سرویس تاریخ «انتخاب»: سرویس از فردای روزی [یکشنبه ۲۶ مرداد ۱۳۳۲] که اعلامیه انحلال مجلس از سوی دکتر مصدق صادر شد، دیگر هیچ‌یک از نمایندگان وارد مجل نشدند. اعضای اقلیت نیز که هر روز در مجلس جلساتی برگزار می‌کردند، به مجلس نیامدند و حتی اکثر آن‌ها در منازل خود ماندند و اطلاعی ازشان در دست نبود.
از روز دوشنبه ۲۶ مرداد ۱۳۳۲ در‌های سراسری مجلس بسته و طبق دستور اداره بازرسی از ورود اشخاص متفرقه به مجلس جلوگیری شد. صبح سه‌شنبه ۲۷ مرداد ۱۳۳۲ پس از آن‌که کارمندان در دفاتر کار خود در مجلس حاضر شدند عکس‌های شاه نصب‌شده بر دیوار‌های اطاق‌شان برداشته و تحویل انبار گردید. این اتفاق حتی در مورد اطاق هیات رئیسه هم رخ داد. همچنین در این روز مهندس رضوی، رئیس فراکسیون نهضت ملی، از اعضای این فراکسیون که در تهران حضور داشتند دعوت کرد که ساعت ۸ صبح در منزل شخصی‌اش تشکیل جلسه دهند.
این فراکسیون جلسات عادی خود را روز‌های شنبه تشکیل می‌داد، اما این جلسه حالت فوق‌العاده داشت، چراکه اعضا می‌خواستند بلافاصله پس از اعلام انحلال مجلس نامه‌ای مبنی بر لزوم شروع انتخابات به دولت بنویسند.
یک ساعت پیش از شروع جلسه در منزل مهندس رضوی، او به منزل دکتر مصدق رفت و از همان‌جا به اعضای فراکسیون نهضت ملی اطلاع داد که جلسه در منزل آقای نخست‌وزیر تشکیل می‌شود. در این جلسه که تا ساعت ۱۲ و ۴۵ دقیقه بعدازظهر به طول انجامید دکتر سنجابی، دکتر شایگان، دکتر فلسفی، دکتر ملکی، مهندس حسیبی، مهندس زیرک‌زاده، حاج سیدجوادی، جلالی، خسرو قشقایی، محمدحسین قشقایی، ریگی، نجفی و نریمان حضور داشتند.
دکتر شایگان در خصوص آن‌چه در این جلسه گذشت به خبرنگار کیهان (سه‌شنبه ۲۷ مرداد ۱۳۳۲) گفت: «.. در جلسه امروز صبح تمام اعضای فراکسیون حاضر در مرکز حضور داشتند. نظر این بود که تکلیف وضع فعلی مملکت معین بشود. فراکسیون نظر خود را به آقای نخست‌وزیر اطلاع داد که لازم است هرچه زودتر تکلیف این وضع را بر طبق قانون روشن فرمایند. در جلسه امروز بحث‌هایی شد و بالاخره بین اعضای فراکسیون توافق حاصل گردید، اما نظر به صورت کتبی درنیامد قرار شد با اجازه اعضای فراکسیون چند نفر یعنی آقایان مهندس رضوی، مهندس زیرک‌زاده، نریمان و بنده ساعت ۵ بعدازظهر امروز در منزل آقای نخست‌وزیر تشکیل جلسه داده و عباراتی را روی کاغذ بیاوریم البته ضمن امروز و فردا نظر فراکسیون اعلام خواهد شد و اگر در این مورد توافق بشود از طرف دولت نیز اعلام خواهد شد.»
به طوری که خبرنگاران کیهان شنیدند، در این جلسه در مورد تعیین تکلیف شاه و طرز مستعفی شناختن او و همچنین تعیین اعضای شورای سلطنتی نیز مذاکره شد، در واقع دولت برای این‌که بدون مشورت اعضای فراکسیون سابق نهضت ملی در این موارد تصمیمی اتخاذ نکرده باشد با آن‌ها تبادل نظر کرده بود.
یکی از اعضای فراکسیون نهضت ملی از توافق بر سر انتخاب سه نفر به عنوان اعضای شورای سلطنتی در این جلسه خبر داد و گفت: «به هیچ وجه گمان نمی‌رود یکی از خانواده سلطنتی سابق یا حتی یکی از درباریان به عضویت این شورا انتخاب گردد... تا دو روز دیگر این اعضا تعیین خواهند شد و اکنون در این خصوص مطالعاتی ادامه دارد.» کیهان؛ سه‌شنبه ۲۷ مرداد ۱۳۳۲.
برای انتخاب کاندیدا‌های عضویت شورای سلطنتی رفراندوم می‌شود؟
یک عضو دیگر فراکسیون در مورد نحوه تعیین اعضای شورای سلطنت به خبرنگار کیهان اظهار داشت:
«در جلسه امروز در مورد این‌که چه کسانی انتخاب شوند اظهار نظر نشد لیکن با حضور نخست‌وزیر گفته شد که شخصیت‌هایی از قبیل: استاد دهخدا برای این کار در نظر گرفته شوند. دولت در نظر دارد برای اعضای شورا کاندیدا‌ها را تعیین نماید و از مردم بخواهد که طی یک رفراندوم درباره کاندیدا‌ها اظهار نظر موافق یا مخالف بنمایند. در ظرف دو هفته آینده کاندیدا‌های عضویت در شورای سلطنت از طرف دولت اعلام خواهند شد. در جلسه امروز صحبت از رژیم مملکت نیز به میان آمد البته، چون شاه از مملکت رفته است فعلا لازم است مرکزیتی وجود داشته باشد که وظایف قانونی و تشریفاتی شاه را انجام دهد.»
از نظر نخست‌وزیر درباره روی کار آمدن یک حکومت جمهوری در ایران از این عضو فراکسیون سوال شد، وی گفت: «ایشان اکنون با این کار موافقتی ندارند.» (کیهان؛ سه‌شنبه ۲۷ مرداد ۱۳۳۲).
