انتشار مطالب رسانه های خارجی با هدف اطلاع رسانی از نوع نگاه و برداشت آنان از تحولات صورت می گیرد و به منزله تایید آن از سوی «انتخاب» نیست.
العرب، نزدیک به عربستان سعودی نوشت: با وجود روابط ممتاز با ایالات متحده و اروپا، عربستان همواره خود را در معرض حملات غرب در خصوص برنامههای هستهای اش میبیند، به نحوی که به نظر میرسد هدف از این حملات، فشار بر ریاض، در راستای اتکای آن به هم پیمانان، به جای خودکفایی در زمینه طرحهای بزرگ نظامی و اقتصادی است.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: توجه غربی به اخباری که در مورد تاسیسات هستهای عربستان منتشر میشود، سوالاتی را در مورد دلیل این توجه و حساسیت در مورد طرح هستهای عربستان، به دنبال داشته است، چرا که مسئولان غربی در گفتگو با روزنامههای امریکایی، در مورد تاسیسات هستهای جدید عربستان که با کمک چین در حال راه اندازی است، اظهار نگرانی کرده اند.
در همین رابطه، روزنامه نیویورک تایمز روز پنجشنبه در گزارشی نوشت که واشنگتن در مورد واقعیت برنامههای هستهای عربستان و احتمال دست یابی آن به سلاح هسته ای، ابراز نگرانی کرده و این نگرانی را به دولتهای دیگری نظیر آلمان و اسرائیل نیز نسبت میدهد.
براساس گزارش این روزنامه، دستگاههای اطلاعاتی آمریکا احتمال میدهند عربستان حجم واقعی فعالیتهای هستهای اش را پنهان کرده و در این زمینه بین ریاض و پکن همکاری وجود داشته باشد.
تحلیلگران بر این عقیده اند که حساسیت غرب در مورد طرحهای بزرگ در عربستان سعودی، به تمایل آن برای باقی ماندن ریاض زیر چتر دولتهای غربی و ادامه وابستگی به این دولتها باز میگردد، بویژه آنکه عربستان یک دولت نفتی بزرگ و ثروتمند است، از این رو، غرب تلاش میکند با حساسیت روی اخبار مربوط به برنامههای هستهای عربستان، مانع ورود این کشور به زمینههای حساس شود، تا به این ترتیب، امکان باجگیری از آن ادامه داشته باشد.
نگرانیهای غرب
کارخانه تولید کیک زرد در یکی از شهرهای شمال غربی عربستان در مسیر راه بین دو شهر المنوره و تبوک واقع است. علاوه بر همکاری در زمینه نیروگاههای هسته ای، چین نقش اساسی در بهبود توانایی عربستان برای تولید و ساخت موشکهای باستیک دور برد دارد. گزارشها حاکی از ان است که ایالات متحده و اسرائیل نگرانند که کارخانه ساخت موشکها در صحرای عربستان، قصد تولید موشکهای اتمی با همکاری چین را داشته باشد.
از نظر غرب، ممکن است عربستان با کمک چین، پس از دست یابی به توانایی تولید کیک زرد، امکان غنی سازی اورانیوم و ساخت سلاح اتمی در طی چند ماه را داشته باشد، البته در صورتی که به معاهده ممنوعیت انتشار سلاح اتمی پایبند نباشد.
این در حالی است که عربستان همواره تاکید میکند که طرحهای هستهای اش تنها برای استفادههای شهری است، اما افزایش تنشهای عربستان با ایران میتواند باب ورود سعودیها به مسابقه تسلیحاتی هستهای با این کشور را باز کند.
عربستان در زمینه انرژی هسته ای، توافقهای دو جانبهای با تعدادی از دولتها نظیر آرژانتین، کره جنوبی و فرانسه دارد، که براساس آن، تا سال ۲۰۲۴، ۱۶ نیروگاه هستهای با هزینه ۸۰ میلیارد دلار تاسیس خواهد کرد و به گفته مسئولان سعودی، هدف از این اقدام، تنوع بخشیدن به منابع تولید انرژی برق و استفاده از آن برای راه اندازی ایستگاههای تصفیه آب است.
تصاویر گرفته شده توسط ماهوارهها که روزنامههای آمریکایی در تاریخ ۱۶ میگذشته از نیروگاههای سعودی منتشر کردند، باعث نگرانی تعدادی از دولتها از برنامههای هستهای این کشور و موارد واقعی استفاده از ظرفیت هستهای شد.
پس از آنکه، ولی عهد سعودی در نوامبر ۲۰۱۸ در مصاحبه با یکی از شبکههای آمریکا از طی مسیری مشابه مسیر ایران برای دست یابی به بمب هستهای صحبت کرد، اسرائیل ابراز نگرانی کرد. همچنانکه پس از خروج ترامپ از توافق هستهای و بازگشت تحریمهای ایران، تنشها بین تهران و ریاض نیز بالا گرفت.
توان بازدارندگی
عربستان معتقد است که برخورداری از سلاح هستهای بعنوان قدرت بازدارندهای در مقابله با ایران و تلاش آن برای داشتن سلاح هسته ای، که میتواند تهدید موجودیتی برای دولت سعودی باشد، ضروری است.
با خوانشی از مواضع رسمی عربستان در خصوص سلاح اتمی میتوان گفت: مملکت سعودی در سه جهت فعالیت میکند: اول تلاش برای تولید سلاح اتمی بعنوان عامل بازدارندهای در برابر تهدیدات احتمالی. دوم، امضای توافق دفاعی مشترک با یکی از دولتهای هستهای و سوم، رهبری تلاشهای بین المللی برای خالی کردن خاورمیانه از سلاح هسته ای.
به نظر میرسد حرکت در مسیر اول در راستای مالکیت سلاح اتمی، حرکت واقع گرایانه تری بوده و ضربهای به حق حاکمیت عربستان نمیزند، چرا که در این صورت نیازی به امضای توافق دفاعی مشترک با دیگر دولتها نداشته و به واقعی نبودن دعوتها برای خالی کردن منطقه از سلاح اتمی، در شرایطی که اسرائیل دهها کلاهک هستهای دارد، اذعان میکند.
تا زمانی نزدیک، اعتقاد رایج در بین مجامع غربی آن بود که سلاح هستهای پاکستان بخشی از توان بازدارندگی عربستان در مقابله با تهدیدات خارجی است. گزارشهای زیادی حاکی از ان بود که عربستان از توان هستهای پاکستان حمایت مالی میکند.
همچنانکه در سال ۲۰۱۳، عاموس یادلین، رئیس سابق سازمان اطلاعات نظامی اسرائیل، تصریح کرد در صورتی که ایران بمب اتمی بسازد، عربستان میتواند طی یک ماه، به یک بمب اتمی از سوی پاکستان دست یابد، چرا که پیش از این، بهای آن را پرداخته است.
اما عربستان صحت گزارشهایی که نشان دهنده همکاری پاکستان با سعودیها در زمینه سلاح اتمی بوده و حاکی از کمکهای مالی عربستان به برنامههای هستهای پاکستان است را رد میکند. در مقابل، بلند پروازی عربستان راضی به ادامه تکیه بر سلاح بازدارنده اسلام آباد نیست و ترجیح میدهد خود از یک توان بازدارنده برخوردار باشد تا به وسیله ان بتواند جایگاهش را در جهان اسلام تثبیت کند.
نخست وزیر پاکستان در گفتوگویی با الجزیره که نسخه کامل آن روز چهارشنبه منتشر میشود در خصوص میانجیگری میان ایران و عربستان گفت: میانجیگری ما میان ایران و عربستان پایان نیافته است و به آرامی در حال رسیدن به پیشرفتهایی هستیم. وی افزود: ما تمام تلاشمان را برای جلوگیری از وقوع درگیری نظامی میان ایران و عربستان انجام دادهایم و تلاشهایمان با موفقیت همراه بوده است.