روزنامه اینترنتی فراز نوشت: همزمان با شیوع گسترده ویروس کرونا شاخص بورس‌های جهانی سقوط و شاخص بورس ایران رشد کرد. این‌روزها اما شاخص‌های بورس جهانی صعودی شده اما در ایران شاخص بورس دچار نوسانات است.
بورس‌های جهان نبض اقتصاد کشورها هستند و نشان می‌دهند وضعیت اقتصادی کشور به چه صورت است و چه چشم‌اندازی دارد.
در مورد ایران، بورس مستقیما تابعی از وضعیت اقتصادی کشور نیست. برای نمونه در حالی که بر اساس آمارهای صندوق بین‌المللی پول، طی سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ تولید ناخالص داخلی کشور ۱۴.۳ درصد افت کرده و برای سال جاری نیز رشد اقتصادی صفر درصد خواهد بود، شاخص بورس تهران از ژانویه ۲۰۱۸ تا کنون حدود ۱۸۰درصد رشد داشته است.
«همایون دارابی» کارشناس بازار سرمایه به «فراز» می‌گوید: بورس جهانی اگرچه در زمان شروع همه‌گیری ویروس کرونا سقوط کرد اما بلافاصله ریکاوری خیلی سنگینی انجام شد. دلیلش هم سیاست‌های انبساطی بود که در دنیا اتخاذ شد یعنی در اکثر کشورها نرخ بهره بسیار کاهش پیدا کرد و حتی به صفر و منفی رسانده شد. از طرفی دیگر سیاست‌های حمایتی اتخاذ شده در کشورهایی مثل چین و امریکا در مورد بازارهای سرمایه منجر به این شد که در آن‌جا نیز ریکاوری به سرعت انجام شود. اما در مجموع جدا بودن از اقتصاد جهانی در جریان سرمایه اگرچه می‌تواند مزیت‌هایی داشته باشد اما قطعا معایب آن بیشتر خواهد بود.
او درخصوص مزیت‌های جدا بودن از اقتصاد جهانی گفت: «وقتی شما با جایی ارتباط نداشته باشید همه چیز لوکالیزه و متغیرها کم‌تر است و شما می‌توانید شرایط را راحت‌تر کنترل کنید. به عنوان مثال وقتی همه سرمایه‌گذاران به نوعی در داخل ایران باشند و تابعیت ایرانی داشته باشند اعمال قانون و مقررات کنترل‌ها برای این گروه‌ها برای شما راحت‌تر خواهد بود تا اینکه در دیگر کشورها سرمایه‌گذاری داشته باشید و آن‌ها را تحت کنترل قوانین و مقررات خود درآورید.»
دارابی اما معایب آن‌را بیشتر دانسته و می‌گوید: «معایب جدا بودن از اقتصاد جهانی بیشتر است به این خاطر که شرکت‌های ما را از جریان دسترسی به بازارهای جهانی باز می‌دارد. فرض کنید اگر ما بورس بین المللی بودیم یا ارتباطات بین‌المللی وجود داشت، شرکت‌های ما به سادگی می‌توانستند با قیمت‌های نزدیک به صفر نرخ بهره در بازارهای جهانی اقدام به تامین مالی کنند یعنی فروش اوراق را با قیمت ناچیزی انجام دهند. حتی دولت نیز می‌توانست اوراق‌های خود را خیلی ارزان بفروشد. هرچه بازار بزرگ‌تر باشد مکانیزم قیمت‌گذاری صحیح‌تر و به وضعیت جهانی نزدیک‌تر است. به همین خاطر در حال حاضر شرکت‌های ما به نسبت شرکت‌های جهانی در رده خودشان بعضا ارزان‌تر هستند. هرچند نرخ تبدیل ریال به دلار مهم است اما هرچه شرکت در یک بازار بزرگ‌تر با سرمایه‌گذاران بیشتری باشد، قطعا تعیین ارزش آن بهتر و متناسب‌تر با ارزش دارایی‌ها و توانایی‌ها انجام می‌شود.»
دوم اینکه وقتی شما با بازارهای جهانی باشید رشد شما هم بهتر و سریع‌تر است. یعنی چون شما شرکت شناخته شده و معتبر در سطح بین‌المللی هستید ممکن است هزاران سهام‌دار در کشورهای مختلف داشته باشید. اهمیت شما در بازارهای مختلف بیشتر می‌شود. بیشتر شناخته شده هستید. بیشتر قابل اعتماد هستید. بیشتر امکان همکاری با شما وجود دارد. شرکت‌های ما می‌توانستند در صورتی که بازار ما بازار جهانی پر ارتباط بود موقعیت بهتری را در سطح جهانی به دست بیاورند. ارتباط با بازار جهانی برای ما خیلی بهتر از عدم ارتباط است.
همایون دارابی در پاسخ به این پرسش که چقدر امکان این وجود دارد که بورس ایران با بورس جهانی پیوند بخورد گفت: «پذیرش شرکت‌های ایرانی در بورس‌های خارجی و یا شرکت‌های خارجی در بورس ایرانی با توجه به ناپایداری‌هایی که در نرخ ارز و مقررات و قوانین‌مان داریم در حال حاضر موضوعی بسیار دور از دسترس است. در دهه ۸۰ تلاش‌هایی برای ورود برخی شرکت‌های ما به بازارهای کشورهای مسلمان و دوستی مثل مالزی انجام شد ولی آن هم به نتیجه‌ای نرسید و الان نسبت به آن سال‌ها وضعیت ما از لحاظ ارتباطات بین المللی بسیار نامناسب‌تر هست و فکر نمی‌کنم در آینده نزدیک بشود چنین چیزی را محقق شده بدانیم.»
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه جزیره‌ای بودن بازار بورس ایران نه به نفع اقتصاد ایران است و نه سهام‌داران گفت: «در جهان کنونی انزوا به نفع هیچ کس نیست. ممکن است شما بتوانید مزیت‌هایی را در کوتاه مدت یا در بخش کوچکی از بازار متصور شوید اما در کلیت حاصل زیان‌های بخش‌های مختلف بیشتر خواهد بود.»
او بازار بورس ایران را در چند هفته آینده درگیر اصلاح و استراحت دانست و ادامه داد: «به دلیل اینکه به صورت طبیعی مردادماه و شهریورماه اطلاعات کمی از شرکت‌ها در بازار داریم. در همین حال وضعیت بازارهای موازی نیز بعد از یک تلاطمی به حالت رکود نسبی درآمده و بازار بورس در حال حاضر تحت فشار عرضه از چند ناحیه است یک ناحیه سهام عدالت است که عرضه‌های قابل ملاحظه‌ای را در بازار انجام می‌دهند. ناحیه دیگر کاهش سطح اعتباری کارگزاران است که باعث کمبود نقدینگی شده و کاهش سطح تملک سهام توسط صندوق‌های درآمد ثابت نیز عامل سوم است. به همین خاطر در شرایط کنونی به نظر می‌رسد تا هفته‌های آینده ما فعلا در وضعیت اصلاح و استراحت خواهیم بود.»
