داوطلبان متقاضی تحصیل در دانشگاه‌ها می‌توانند در دوره‌های پذیرش بدون کنکور شرکت کنند و به دانشگاه راه یابند. در دوره کارشناسی ارشد نیز می‌توان با استفاده از امکاناتی بدون شرکت در کنکور به مقطع دکتری راه پیدا کرد و نیازی به شرکت کردن در این آزمون سخت وجود ندارد.
در واقع باید گفت ثبت نام بدون کنکور دانشگاه‌ها، تنها محدود به دوره کاردانی و کارشناسی نیست و داوطلبان تحصیل در مقطع دکتری یا PHD می‌توانند در صورت احراز شرایط لازم و با استفاده از سهمیه استعداد درخشان کارشناسی ارشد و دکتری به ادامه تحصیل بپردازند.
دکتری بدون آزمون که نام دیگر آن دکتری استعداد درخشان است، به صورت غیرمتمرکز انجام می‌گیرد و هر دانشگاه بدون کنکور و به طور مستقل و جداگانه برای پذیرش دانشجویان اقدام می‌کند. معدل بالای مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، مقاله مرتبط با پایان نامه و نداشتن فاصله زیاد از دوران فارغ التحصیلی مقطع کارشناسی ارشد از شرایط اصلی پذیرش دکتری بدون آزمون است.
آیین نامه پذیرش دکتری بدون آزمون استعداد درخشان در مقطع دکتری تخصصی
از شرایط پذیرش دانشجویان در مقطع دکتری بدون آزمون این است که بیشتر از دو سال از زمان فارغ التحصیلی نگذشته باشد.
-کسب حداقل ۷۰ امتیاز از فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و مصاحبه
-کسب میانگین کل ۱۶ در دوره کارشناسی و میانگین ۱۷ بدون احتساب نمره پایان‌نامه در دوره کارشناسی ارشد.
-کسب حداقل نمره ۵۰ در آزمون زبان MSRT یا معادل آن در دیگر آزمون‌ها، پیش از آزمون جامع دکتری.
-نحوه امتیازدهی به متقاضیان در جدول ارزیابی، طبق دستورالعمل مصوب شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه است که باید قبل از ثبت نام داوطلبان، از طریق فراخوان دانشگاه به اطلاع همگان برسد.
این قانون شامل دو تبصره به شرح زیر است:
-دانشگاه‌های پیام نور، آزاد، غیرانتفاعی و پردیس‌های خودگردان شامل نکات ذکر شده برای پذیرش استعداد درخشان در مقطع دکتری نیستند.
-تحصیل داوطلبان در دوره دکتری بدون آزمون به صورت رایگان و بدون پرداخت شهریه خواهد بود.
