زندگی با نوجوان سختیهای خاص خودش را دارد. اگر فرزند نوجوانی دارید مسلماً تفاوت رفتاری و تربیتی یک نوجوان را با سایر سنین دیگر فرزندانتان، درک میکنید.
نوجوانی دورهای پرفشار از لحاظ فیزیکی، عاطفی و فکری برای فرد است. تربیت نوجوانان در این دوران همیشه نگرانیهایی را برای والدین بههمراه داشته و گاهی اوقات آنها را با مشکل مواجه میکند. نوجوان در این دوران دوست دارد خودش را به اطرافیان نشان دهد، بنابراین دست به کارهای پرخطری میزند. یا گاهی برای اینکه ثابت کند نیازمند استقلال است کارهایی میکند که شاید والدینش آنها را خوشایند ندانند. در این مواقع والدین دائم زبان به نصیحت باز میکنند و این اولین شکافی است که بین خودشان و نوجوانشان به وجود میآورند. لابد برایتان سؤال پیش آمده که در برخورد با نوجوانتان باید چه راهی را در پیش گرفت؟ در ادامه این نوشته میخواهیم شما را با ۵ راهکار عملی برای تربیت نوجوانان آشنا کنیم.
۱) دوست شدن با دوستانشان
نوجوان خواستار این است که او را آزاد بگذارید. اما آزاد گذاشتن او به این معنا نیست که نسبت به کارهایش یا اطرافیان او بیتفاوت باشید. تا جایی که میتوانید، با دوستان فرزند نوجوانتان دوست شوید. آنها را به خانه دعوت کنید و پذیرایشان باشید. با آنها گفتگو کنید و سعی کنید که اسم آنها را بهخاطر بسپارید. روابط اجتماعی نوجوانان با تغییرات زیادی همراه است؛ بنابراین گروه دوستان آنها نیز به دفعات تغییر میکند. چنین چیزی کاملاً طبیعی است، اما شما هم علت آن را بپرسید تا بدانید این جدایی و خروج از آن رابطه دوستی علت خاصی داشته یا صرفاً اتفاقی بوده است. این پرسشها را با لحنی دوستانه مطرح کنید. گاهیاوقات متوجه میشوید که با کمال میل به آنها پاسخ میدهد و در بعضی مواقع، زمانیکه اصلاً انتظار ندارید با شما گفتگو میکند. با گذر هر سال باید خودتان را متناسب با حالتهای او تغییر دهید. باید قبول کنید و زمانهایی را که خودتان نوجوان بودهاید بهیاد بیاورید. البته شرایط محیطی الان را هم مدنظر بگیرید و به نوجوانتان حق دهید. در خلال آن به فرزندتان بگویید چه انتظاراتی از او دارید.
۲) به روز باشید
اولین متقاضی تکنولوژیهای جدید شبکههای اجتماعی، نوجوانان هستند. دیگر زمان این گذشته که بچهها نصفه شبها یواشکی و از زیر پتو با تلفن خود حرف بزنند. همانطور که شما در سنین نوجوانی اکثر وقتتان را با تلفن حرف زدن صرف میکردید، فرزندتان نیز با پیام دادن در توییتر، اسنپچت، اسکایپ و… با دیگران ارتباط برقرار میکند.
ماهیت نوجوان پنهانکاری است. بههمین دلیل باید بدانید از چه چیزهایی استفاده میکنند و تلاش کنید به شبکههای اجتماعی آنها وارد شوید و آنها را زیر نظر داشته باشید. بفهمید که چه کسانی را فالو کردهاند؟ چه چیزهایی را بهاشتراک میگذارند؟ چه اپلیکیشنهایی را دانلود میکنند؟ از همه مهمتر اینکه، علاقه خود را به برنامهای که از آن استفاده میکنند نشان دهید؛ آنها نیز متقابلاً جدیدترین اپلیکیشنهای جالب را با شما بهاشتراک میگذارند. آشنایی با تکنولوژی و افزایش اطلاعات درباره آن یکی از روشهایی است که میتواند شما را به فرزندتان نزدیک کند؛ چراکه یکی از علایق مشترک شما محسوب میشود.
۳) اشتیاقشان را پیدا کنید
در سن نوجوانی، خلق فرد پایین میآید. پرخاشگر، عصبانی و غمگینی را زیاد در نوجوانان میبینید. بنابراین باید به آنها کمک کنید که محرک بیرونیای بیایند تا بتواند آنها را سرشوق بیاورد. مواردی مثل فعالیتهای ورزشی، موسیقی، هنر، بازیگری، حضور در گروه جوانان، داوطلب شدن برای برنامههای مختلف یا حتی کارهای پارهوقت و… میتوانند خلق نوجوان را تاحدودی تعدیل کند. این بدان معنا نیست که تمام زمان آنها را با فعالیتهای فوقبرنامه پر کنید یا آنها را مجبور کنید تا در برنامههایی شرکت کنند که علاقهای به آن ندارند.
همچنین فکر نکنید که اگر نوجوان شما عضو تیم ورزشی باشد و یا به فعالیت هنری رو آورد، پس قطعاً دچار تلاطمهای روحی نمیشود. اما سرگرمی او در جایی خارج از چارچوبهای درسی و مدرسه، میتواند برایش نشاط آور باشد. برای مثال علاقه به فعالیتهای ورزشی باعث میشود که برای بسیاری از برنامههای درسی و غیردرسی نیز انگیزه داشته باشند و آینده خود را بر مبنای آن بسازند. به فرزندتان کمک کنید تا چیزی را که عمیقاً به آن علاقه دارد پیدا کند. بدینترتیب آنها را برای موفقیت آماده میکنید و به آنها یاد میدهید که زندگی به تحصیلات آکادمیک و نمرههای خوب در کارنامه خلاصه نمیشود.
۴) باز کردن زمانی برای باهم بودن
نکته دیگری که در تربیت نوجوانان نقش دارد، اهمیت روابط خانوادگی است. از نوجوان خود بخواهید زمانهایی را با خانواده سپری کند. از او بخواهید که خانواده را در اولویت اصلی خود قرار دهد. از او بخواهید در فعالیتهای خانوادگی شرکت کند. او یک نوجوان درحالِ رشد است، اما نباید فراموش کند که عضوی از یک خانواده است. زمانهایی که با خانواده سپری میشود، برای همه فرزندان در تمامی سنین اهمیت زیادی دارد؛ حتی اگر مجبور شوید که گاهی اوقات آنها را وادار کنید. البته لازمه رعایت این اصل این است که با او مثل یک دوست صمیمی رفتار کنید تا او پذیرش در جمع خانواده بودن را داشته باشد.
۵) گاهی کور شوید!
معنی این حرف این است که روی خودتان کار کنید تا رها شوید و برخی کارها را ندیده بگیرید. همانطور که فرزند نوجوان شما بزرگ میشود و تغییر میکند، شما نیز باید بزرگ شوید و تغییر کنید. باید به فرزندتان اجازه دهید که مسئولیتهای بیشتری را بهعهده بگیرد و بهتنهایی تصمیمگیری کند. به آنها اجازه دهید که اعتماد شما را جلب کنند. همانطور که نوجوان باید «نه» گفتن را بیاموزد، شما هم باید «بله» گفتن را یاد بگیرید، گاهیاوقات مسائل را نادیده بگیرید و یک گام به عقب بردارید.
گاهیاوقات باید اجازه دهید که فرزندتان با شکست روبهرو شود؛ این یکی از مهمترین تعابیر بزرگ شدن است. آنها به همان اندازه موفقیتها، از شکستها نیز درس میگیرند. نوجوانان نیز مثل همه بزرگسالان همهچیز را بهدرستی درک نمیکنند. تنها راه موفق شدن آنها و سالم ماندن روانشان در این دوران، حمایتهای شما است.
روزنامه اطلاعات