رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه دستور تبدیل دوباره بنای تاریخی ایا صوفیه را در استانبول به مسجد صادر کرد.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از سی‌ان‌ان این دستور اردوغان پس از آن صادر می‌شود که دادگاهی در ترکیه حکم رئیس‌جمهوری در سال ۱۹۳۴ را برای تبدیل ایا صوفیه به مسجد را ملغی کرد.
مت کوتاهی پس از صدور حکم دادگاه عالی اداری ترکیه در این مورد که از مدت‌ها پیش مورد انتظار بود، اردوغان فرمان انتقال مدیریت این بنا را از وزارت فرهنگ به ریاست امور مذهبی ترکیه صادر کرد و راه برا تبدیل دوباره این موزه به مسجد را باز کرد. اردوغان از حامیان عمده این تبدیل بوده است.
ایا صوفیا در ابتدا یک کلیسای جامع در امپراتوری رم بود و از جمله شناخته‌شده‌ترین بناهای دوره بیزانتین در جهان شمرده می‌شود. ایا صوفیا در سال ۱۴۵۳ هنگامی که عثمانی قسطنطنیه، پایتخت امپراتوری بیزانس را فتح کردند و نام آن را به استانبول تغییر دادند، از یک کلیسای ارتودوکس یونانی به مسجد تبدیل شد.
این بنای تاریخی در سال ۱۹۳۵ با دستور مصطفی کمال آتاتورک، بنیانگذار سکولار ترکیه به موزه بدل شد.
اسماعیل کندمیر، رئیس انجمن خدمات بنیادهای تاریخی و محیط زیست ترکیه پس از اعلام این فرمان گفت: «استفاده از ایا صوفیه به عنوان موزه وجدان مردم را آزار می‌داد.»
سازمان فرهنگی و علمی سازمان ملل (یونسکو) پیش از این اعلام از ترکیه درخواست کرده بود با توجه به «ارزش برجسته جهانی» این مکان از تغییر آن پرهیز کند و خواستار «اطلاع قبلی» در این باره شده بود، به این ترتیب این پیام را به ترکیه رسانده بود که این کار ممکن است باعث تغییر وضعیت ایا صوفیه در فهرست میراث جهانی شود.
انجمن خدمات بنیادهای تاریخی و محیط زیست ترکیه با شکایت به «شورای دولتی» ترکیه خواستار تبدیل دوباره ایا صوفیه به مسجد شده بود، اما این درخواست در سال ۲۰۰۸ رد شد.
این انجمن در سال ۲۰۱۶ با ادعای زیر پاگذاشته شدن آزادی مذهبی دوباره در این باره شکایت کرد و این شکایت هم در سال ۲۰۱۸ رد شد.
اردوغان قبلا درباره مخالفت بین‌المللی و در راس آن کشور همسایه ترکیه یعنی یونان با این اقدام ابراز ناراحتی کرده و گفته بود: «آنها می‌گویند ایا صوفیه را به مسجد تبدیل نکنید. مگر شما بر ترکیه حکومت می‌کنید. ترکیه موسسات خودش را دارد. اگر این اقدام انجام شود، آشکار است که ما قدرت انجام ان را داریم.»
