۱۳۸۲؛ لابی بولتون با ایتالیایی ها: برلوسکونی، پوتین را ترغیب کند تا علیه ایران موضع محکمی اتخاذ کند

«انتخاب» اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است، را به صورت روزانه و به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، منتشرمی کند.

سرویس تاریخ «انتخاب»: سفارت آمریکا در ترکیه در تلگرافی سری به تاریخ ۱۳۸۲ به بحث لابی بولتون با ایتالیا علیه ایران در این کشور پرداخته است.

به گزارش «انتخاب»؛ متن این سند که ویکی لیکس آن را منتشر کرده، در زیر آمده است:

موضوع سند: دیدار بولتون با ایتالیایی‌ها

طبقه بندی: سری

 جمعه 10:08 دقیقه بیست و نهم آگوست 2003 (جمعه، ۷ شهریور ۱۳۸۲)

از: ایتالیا

به: نامشخص

1. خلاصه: بولتون درباره برنامه امنیت توسعه تسلیحاتی (PSI)، کره شمالی، ایران و مشارکت جهانی با جیان‌کارلو آراگونا مسئول امور سیاسی وزارت امورخارجه ایتالیا و دیگر مسئولان این کشور در روز 27 آگوست صحبت کرد. آراگونا بر تعهد کامل ایتالیا به برنامه امنیت توسعه تسلیحاتی تاکید کرده و موافق بود که بیانیه اصول ممنوعیت باید علنی شود تا به افزایش شفافیت و همه شمولی آن منجر شود. او گفت که شورای اروپا بصورت انحصاری در برخی حوزه های مهم برنامه امنیت توسعه تسلیحاتی، مهارت دارد و قبول داشت تا پیشنهاداتی را برای رسیدگی به این عوامل ارایه کند. ایتالیا از دیدگاه آمریکا برای ترغیب رسیدن به موضعی واضح و متحد در آژانس درباره عدم پایبندی ایران حمایت می کند و از درخواست ما برای مطرح کردن این مسئله با پوتین توسط برلوسکونی و در زمان دیدار آنها در انتهای این هفته استقبال کرد. پایان خلاصه.
2. آراگونا به همراه هماهنگ کننده وزارت امورخارجه در حوزه خلع سلاح و سیاست امنیت بین الملل، کاتالانو و همینطور مدیر کنترل تسلیحات و خلع سلاح این وزارتخانه، فورمیکا، در این ملاقات حضور داشت. آراگونا صحبتش را با اعلام رضایت از این مسئله آغاز کرد که موضع اتحادیه اروپا درباره بسیاری از مسایل حوزه عدم توسعه به سمت موضع آمریکا رفته است و دلیل این مسئله ریاست ایتالیا بر این اتحادیه بوده است. پیشرفتی که با توجه به منافع و رویکردهای متضاد داخل این اتحادیه، رسیدن به آن اصلا آسان نبوده است. بولتون موافق بود که مبنای خوبی برای چهار ماه آینده ایجاد شده است که طی آن آمریکا و اتحادیه اروپا و دیگر متحدان، با گزینه های دشواری در حوزه توسعه تسلیحات کشتار جمعی روبرو خواهند شد.

برنامه امنیت توسعه تسلیحات

3. آراگونا بر تعهد ایتالیا بر PSI تاکید کرده و به مانور آتی در مدیترانه به عنوان شاهدی بر حمایت ایتالیا اشاره کرد. به گفته او تصویب بیانیه اصول ممنوعیت یکی از اهداف اصلی نشست 4 سپتامبر در پاریس خواهد بود و مشارکت کمیسیون اروپا در این برنامه و نقش معاون شورای اروپا هم باید حل شود. این مسئله از حد اینکه کدام کشورها و در چه زمانی باید وارد شوند، فراتر می شود. شورای اروپا بصورت اخص، و ریاست آن، ممکن است نقش مهمی در اجرای این برنامه در زمانهایی داشته باشند که این برنامه با برخی حوزه های تخصصی شورای اروپا تلاقی پیدا کند. تلفیق نمایندگی شورای اروپا در هیات ایتالیایی تا زمانی که این کشور ریاست اتحادیه اروپا را برعهده دارد مفید است اما وقتی کشوری مانند ایرلند که عوض PSI نیست ریاست این اتحادیه را در ماه ژانویه برعهده بگیرد، این روش دیگر کارآمد نخواهد بود. بولتون پیشنهاد کرد که نشست 4 سپتامبر می تواند فرصتی برای یافتن یک توافق عملی باشد که این مسئله را رفع کند و از ایتالیا خواست راه حلی پیشنهاد کند. آراگونا گفت که او درباره این گزینه ها با میزبانان فرانسوی این نشست گفتگو خواهد کرد.
4. بولتون به آراگونا گفت که یک گروه از کارشناسان برای تهیه پیش نویس در روز 3 سپتامبر نشستی را برگزار خواهند کرد (علاوه بر کارشناسان نظامی و گروه اطلاعاتی) تا بیانیه اصول ممنوعیت را تا حد ممکن پیش از نشست 4 سپتامبر نهایی کنند. هدف انتشار این بیانیه بعد از نشست خواهد بود تا تلاشهای دیپلماتیک برای جلب حمایت از PSI ورای 11 کشور شرکت کننده ادامه پیدا کند. وقتی بیانیه منتشر شد، می توان هیات هایی را به چین، روسیه و دیگر کشورهای علاقه مند فرستاد تا ماهیت این برنامه را توضیح داده و هرگونه ابهام و نگرانی درباره اهداف و نیات پشت آن را برطرف کنند. این رویکرد می تواند برنامه را در معرض یک نگاه انتقادی فراگیر، از جمله از سوی کشورهایی قرار دهد که بدون شرکت در گروه اصلی، خواهان حمایت از اصول PSI هستند. کشورهای اصلی PSI پس از آن می توانند دوباره نشست برگزار کرده، احتمالا در اکتبر، تا واکنش ها به این برنامه را بررسی کرده و درباره چگونگی رسمی کردن این اتحاد توافق کنند. آراگونا قبول داشت که توضیح برای چین و روسیه اهمیت خاصی دارد. ایجاد نوع فضای سری حول PSI سازنده نخواهد بود. او پیشنهاد کرد تا این مسئله را با مسئولان مربوطه طی دیدار آتی از مسکو در روز 10 سپتامبر مطرح کند.
5. آراگونا این سوال را مطرح کرد که آیا تاکید بر «بازیگران دولتی و غیردولتی در حوزه توسعه تسلیحات» در PSI باعث محدود شدن حوزه این برنامه نمی شود، زیرا هدف از آن مبارزه با تجارت غیرقانونی از سوی هر منبعی است. بولتون توضیح داد که نهایتا این فرمول دقیق ترین راه برای رسیدگی به این موضوع بدون هدف قرار دادن انتقال دهندگان مشروع خواهد بود. در کوتاه مدت، دقت کمتر در تعریف باعث توسعه این مفهوم خواهد شد. ساده تر خواهد بود اگر مکانیزم های موثر PSI را بر اساس مانورهای آتی و نظرات دیگر کشور و زمانی توسعه دهیم که اصول PSI منتشر شده اند.

ایران

6. به گفته بولتون، دولت آمریکا امیدوار است که هیات حکام آژانس در نشست بعدی به قطعنامه ای برسد که عدم پایبندی و همکاری (Non-compliance) ایران را به شورای امنیت سازمان ملل گزارش کند. ان پی تی اکنون تحت فشار است و آژانس نیاز به کمک در حفاظت از آن در برابر عدم همکاری ایران دارد. ارجاع این موضوع به شورای امنیت می تواند پیامی قوی به ایران – و دیگر کشورهای مورنظر مانند لیبی و سوریه – بفرستد. آراگونا قبول داشت که فشار بین المللی هر زمان که اعمال شده موفق بوده. ایتالیا در مقام ریاست اتحادیه اروپا به اعضای شورای حکام آژانس اعلام کرده است که باید پیامی واضح در نشست بعدی این شورا ارسال شود. بولتون گفت که بسیار مهم و مفید خواهد بود اگر نخست وزیر برلوسکونی بتواند موضوع عدم همکاری ایران را با رییس جمهور پوتین در زمان دیدارشان در روز 29 آگوست در میان گذاشته و روسیه را ترغیب کند تا زمان همکاری ایران با آژانس موضعی محکم اتخاذ کند (در گفتگویی دیگر برای پیگیری این مسئله با مدیر کنترل تسلیحات وزارت امورخارجه، فورمیکا قول داد که این نکات در متن موارد دیدار برلوسکونی با پوتین گنجانده خواهد شد).

کره شمالی

7. بولتون به آراگونا گفت که در آستانه دیدارهای چندجانبه، موضع آمریکا تغییری نکرده است و ما به دنبال خلع سلاح کامل، غیرقابل بازگشت و قابل تایید برنامه هسته ای کره شمالی هستیم. شاید آماده مذاکره درباره توقف باشیم اما تنها در صورتی که این مسئله قابل راستی آزمایی بوده و قدمی در راه رسیدن به خلع سلاح کامل باشد. اکنون اینگونه است که نهایت نتیجه این نشست، توافق برای برگزاری نشستی دیگر در ماه اکتبر خواهد بود. آراگونا اشاره کرد که اتحادیه اروپا موضعی سخت درباره این موضوع اتخاذ کرده است. هردوی ایتالیا، به عنوان رییس اتحادیه اروپا و خاویر سولانا، بروشنی اعلام کرده اند که اتحادیه اروپا آماده ایفای نقشی سازنده در هر زمان خواهد بود.

مشارکت جهانی

8. آراگونا همچنین مسئله برنامه مشارکت جهانی را با بولتون مطرح کرد. او اشاره کرد که رییس جمهور پوتین در اوایل ماه نوامبر برای یک دیدار رسمی به رم خواهد آمد. ایتالیا به دنبال راه هایی برای پیشبرد برنامه و رسیدن به توافقنامه نهایی برای چارچوب هسته ای و شیمیایی در این دیدار است. به گفته آراگونا هرچند ایتالیا یک پروژه مشخص در حوزه شیمیایی دارد، اما برنامه های هسته ای آنچنان طولانی مدت نیستند. بولتون معتقد است مسایل مسئولیت همچنان به مانعی جدی در برابر این مسئله بخصوص در وزارت امورخارجه و دارایی روسیه خواهد بود که باید قبل از شروع پروژه آنها را حل کنیم. بولتون توضیح داد که روسیه به دنبال انتقال مسئولیت به آمریکا (یا دیگر شرکت کنندگان) است و بخشی از آن هم به این دلیل است که مصونیت خودمختار در سیستم قضایی روسیه کاملا جانیفتاده است. این رویکرد کارگر نخواهد بود زیرا با اقدامات دولت آمریکا در کشورهای دیگر سازگار نخواهد بود.
9. بولتون این تلگراف را تایید کرده است.

اسکودون