چهارماه از آزادسازی سهام عدالت گذشته و حالا می‌توانیم بررسی کنیم انتخاب کدام روش سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم به نفع مشمولان بوده است. از یک طرف آنهایی که روش مستقیم را انتخاب کرده بودند، ارزش سهام عدالت ۵۰۰هزار تومانی‌شان حالا به ۱۶میلیون تومان رسیده و از طرف دیگر آنهایی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده بودند در یک‌قدمی فروش سهامشان قرار دارند.
به گزارش انتخاب به نقل از روزنامه هفت صبح، آنها سهامدار شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی هستند که تا حالا یکی از آنها وارد بورس شده و شرایط ویژه‌ای دارد. طوری که برگه‌های ۵۰۰ هزار تومانی سهام عدالت آنها حالا ۱۷ میلیون و ۵۰۰هزار تومان می‌ارزد و در بورس مشتری ۲۲ میلیون تومانی دارد. در این گزارش شرایط دو گروه ۲۹ میلیون نفری سهامداران غیرمستقیم و ۲۰ میلیون نفری سهامداران مستقیم را بررسی کرده‌ایم تا ببینیم کدام گروه انتخاب بهتری در روش آزادسازی سهام عدالت داشته‌اند.
ارزش سهام عدالت مالکان غیرمستقیم؛ ۱۷میلیون و ۵۰۰ هزار تومان
۲۹میلیون نفر از مشمولان سهام عدالت در فرایند آزادسازی، سراغ روش غیرمستقیم برای مدیریت سهام عدالتشان رفته‌اند و حالا صاحب سرمایه حدود ۱۷ میلیون و ۴۸۰ هزار تومانی هستند. البته خیلی از آنها فعلا نمی‌توانند سهام عدالتشان را بفروشند. آنها به‌جای اینکه سهامدار شرکت‌های بورسی مثل پتروشیمی خلیج فارس و فولاد مبارکه اصفهان باشند، سهامدار شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی هستند و فعلا باید منتظر ورود شرکت سرمایه‌گذاری استان خودشان به بورس بمانند تا بتوانند سهام عدالت خود را بفروشند. در حال حاضر صرفا مشمولان سهام عدالت استان خراسان جنوبی امکان فروش سهامشان را دارند. شرکت سرمایه‌گذاری این استان با نماد وسخراج به بورس آمده و سهام آن در حال معامله است. دیروز هم شرکت سرمایه‌گذاری استان قم با نماد وسقم به بورس آمد اما هنوز معاملات آن شروع نشده است.
آنطور که سخنگوی ستاد آزادسازی سهام عدالت می‌گوید، مشمولانی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند، به ازای برگه‌های ۵۰۰هزار تومانی، صاحب ۱۲۴ هزار سهم شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی با ارزش اسمی ۱۰۰ تومان می‌شوند. به عبارتی ارزش اسمی سهام هرکدام از این مشمولان ۱۲میلیون و ۴۰۰هزار تومان است. توجه داشته باشید که این مورد صرفا ارزش اسمی است و نهایتا قیمت سهام این شرکت‌ها مشخص می‌کند که سهام عدالت مشمولان غیرمستقیم چقدر ارزش دارد.
با مراجعه به سایت sahamedalat.ir می‌توانید تعداد سهام خود در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی را مشاهده کنید. قیمت هر سهم شرکت سرمایه‌گذاری استان خراسان جنوبی به عنوان اولین شرکت استانی که وارد بورس شده، در حال حاضر ۱۷۶تومان است و برای آن صف خرید طولانی شکل گرفته. مثلا دیروز ارزش سفارش‌های خرید برای نماد وسخراج به شش‌میلیارد تومان می‌رسید و این یعنی دیروز می‌شد به‌صورت آنی شش‌میلیارد تومان سهام عدالت را در بورس فروخت.
با این حساب درحال حاضر آنهایی که موفق شده‌اند سهام عدالت خود را در نماد وسخراج به ترکیب دارایی‌هایشان در بورس اضافه می‌کنند، می‌توانند سهام عدالت ۵۰۰ هزار تومانی خود را به قیمت ۲۱میلیون و ۸۲۰هزار تومان بفروشند. البته ارزش واقعی این واحدهای کمتر است. آنطور که ناظر بازار هر روز در پیام خود اعلام می‌کند، ارزش هر سهم شرکت سرمایه‌گذاری استان خراسان جنوبی ۱۴۱تومان است و این یعنی کسانی که در آزادسازی سهام عدالت روش غیرمستقیم را انتخاب کرده بودند، احتمالا در حال حاضر صاحب سرمایه ۱۷میلیون و ۴۸۰هزار تومانی هستند. به همین نسبت کسانی که سهام عدالت یک‌میلیونی دارند، سرمایه‌شان به حدود ۳۵میلیون تومان می‌رسد.
از آنجایی که معلوم نیست بقیه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی هم مثل خراسان جنوبی با چنین شرایطی در بورس مواجه شوند و قیمت سهامشان از ارزش واقعی آنها بیشتر شود، بهتر است همان ارزش واقعی را مبنا بگیریم. در چنین حالتی ارزش سهام عدالت مشمولانی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند، رقمی حدود ۱۷میلیون و ۵۰۰هزار تومان خواهد بود. روند نزولی بورس، ارزش سهام عدالت مالکان غیرمستقیم را هم کاهش داده.
اولین روزی که معاملات سهام شرکت سرمایه‌گذاری استان خراسان جنوبی شروع شده بود، ارزش هر سهم ۱۶۳تومان بود و ۱۲۴هزار سهم مشمولان سهام عدالت حدود ۲۰میلیون و ۲۰۰هزار تومان بود. در هفته‌های اخیر که بورس روند منفی به خود گرفته، سرمایه‌گذارهای غیرمستقیم، کمتر از آنهایی که روش مستقیم را انتخاب کردند متضرر شده‌اند.کسانی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند، بعد از ثبت‌نام در سامانه سجام، احراز هویت، دریافت کد بورسی، ثبت‌نام در کارگزاری‌ها و دریافت نام کاربری و رمز عبور سامانه معاملات آنلاین، می‌توانند با استفاده از گزینه تغییر کارگزار ناظر، سهام خود را به ترکیب دارایی کارگزاری خود اضافه کنند و در صورت تمایل آن را در بورس بفروشند.
آنطور که مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری استان تهران اعلام کرده، کار پذیرش و ورود به بورس همه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی مرتبط با سهام عدالت تا ۱۵شهریور امسال به پایان می‌رسد. سهام عدالت مربوط به کسانی که ساکن هر استان هستند، در سبد پورتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری همان استان قرار می‌گیرد و از طرف سازمان خصوصی‌سازی به شرکت سرمایه‌گذاری منتقل می‌شود و مشمولان سهام عدالت با توجه به ارزش ۵۰۰هزار تومانی یا یک‌میلیون تومانی، صاحب سهام این شرکت‌ها می‌شوند. اینکه شما سهامدار کدام شرکت می‌شوید، بستگی به محل سکونتتان در زمان عرضه سهام عدالت یعنی حدود ۱۳سال پیش دارد.
ارزش سهام عدالت مالکان مستقیم؛ ۱۶میلیون و ۷۰۰هزار تومان
۲۰میلیون نفر از مشمولان سهام عدالت در فرایند آزادسازی روش سرمایه‌گذاری مستقیم را انتخاب کرده‌اند. ریزش شاخص بورس از کانال دومیلیونی به محدوده یک‌میلیون و ۶۰۰هزار واحد کلی به ضرر آنها تمام شده. آمارها نشان می‌دهد، از مجموع ۲۰میلیون نفری که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند تا حالا حدود دومیلیون و ۲۰۰هزار نفر یعنی حدود ۱۱درصد، بخشی از سهام عدالت خود را فروخته‌اند. سخنگوی ستاد آزادسازی سهام عدالت می‌گوید، تا اینجای کار هفت‌هزار و ۱۰۰میلیارد تومان پول حاصل از فروش سهام عدالت به حساب مشمولان واریز شده است.
بررسی تغییرات روزانه ارزش سهام عدالت نشان می‌دهد، ارزش برگه‌های ۵۰۰هزار تومانی برای چندروز به بیش از ۲۰میلیون تومان رسیده بود و رکورد آن مربوط به چهارم مردادماه است که ارزش هر برگه ۵۳۰هزار تومانی سهام عدالت به ۲۰میلیون و ۲۹۰هزار تومان رسید. آن زمان شاخص کل در محدوده یک‌میلیون و ۹۵۰هزار واحدی قرار داشت. بعد از سپری شدن مردادماه خونین بورس و ریزش روزهای اخیر، شاخص کل به یک‌میلیون و ۶۶۰هزار واحد رسیده و دیروز ارزش برگه‌های ۵۳۰هزار تومانی سهام عدالت تا ۱۶میلیون و ۶۲۰هزار تومان کاهش پیدا کرد که نشان می‌دهد روند نزولی بازار، حدود ۱۸درصد به مشمولان سهام عدالت ضرر رسانده است.
آنهایی که ابتدای مردادماه ۳۰درصد سهام عدالت ۲۰میلیونی خود را فروختند، احتمالا تا حالا از کارگزار ناظرشان شش‌میلیون تومان دریافت کرده‌اند. از ۱۹مردادماه امکان فروش ۳۰درصد دیگر از سهام عدالت فراهم شده و در حال حاضر اگر بخواهید ۶۰درصد سهام عدالت خود را بفروشید، نهایتا ۹میلیون و ۹۷۰هزار تومان نصیبتان خواهد شد. تازه اگر همه‌چیز خوب پیش برود و کارگزاری به‌موقع پول فروش سهام عدالت راه به حساب شما واریز کند.
کاهش ۱۸درصدی سهام عدالت، تنها دردسر مشمولانی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند نیست. در سه‌ماهی که از شروع آزادسازی سهام عدالت گذشته، واریز نشدن پول فروش سهام عدالت به حساب مشمولان کلی جنجال به پا کرده بود. اخیرا مانع جدیدی پیش روی فروشنده‌های سهام عدالت قرار گرفته. از آنجا که فروش سهام توسط کارگزاری‌ها تا حدودی بر روند کاهشی بازار تاثیر می‌گذاشت، سازمان بورس تصمیم گرفت فروش سهام عدالت را در بازار متوقف کند و بر این اساس دیگر سهام عدالت مستقیما در بورس فروخته نمی‌شود، بلکه به‌صورت بلوکی و عمده به سرمایه‌گذارهای بزرگ واگذار خواهد شد.
این مورد می‌تواند روند فروش سهام عدالت را بیشتر از قبل طولانی کند. البته این مورد می‌تواند به نفع مشمولان سهام عدالت تمام شود. چراکه فروش سهام در شرایط فعلی بورس گزینه چندان مناسبی به‌نظر نمی‌رسد. آنطور که حسین فهیمی دیروز درباره جلسه شورای عالی بورس اعلام کرده، بانک‌ها موقتا برای خرید سهام عدالت اجازه دارند. با این حساب دیگر سهام عدالت در بورس فروخته نمی‌شود، بلکه مشمولان سهام خود را مستقیما به بانک‌ها خواهند فروخت.
خیلی از مشمولان سهام عدالت که سفارش فروش سهام خود را در کارگزاری‌ها ثبت کرده‌اند، همچنان از واریز نشدن پول فروش سهامشان خبر می‌دهند. تا حدودی می‌توان آنها را بزرگترین بازنده سهام عدالت دانست. به‌خصوص آنهایی که بعد از شروع روند منفی بازار، سفارش فروش خود را ثبت کرده‌اند و حالا باید منتظر باشند و ببینند سهامشان با چه قیمتی در بازار قرمزرنگ روزهای گذشته فروخته شده.
از آنجا که در قرارداد فروش سهام عدالت توسط کارگزاری‌ها، زمان و قیمت فروش کاملا برعهده کارگزار ناظر است، مشمولان سهام عدالت نسبت به آن حق اعتراض ندارند و ممکن است نهایتا با ارزان‌فروشی سهام عدالت در این بازار منفی روبه‌رو شوند. از طرف دیگر امکان تغییر کارگزار ناظر سهام عدالت وجود ندارد و فعلا با همان کارگزاری که در ابتدا فروش سهام عدالت را به آن واگذار کردید، سر کنید.
