خاطرات مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶، هر شب منتشر میشود. پیشتر، خاطرات «آیت الله» از سال ۵۸ تا ۷۱ در «انتخاب» منتشر شده بود.
متن خاطرات آیت الله هاشمی در روز ۲۳ فروردین ۱۳۷۶ که برای نخستین بار در «انتخاب» منتشر می شود، در زیر آمده است
سال ۱۳۷۱
آقايان [محسن] رفيقدوست، [رييس بنياد مستضعفان و جانبازان] و [سيدمحمد] عليزاده، [معاون بنياد] آمدند. گزارش برنامههاى خانهسازى و توليد سيمان و ورود گوشت و مرغ و تجارت با كشورهاى اسلامى شمال و جنوب را توضيح دادند و براى وام و تسهيلات ارزى كمك خواستند.
آقاى [حسن] شفتى، [مديرعامل شركت هواپيمايي هما] آمد. گزارش اجاره هواپيما از روسيه و خريد هواپيماي ايرباس و بويينگ را داد و براى ايجاد هماهنگى با آقاي نوريان، [رييس سازمان هواپيمايي كشوري] استمداد كرد. دكتر[محمدعلي] نجفى، [وزير آموزش و پرورش] آمد. گزارش سفر به سوريه را داد و از نتايج انتخابات خيلى اظهار رضايت كرد.
به وزارت كشور گفتم كه ظهر گزارش انتخابات تهران را بدهند. خيلىها از تأخير گزارش ناراحتاند و چون تندروها از نتايج ناراضىاند، حمل بر تأخير تعمدى از سوى وزارت كشور مىشود. عصر در جلسه هيأت دولت شركت كردم.
شب ميهمان رهبرى بودم. دربارة آثار انتخابات و سياست برخورد با جناحها و مسايل ديگر بحث و تصميمگيرى كرديم. آيتالله خامنهاى نتايج انتخابات را تفضل الهى و خارج از برنامهريزىمان مىدانند.
سال ۱۳۷۲
صبح قبل از اذان بيدار شدم و ديگر نخوابيدم. تا ساعت ده صبح كارها را انجام دادم و گزارشها را خواندم. [آقای پناه حسین اوف]، قائممقام ریيسجمهور آذربايجان آمد. نامه ریيس جمهورشان را آورده بود. قبلاً دكتر حبيبى گزارش كوتاهى از مذاكرات داده بود. در اثر شكستهاى اخيرشان از ارمنستان، خيلى ناراضياند. در موضع ضعف، تقاضاى كمك نظامى، غذايى و سياسى دارند و به اشتباه جبهه خلق در اتخاذ مواضع ضدايرانى اعتراف ميكنند؛ در مجموع خام و نپختهاند. هم وعده كمك دادم و هم نصيحت به اتحاد داخلى كردم.
[ آقای ام راتافیکا]، وزير انرژى ماداگاسكار آمد و نامه ریيسجمهورشان را كه به تازگى انتخاب شده آورد. كمك مىخواهد؛ نفت با مهلت و تسهيلات. صحبتهايش را از روى نوشته مىخواند كه طولانى هم شد.
كميته سياست توزيع ارز جلسه داشت. دربارة كيفيت توزيع ارز براى كنترل نرخ مذاكره كرديم. تصميم بر اين شد كه بانكها به مردم ارز بدهند و السيها سريعاً افتتاح شود. مصوباتى هم در جهت كم كردن تقاضاى ارز اتخاذ نموديم. عصر شوراى اقتصاد جلسه داشت. دربارة قيمتهاى جديد پروازهاى خارجى تصميم گرفتيم و مصوبات پيش از ظهر را در مورد ارز تكميل كرديم.
شب در دفترم ماندم. هنوز جاى جديد آماده نشده و منزلمان تخليه شده است. تلفنى به دكتر [حسن]روحانى، [دبير شوراي عالي امنيت ملي] گفتم در دبيرخانه مسأله انسداد احتمالى كانال سوئز به روى كشتىهايمان براى پيش بينى راهحل و نحوه مقابله بررسى شود.
در گزارشها، تصدى [سازمان پیمان آتلانتیک شمالی]، ناتو، براى حفظ امنيت فضاى بوسنى و هرزگوين مهم است، ولى اقدامى ناكافى است.
سال ۱۳۷۳
مدیران وزارت صنایع آمدند. [آقای محمدرضا نعمتزاده]، وزیر صنایع، گزارش عملکرد برنامه اول را داد؛ خیلی موفق و پُربار است. من هم قدردانی کردم و تأکید بر ادامه سیاست حمایت از صنایع و توسعه استاندارد نمودم.
شورای عالی حفاظت محیط زیست جلسه داشت. در مورد مراعات ضوابط زیست محیطی طرحهای بزرگ و گازسوزکردن تاکسیها و اتوبوسهای شهری تصمیمگیری شد. عصر شورای عالی اداری جلسه داشت. در مورد تسریع در دادن آب و برق و تلفن و گاز به متقاضیان مصوباتی داشتیم.
تا ساعت نُه شب، کارها را انجام دادم و به خانه آمدم. در گزارشها، حساستر شدن مسأله گوراژده و اخطار صربها به مقابله با ناتو و اعلام حمایت روسیه از صربها مهم است. امشب، شبکه یک تلویزیون، قسمت دوم گزارش ویژه سفرم به لرستان [در اسفند ۱۳۷۲] را پخش کرد؛ جالب است.
سال ۱۳۷۴
مصاحبهای با رادیو تلویزیون گرجستان، به مناسبت سفرم به آنجا داشتم.[۱] کارهای عقبمانده را انجام دادم. عصر در جلسه هیأت دولت، سهم بخشهای مختلف در تقسیم تسهیلات بانکی تعیین شد و در مورد نرخ سپردهها مشورت کردیم. قرار شد، برای جذب نقدینگی، به سپردهها سود بیشتری بدهیم.
شب استخر رفتم. آقای [محمود]واعظی، [معاون وزیر امورخارجه]، اطلاع داد که اتحادیه اروپا قرار گذاشتهاند، اگر ایران اعلان کند که به مقررات بینالمللی مقید است و تروریسم را محکوم مینماید و دولت برای کشتن [سلمان]رشدی، [نویسنده کتاب آیاتشیطانی]، اقدام نمیکند، مشکلشان با ایران حل میشود. گفتم بگویند، همه اینها را بارها اعلان کردهایم.
سال ۱۳۷۵
دو سه ملاقات از جمله ملاقات با [آقای مهدی کرباسیان]، مدیرعامل بیمه تأمین اجتماعی داشتم و بقیه وقت را صرف انجام کارها کردم و عصر به خانه آمدم.
سال ۱۳۷۶
آقاى [محمدتقی] بانكى آمد؛ اخيراً از انگلستان برگشته است. از من تشكر كرد، به خاطر حمايت از ايشان و دادن سمت عضويت هيأت مديره منطقه آزاد قشم، در شرايطى كه در ايران نبود و از علل سفر و مراجعت، توضيحاتى داد. آقاى [مسعود] روغنى زنجانى، پيشنهادهایى در مورد برنامههاى كشور داشت و براى كار آيندهاش مشورت كرد.
دكتر [غلامعلی] حدادعادل آمد. گزارش كار فرهنگستان زبان فارسى را داد و از كمبود نيروهاى كيفى اديب و متدين گفت و خواست از آنجا بازديد كنم. گفت، دو ليست لغت جديد فارسى معادل آماده كردهاند كه در مراسم بازديدم اعلان مىشود.
آقاى [سیدمحمدنقی] شاهرخى، نماينده رهبرى در بنگلادش آمد و براى امور فرهنگى آنجا كمك خواست و از مديريت بعد از من اظهار نگرانى نمود و از كارهاى من و سخنرانى اخير در نمازجمعه در مورد مسأله آلمان، تحسين اغراقآميز كرد.
دكتر حبيبى، [معاون اول رییسجمهور] آمد. آیيننامه مجمع تشخيص مصلحت نظام و مسایل اجرايى آن را تنظيم كرديم و راجع به شرايط جديد از حكم دادگاه برلين صحبت كرديم. عصر اخوى محمد، [معاون اجرایی رییسجمهور] آمد. در مورد احتمالات پيشامدها بعد از دادگاه ميكونوس صحبت شد و پيشنهادهایی داشت.
عصر از استخر استفاده كردم و شب در دفترم ماندم. در گزارشها، مهمترين مسأله همين برخوردهاى تبليغاتى عليه ايران، اعلان احضار سفراى غربى از ايران و صحبتهاى من در نماز جمعه است.