺳت، وﻟﯽ ﻣﺎ روش‌ھﺎی ﻣوﺛری ﺑرای ﭘﯾﺷﮕﯾری دارﯾم و در ﺻورت ﻣﺑﺗﻼ ﺷدن ھم ﻣﯽﺗواﻧﯾم به ﺑﮭﺑود اﻣﯾدوار ﺑﺎﺷﯾم. در واﻗﻊ ﺑﯾﺷﺗر اﻓراد آﻟوده شده ﻋﻼﻣﺗﯽ ﻧدارﻧد و اﮐﺛر اﻓراد ﻣﺑﺗﻼ ﺷده ھم ﺑﮭﺑود ﭘﯾدا ﻣﯽﮐﻧﻧد. این وضعیت در ﺳطﺢ ﺟﺎمعه ﮔذرا ﺧواھد ﺑود و درﻧﮭﺎﯾت ﻣﺎﻧﻧد همهﮔﯾری‌ھﺎی ﭘﯾﺷﯾن ﮐﻧﺗرل ﺧواھد ﺷد.
در این شرایط اﺑزار ﻣوﺛر ﻣﺎ ﺧودﻣراﻗﺑﺗﯽ اﺳت که پیام‌های مرتبط با ﺧودﻣراﻗﺑﺗﯽ ﻣﺎﻧﻧد ﺷﺳﺗﺷوی ﻣﻧظم دﺳت‌ھﺎ ﺑﺧﺻوص ھﻧﮕﺎم ورود به ﻣﻧزل و ﭘﯾش از ﻏذا ﺧوردن، دﺳت ﻧزدن به ﺻورت، ﻋدم ﺣﺿور در ﻣراﮐز ﺷﻠوغ و ﻏﯾره بارها مطرح شده است.
به عبارت دیگر، ﺧودﻣراﻗﺑﺗﯽ ﻧوﻋﯽ اﺣﺳﺎس واﻗﻊ ﺑﯾﻧﺎنه‌ی ﮐﻧﺗرل در اﻧﺳﺎن اﯾﺟﺎد ﻣﯽﮐﻧد که ﺳطﺢ اﺳﺗرس را ﭘﺎﯾﯾن ﻣﯽآورد.
در همین راستا، آﮔﺎھﯽ دادن ﺑه دﯾﮕران ﻧﯾز میﺗواﻧد از ﮔﺳﺗرش همهﮔﯾری ﭘﯾﺷﮕﯾری ﮐرده و منجر به کاهش سطح استرس شود، به ﺧﺻوص وﻗﺗﯽ اﺻول ﺳﺎده‌ی ﺧودﻣراﻗﺑﺗﯽ را به اﻓراد ﺧﺎﻧواده‌ی ﺧود آﻣوزش دھﯾد، ﺧطر آﻟودﮔﯽ از طرﯾﻖ آﻧﮭﺎ را ﻧﯾز ﮐﺎھش ﻣﯽدھﯾد و ﻧﮕراﻧﯽ ﺷﻣﺎ از ﺳرﻧوﺷت ﻋزﯾزاﻧﺗﺎن ﮐﺎھش ﺧواھد ﯾﺎﻓت.
