هرساله در جهان حدود ۷۳ میلیون نوزاد چشم به جهان باز میکنند و در عین حال ۳۰ میلیون نفر نیز چشم از جهان فرو میبندند. این به آن معناست که به طور میانگین سالانه ۴۰ میلیون نفر به جمعیت جهان افزوده میشود، به طوریکه به گفته جمعیتشناسان، کمتر از ۵ سال آینده کره زمین میزبان بیش از ۸ میلیارد انسان خواهد بود.
به گزارش ایسنا، روز ۱۱ ژوئیه ۱۹۸۷ جمعیت جهان به ۵ میلیارد نفر رسید و از سال ۱۹۸۹ این روز به عنوان روز جهانی جمعیت نام گرفت. این روز هر سال با یک شعار در کشورهای مختلف برگزار میشود. شعار امسال روز جهانی جمعیت نیز به حفاظت از سلامت و حقوق زنان و دختران به ویژه در کرونا اشاره دارد.
شهلا کاظمیپور - جمعیت شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه در گفتوگو با ایسنا به مناسبت روز جهانی جمعیت و تنظیم خانواده با بیان اینکه در سال ۱۹۸۷ جمعیت جهان به ۵ میلیارد نفر رسید، گفت: در آن زمان مسئولان سازمانهای بینالمللی به این فکر افتادند که رشد جمعیت جهان سیر فزایندهای گرفته و بهتر است برای این که توجه ملتها و سازمانهای بینالمللی را به مسائل جمعیت و پیامدهای آن متمرکز کنند، روزی را به عنوان روز جهانی جمعیت نامگذاری کنند.
وی با بیان اینکه هدف این روز و بزرگداشت آن این است که به ابعاد مختلف جمعیت بیشتر بپردازند و در راستای سلامت، توسعه و توانمندسازی انسانها و ملتها گام بردارند، افزود: در واقع هدف اصلی نامگذاری جهانی چنین روزی این بوده است که به ملتهایی که فقیر هستند و توسعه نیافتهاند، کمک شود تا رشد کنند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در سال ۱۹۶۰ جمعیت جهان ۳ میلیارد نفر بوده که در سال ۱۹۸۷ این جمعیت به ۵ میلیارد نفر رسیده است، اظهار کرد: در واقع در عرض ۲۷ سال حدود ۲ میلیارد افزوده شده است. در حال حاضر جمعیت جهان به ۷ میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر رسیده است. یعنی از سال ۱۹۸۷ تا الان نزدیک به ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر به جمعیت جهان افزوده شده است. این موضوع نشان میدهد که همچنان سیر افزایش جمعیت در جهان فزاینده است.
کاظمیپور یکی از دلایل این موضوع را بهبود شرایط بهداشت و کاهش مرگ و میر در کشورهای توسعه نیافته دانست و تصریح کرد: هرسال حدود ۷۳ میلیون تولد و ۳۰ میلیون فوت اتفاق میافتد و به این ترتیب جمعیت جهان سالانه ۴۳ میلیون نفر افزایش پیدا میکند.
وی با بیان اینکه تقریبا طی پنج سال آینده و در سال ۲۰۲۵ جمعیت جهان به ۸ میلیارد نفر میرسد، ادامه داد: این افزایش بیشتر در کشورهای آسیایی از جمله هند، پاکستان، اندونزی و کشورهای آفریقایی است. البته کشورهای دیگر هم رشد جمعیت دارند.
این جمعیت شناس افزود: نکته مهم دیگر این است که با وجود اینکه جمعیت جهان رو به افزایش است، جمعیت سالخورده ۸۰ سال به بالا هم در حال افزایش است. یعنی در سال ۲۰۱۹، ۱۴۳ میلیون نفر در جهان بالای ۸۰ سال سن داشتند، در صورتیکه در سال ۲۰۵۰ (۳۰ سال آینده) این رقم ۳ برابر میشود و به حدود ۴۲۶ میلیون نفر میرسد. این موضوع سیر سالخوردگی جمعیت را در کشورهای اروپایی، آمریکایی و حتی کشور ما را به خوبی نشان میدهد.
کاظمیپور با بیان اینکه یکی از اهدافی که در ادامه نامگذاری این روز دنبال شده است، این بوده که ما اساسا باید به دنبال توسعه پایدار باشیم و از فقر مفرط، فقر غذایی، کمبود آب، کمبود انرژی و ... پیشگیری کنیم، گفت: همچنین یکی از مشکلاتی که مبتلا به همه جهان است، موضوع گرم شدن کره زمین است. آمارها نشان میدهد میزان گرمای زمین در چهار سال آینده ۱.۵ درجه افزایش مییابد و این افزایش دما شاید یکی از دلایل بروز بیماریهای همه گیر در دنیا باشد که تغییرات اقلیمی را به همراه داشته و زیست بشر را به خطر انداخته است.
وی تصریح کرد: به عبارت دیگر اگرچه جمعیت به مثابه ثروت است، اما اگر افسارگسیخته به سمت رشد حرکت کند ممکن است به طول عمر انسانها صدمه بزند. در واقع متخصصان توصیه میکنند که هرچند میزان جمعیت مهم است، اما باید این جمعیت بالنده و سالم باشد تا مولد باشد. اگر جمیعت ناسالم و سربار باشد به توسعه یک کشور کمک نمیکند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: الان در سطح دنیا نابرابری وجود دارد؛ به طوریکه کشورهای جهان سوم درگیر انواع فقر، جنگ، استثمار و ... هستند. وقتی جمعیت زیاد میشود هم که شاهدیم افزایش جمیعت بیشتر در این بخشهاست و نابرابری توسعه در این کشورها بیشتر میشود. درصورتی که برای خروج از دایره فقر باید سیاستگذاریهایی کنند که انسانهای توانمند را پرورش دهند.
بنا به پژوهش جدیدی در دانشگاه واشنگتن ایالات متحده، جمعیت بشر در پایان قرن بیستویکم به ۸,۸ میلیارد تن خواهد رسید. این میزان دو میلیارد کمتر از پیشبینی کنونی سازمان ملل است. بسیاری از کشورها شاهد پیرشدن و کاهش جمعیتشان خواهند بود.