سید حسین موسویان پژوهشگر دانشگاه پرینستون آمریکا و عضو سابق گروه مذاکره کننده هسته‌ای در نشست مجازی شورای روابط خارجی پنسیلوانیای آمریکا، دیپلماسی، احترام و عدم مداخله را کلید حل مشکلات با ایران دانست.
به گزارش ایرنا، موسویان در بخشی از سخنانش که به بحران کرونا و تحریمهای آمریکا مربوط می‌شد ادامه داد: بحران کرونا یک بحران جهانی است که اکثر کشور‌های دنیا گرفتار آن هستند، اما مشکل ایران در مدیریت این بحران، با تمام کشور‌ها متفاوت است، زیرا با بدترین تحریمهای تاریخ معاصر دست و پنجه نرم می‌کند که توسط آمریکا اعمال شده است. درعین حال مدیریت بحران کرونا در ایران خیلی بهتر از آمریکا بوده است.
وی افزود:با توجه به شکست دولت ترامپ در پروژه تغییر رژیم در ایران، کاخ سفید بحران کرونا را یک فرصت برای تشدید فشار به ایران یافته و لذا تحریمهای غیرانسانی علیه ایران را در دوران بحران کرونا افزایش داده است.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد:ساختار نظام بهداشتی ایران قوی است. درعین حال مردم ایران متوجه شده اند که سیاست آمریکا، موجودیت کشورشان را نشانه گرفته و لذا آن‌ها در دفاع از هویت، موجودیت و استقلال کشورشان، متحد خواهند بود و تسلیم فشار‌های آمریکا نخواهند شد.
به گفت: موسویان در دوران بحران کرونا، کشور قطر در بین همسایگان و کشور چین در سطح جهانی بیشترین کمک‌های انسانی را برای ایران ارسال کرده اند. درعین حال ایران نه از بحران کرونا عبور کرده و نه مغلوب این بحران شده بلکه در میانه راه نابودی کامل این ویروس است.
**عاری سازی خاورمیانه از سلاح‌های کشتار جمعی
وی تصریح کرد:ایران اولین کشور عضو سازمان ملل بود که حدود ۵۰ سال پیش، پیشنهاد عاری سازی خاورمیانه از سلاح‌های هسته‌ای را داد. اما متاسفانه بعد از ۵۰ سال و علیرغم ده‌ها قطعنامه سازمان ملل، جامعه جهانی همچنان در نقطه صفر درجا میزند.
علت اصلی ناکامی منطقه و جامعه جهانی در تحقق طرح عاری سازی خاورمیانه از سلاح‌های کشتار جمعی هم این است که در خاورمیانه فقط اسرائیل زرادخانه سلاح هسته‌ای دارد و زیر بار قطعنامه‌های سازمان ملل هم نمی‌رود.
دیپلمات سابق ایرانی گفت::خاورمیانه دچار بحران‌های متعدد همچون جنگ، تروریسم، جنگ‌های داخلی و منازعات قومی است و لذا خطر دسترسی گروه‌های تروریستی به تکنولوژی و مواد سلاح‌های هسته‌ای و کشتار جمعی بیش از هرزمان است.
به عقیده موسویان، نیازمند ابتکارات چندگانه برای تامین صلح و ثبات و امنیت در منطقه هستیم که ترتیبات منطقه‌ای در مورد سلاح‌های متعارف و سلاح‌های غیر متعارف از جمله این ابتکارات فوری و ضروری است.
این پژوهشگر ادامه داد:چنین ترتیباتی موجب ایجاد بالانس قدرت و رفع نگرانی از تجاوز و جنگ است. بعد از انقلاب صدام با حمایت کشور‌های عرب و همه قدرت‌های جهانی به ایران تجاوز کرد. حدود یکصد هزار ایرانی، قربانی سلاح‌های شیمیایی صدام شدند که مواد و تکنولوژی آن را آمریکا و اروپا در اختیار صدام قرار داده بودند.
بعد از جنگ، آمریکا در راس کشور‌هایی است که با صدور صد‌ها میلیارد دلار تسلیحات پیشرفته متعارف، منطقه را به یک منطقه تمام عیار نظامی تبدیل کرده که در انواع بحران‌ها نیز غرق شده است.
موسویان گفت:من در کتاب عاری سازی خاورمیانه که اخیرا منتشر شده، چند پیشنهاد را ارائه کرده ام:
- منطقه‌ای کردن اصول برجام:، چون برجام جامعترین سند تاریخ عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای است. درحقیقت ترامپ با کشتن برجام، ضربه اصلی را به بزرگترین سرمایه عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در جهان زد. او تا کنون ۹۰% برجام را نابود کرده است. اما با منطقه کردن برجام، حداقل می‌توان مهمترین گام برای عاری سازی خاورمیانه از سلاح‌های کشتار جمعی را برداشت و برای همیشه به تهدید سلاح‌های هسته‌ای اسرائیل خاتمه داد. آمریکا و اسرائیل و عربستان سه دشمن اصلی برجام هستند در حالیکه اکثریت قریب به اتفاق کشور‌های جهان از برجام حمایت می‌کنند.
-ایجاد غنی سازی مشترک منطقه ای: اروپایی‌ها چنین سیستمی را در قالب شرکت مشترک غنی سازی یورنکو ایجاد کرده اند و چنین سیستمی باعث اعتماد سازی بین کشور‌های اروپایی در امر غنی سازی شده است.
-سیستم همکاری و امنیت جمعی در خلیج فارس: در قالب ایجاد یک سیستم همکاری جمعی که شامل همکاری‌های سیاسی-اقتصادی-امنیتی-نظامی باشد؛ می‌توان اصل عاری بودن خلیج فارس از سلاح‌های هسته‌ای و کشتار جمعی را گنجاند.
- اقدام گام بگام: برای تحقق طرح عاری سازی خاورمیانه از سلاح‌های کشتار جمعی، لازم است طرحی گام به گام همراه با اقدامات اعتماد سازی لازم اجراء شود. برای مثال "معاهده عدم تجاوز" بین کشور‌ها می‌تواند یک اقدام تعیین کننده در امر اعتماد سازی باشد.
* واقعیت تلخ تاریخ معاصر این است که با وجودی که ایران عضو معاهده ان پی تی است، بیشترین بازرسی‌ها و دسترسی‌های تاریخ را به آژانس بین المللی انرژی اتمی داده و بمب هسته‌ای هم ندارد؛ مورد گسترده‌ترین تحریمهای تاریخ معاصر قرار گرفته است. متقابلا اسرائیل که عضو معاهده ان پی تی نیست، صد‌ها بمب هسته‌ای دارد و شبانه روز هم مشغول تجاوز به کشور‌های سوریه و فلسطین و عراق و لبنان است؛ مورد گسترده‌ترین حمایت‌های همه قدرت‌های جهانی بویژه آمریکا و اروپا در تاریخ معاصر می‌باشد. مثال دیگر عربستان است که با حمله به یمن بدترین فاجعه انسانی بشر را ایجاد کرده درعین حال مورد حمایت تمام عیار آمریکا و اروپاست.
* اگر دمکرات‌ها در آمریکا پیروز شوند، شانس بیشتری برای مهار روند افزایشی خصومت بین ایران و آمریکا وجود خواهد داشت.
* درعین حال ترامپ هم درصورت پیروزی و در صورتی که برای بهبود روابط با ایران صداقت داشته باشد، می‌تواند در این جهت موفق باشد بشرطی که:
اولا:چهره‌های کلیدی فعلی سیاست خارجی و امنیت ملی کابینه خود را تغییر دهد، چون افراد فعلی مثل اقای پمپئو شب و روزبه فکر " تحریم و تغییر رژیم" در ایران هستند. درحالی که جمهوریخواهان هم افراد معتدلی دارند که معتقد به تعامل با ایران هستند.
ثانیا: وابستگی خود را به لابی‌های ضد ایران بویژه لابی صهیونیست‌ها کاهش دهد. این احتمال امکان پذیر است، چون او انتخابات سومی برای ریاست جمهوری نخواهد داشت.
ثالثا: این را درک کند که ایرانی‌ها ملتی مغرور با هزاران سال تمدن و تاریخ هستند. دوم اینکه کلید حل مشکلات با ایران، دیپلماسی، احترام و عدم مداخله است و تحریم و تهدید نتیجه معکوس خواهد داشت. اگر تحریمهای ۴۰ ساله علیه ایران، فقط یکماه علیه کشور‌هایی مثل عربستان و اسرائیل اعمال شده بود، ساقط می‌شدند.
* ایران تنها عضو برجام بود که به تعهداتش کامل کرد درحالی که سایر قدرت‌های جهانی یا نقض کردند و یا ناقص عمل کردند؛ لذا برجام نشان داد در یک توافق بین المللی، ایران قابل اعتماد است.
