فراز نوشت: « پس دلیل نشست‌ها و سخنرانی‌هایی که برگزار می‌کنیم چیست؟ یعنی در مقابل گرانی‌های اخیر سکوت نکرده‌ایم و حواسمان هست ». این جمله واکنش رئیس سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به این پرسش است « چرا سازمان حمایت در مقابل گرانی بی‌منطق لوازم خانگی سکوت کرده و هیچ اقدامی انجام نمی‌دهد»؟ «عباس تابش» به « فراز» می‌گوید: « رسانه‌ها نباید زحمت سازمان‌های متولی را زیر سوال ببرند ».

افزایش قیمت‌ها در بازار لوازم خانگی انگار با خودرو و مسکن مسابقه گذاشته و حالا صدای مصرف‌کنندگان و حتی برخی مسئولان را نیز درآورده است. قیمت یخچال فریزی تولید داخل که تا اسفندماه 18 میلیون تومان بوده، این اواخر به 36 میلیون تومان رسیده است.

بر اساس مشاهدات میدانی، قیمت برندهای داخلی لوازم خانگی25 تا 30 درصد و برندهای خارجی هم بیش از 100 درصد افزایش پیدا کرده است.

اظهار نظرها درباره دلیل اصلی این گرانی‌ها بسیار متفاوت است، عده‌ای از دست‌اندرکاران صنعت لوازم خانگی وزارت صمت را مقصر نجومی شدن قیمت لوازم خانگی می‌‍‌دانند اما برخی مسئولان می‌گویند: « تولید کنندگان توان تامین نیاز داخل را ندارند به همین دلیل هم با این دلار گران، بازار وابسته به واردات شده‌ است».

وزارت صمت پاسخگو باشد

سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی در پاسخ به مسئولانی که پایین بودن میزان تولید داخل را دلیل اصلی گرانی محصولات در بازار می‌دانند، می‌گوید: « وزارت صمت باید پاسخ دهد چرا سال‌ها با حمایت از ورود برندهای خارجی لوازم خانگی، عرصه را برای فعالیت تولیدکنندگان داخلی تنگ کرده است»؟

حمیدرضا غزنوی در گفت‌و‌گو با «فراز»، برای مصداقی شدن انتقاد خود از وزارت صمت، بیان داشت: « این وزارت‌خانه سال‌ها به جای حمایت از تولید داخل به برندهای خارجی بها داد؛ 75 درصد از بازار لوازم خانگی در کشور در انحصار 10 برند خارجی است و برخی از آن برندها به یکباره پشت بازار ایران را خالی کردند؛ امروز ظرفیت تولید داخلی در حوزه لوازم خانگی داریم اما از حمایت دولتی که شعارش « ایرانی، کالای ایرانی بخر» است، بی‌بهره مانده‌‌ایم. حالا گرانی دلار هم مزید بر علت شده و فنر قیمت‌ها در بازار لوازم خانگی در رفته است».

بازار بیش از این کشش گرانی ندارد

او همچنین تاکید کرد: « بیشترین هزینه تمام شده تولید کنندگان داخلی لوازم خانگی برای تامین مواد اولیه‌ای از جمله فولاد است و همچنان در این باره با مشکلات جدی مواجه هستیم. فولاد را در بورس کالا عرضه کرده‌اند و همین سیاست، سبب برهم خوردن تعادل قیمت شده است». این دست‌اندرکار صنعت لوازم خانگی در عین حال بر این باور است که بازار بیش از این کشش گرانی قیمت در حوزه لوازم خانگی را ندارد، اما ماندن در همین وضعیت هم رکود تورمی به دنبال خواهد داشت.

وضع از این بدتر می‌شود

غزنوی در حالی بر این باور است که بازار لوازم خانگی بیش از این کشش افزایش قیمت ندارد که یکی از کارشناسان فروش در شرکت سام سرویس به فراز می‌گوید: « اگر با همین دست فرمان پیش برویم اوضاع قیمت‌ها روز به روز بدتر خواهد شد».

صنعت لوازم خانگی ما درکشور علی رغم همه شعارزدگی‌هایی که دارد، نه از منظر استراتژی و نه از منظر تکنولوژی، هیچ پیشرفتی نکرده است. برای مثال 70 درصد از تولید محصولی مانند تلوزیون در کشور وابسته به ماژول یا پنل است. فقط چین، مالزی و سنگاپور است که پنل تولید می‌کند و ایران هم به ناچار باید از این کشورها وارد کند. حالا شما حساب کنید که با دلار 18، 16 یا حتی 12 هزار تومانی قرار است این پنل‌ها به کشور وارد و محصول نهایی نیز ارزان فروخته شود؛ اینکار به هیچ وجه با توجه به قدرت خرید مردم، صرفه اقتصادی ندارد».

او اظهار داشت: « مشکل اصلی لوازم خانگی در کشور ما آن است که اولا تحریم هستیم، دوما تحریم هستیم و سوما هم تحریم هستیم؛ با این شرایط نه امکان واردات حساب شده داریم و نه می‌توانیم شعار حمایت از تولید ملی را تحقق ببخشیم. نباید شعار بدهیم، تا زمانی که تحریم هستیم ممکن نیست قیمت لوازم خانگی در بازار کاهش پیدا کند».

افزایش قیمت لوازم خانگی، در حالی با خودرو و مسکن رقابت می‌کند که نهادهای متولی پاسخ روشنی برای این اتفاق ندارند. طی هفته‌های گذشته که وجود گرانی افسارگسیخته در بازار لوازم خانگی داخلی و خارجی انکار شد، حالا همه تقصیرها بر گردن تشدید تحریم و افزایش قیمت دلار افتاده است. نکته قابل تامل آنکه در این میان سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده که ابتدا سکوت کرده بود و واکنش خاصی به گرانی‌های اخیر در بازار لوازم خانگی از خود نشان نمی‌داد. اما امروز اعلام کرده است که تلویزیون حداکثر ۲۰ درصد و سایر لوازم خانگی حداکثر ۲۵ درصد مجاز به افزایش قیمت نسبت به بهمن سال ۱۳۹۸ هستند. این در حالی‌ است که بسیاری از تولید کنندگان داخل اطاعت از این فرمان سازمان حمایت را امکان‌‌پذیر نمی‌دانند و می‌گویند: « باید مساله تامین ارز و تامین مواد اولیه حل شود با دستور کاری از پیش نمی‌رود».

جنس روی دستمان بماند ضرر می‌کنیم

یکی از کارشناسان نمایندگی فروش برند لوازم خانگی بوش (Bosch) به فراز می‌گوید: ما نه مسپول هستیم و نه سیاست‌گذار و گرانی تقصیر ما نیست، اما این را هم بگویم تا قیمت دلار رو به افزایش است، ما هم مجبور هستیم واردات خود را کاهش دهیم».

رضا باقری به «فراز» به گفته رضا باقری، یکی دو ماهی است که نمایندگیها با انبار شدن محصولات در انبارها مواجه شده‌اند که اگر بخواهند آن کالاها را در بازار عرضه کنند دو برابر قیمت فعلی باید به فروش برسانند.

به نظر می‌رسد کنترل قیمت‌ها از دست مسئولان در رفته است، از سوی دیگر انگار دغدغه‌ای هم برای موج افزایش قیمت‌ها بخصوص در بازار لوازم خانگی وجود ندارد. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران از سال 97 که بحران ارز 4200 تومانی تعادل بازارها را برهم ریخت تا پایان سال گذشته، 30 درصد از خانوارهای کشور، امکان تهیه لوازم خانگی دست اول را نداشته و به بازار دست دوم ها روی آورده‌اند. چه باید کرد؟ سوالی است که هنوز پاسخ روشنی برای آن وجود ندارد…