کد خبر: ۵۷۰۹۲
تاریخ انتشار: ۱۷ : ۰۱ - ۱۵ فروردين ۱۳۹۱
پ
بر سر اکران نوروزی سینماها چه آمد؟

تعطیلات نوروز خود را چگونه گذراندید؟!

حامد مظفری-
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
شرایطی که طی دو سال اخیر برای تعیین فیلمهای اکران نوروزی ایجاد شده، اصلی ترین عامل مشکلاتی بود که چه پیش از آغاز اکران نوروزی و چه همزمان با اکران، حواشی بسیاری را برای سینمای ایران فراهم آورد. در طی دو سال اخیر، برخلاف روال قدیمی، تعیین فیلمهای آماده اکران که بر اساس آن، این سینماداران و پخش کنندگان بودند که برای مشخص کردن فیلمهای اکران نوروزی بر سر میز مذاکره می نشستند، وزارت ارشاد از طریق اداره نظارت، گزینه های موردنظر خود برای اکران نوروزی را به شورای صنفی نمایش اعلام می کند و شورای صنفی هم می کوشد فیلمهای مورد نظر مدیران را در برنامه اکران نوروزی سینماها قرار دهد.دقیقاً به همین دلیل بود که هم در سال قبل و هم امسال، تقریبا بسیاری از کارگردانانی که می دانستند بهترین زمان اکران فیلم هایشان نوروز است، نتوانستند از این فرصت طلایی استفاده کنند. اکران نوروزی، فارغ از تقارن با تعطیلات نوروزی، یک مزیت دیگر هم دارد و آن هم اینکه در این زمان، فقط پنج فیلم روی اکران می روند و طبیعتا شرایط برای اکران فیلمها، بسیار بهتر از مواقع دیگر سال است که در آن، فیلمهایی مختلف و پشت سر هم به اکران در می آیند. البته این را هم در نظر داشته باشید که زمان اکران نوروزی معمولاً دو هفته بیشتر از زمان سایر دوره های اکران است و این مساله نیز به نوبه خود در علاقه مندی فیلمسازان برای اکران آثار خود در این فصل سال تأثیر دارد.

تعیین فیلمهای اکران نوروزی توسط یک خبرگزاری!

تقریبا هفته ابتدایی اسفندماه بود که فیلمهای «تلفن همراه رییس جمهور»، «زندگی خصوصی»، «گشت ارشاد»، «قلاده های طلا» و «انتهای خیابان هشتم» توسط یکی از خبرگزاری های دولتی کشور به عنوان گزینه های اصلی اکران نوروزی اعلام شدند. با این حال، شورای صنفی نمایش با تکذیب این خبر، اعلام کرد که هنوز برای تعیین فیلمهای اکران نوروزی زود است و تنها مرجع قابل اعتنا برای تعیین آثار اکران نوروزی هم، شورای صنفی نمایش است.با این حال تهیه کنندگان فیلمهای«زندگی خصوصی»، «قلاده های طلا» و «انتهای خیابان هشتم» در مصاحبه هایی، به صراحت بر این مساله تاکید کردند که فیلمهایشان به احتمال زیاد در نوروز روی پرده می رود و حتی تهیه کننده «انتهای خیابان هشتم» پا را فراتر گذاشت و ادعا کرد که قرارداد اکران نوروزی فیلم خود را ثبت نیز کرده، اما این گفتگوها دلیل نمی شد که سید ضیا هاشمی(رییس شورای صنفی نمایش) حبیب کاوش(سخنگوی این شورا) زیربار قطعی بودن لیست اکران نوروزی بروند.
شورای صنفی نمایش چندین جلسه تشکیل داد تا حساسیت انتخاب آثار اکران نوروزی را نشان بدهد، اما خنده دار اینجا بود که وقتی در هفدهم اسفندماه، شورای صنفی نمایش، اسامی اولیه فیلمهای اکران نوروزی را اعلام کرد، شایعه ای که در ابتدای اسفندماه شورا آن را تکذیب کرده بود محقق شد، چرا که به غیر از فیلم «تلفن همراه رییس جمهور» (که پخش کننده اش حبیب اسماعیلی ترجیح داده بود آن را در زمان دیگری روی پرده بفرستد) بقیه فیلمها یعنی «زندگی خصوصی»، «گشت ارشاد»، «قلاده های طلا» و «انتهای خیابان هشتم» به عنوان گزینه های قطعی اکران نوروزی اعلام شدند و تنها یک فیلم کودک به نام «فیتیله و ماه پیشونی» به فهرست اولیه فیلمهای اکران نوروزی افزوده شد!

در جهت تفکرات مدیران سینمایی
نگاهی به فهرست اعلام شده برای اکران نوروزی، بیانگر این واقعیت بود که سعی شده همه فیلمهای اکران نوروز، اولا به لحاظ مضمونی در جهت تفکرات مدیران سینمایی باشند و ثانیا به لحاظ حاشیه ای کمترین دردسر را برای سینماداران به وجود آورند. مثلا از «قلاده های طلا» (که تهیه کننده اش، دبیر آخرین دوره جشنواره فیلم فجر بود) که بگذریم، در سایر آثار اکران نوروزی هم ردپایی پررنگ از نگرشهای دولتی مسؤولان سینمایی دیده می شود.چه «زندگی خصوصی»(که بسیاری، ساخت آن را پیشنهاد اداره نظارت به حسین فرحبخش می دانند)، چه «گشت ارشاد» (که به لحاظ مضمونی نه فقط یک طنز نقادانه نیست، که گاه به هزل بدل می شود) و چه «فیتیله و ماه پیشونی» (که تهیه کننده ای متنفذ به نام سیداحمد نجفی را که عضو شورایعالی سینما هم شده بر خود دارد)، همه و همه آثاری هستند با کمترین رویکرد انتقادی نسبت به اوضاع اجتماعی معاصر و چه بهتر که این آثار همسو با تفکرات دست اندرکاران امور سینمایی، در بهترین دوره اکران به روی پرده بروند. در این بین، شاید تنها فیلم «انتهای خیابان هشتم» بود که اوضاعش کمی با بقیه فیلمها تفاوت می کرد و احتمالا دلیل قرارگیری این فیلم در میان آثار اکران نوروزی هم، تعویق یک ساله ای بوده که در اکران آن ایجاد شده بود.

افزایش فشارهای فراقانونی!

با این حال، همین چینش اکران فیلمها منطبق با نظرات اداره نظارت هم، سبب بروز حواشی پیرامون اکران نوروزی نشد، چراکه تقریبا از ابتدای هفته دوم نوروز، زمزمه های مخالف خوانی با دو فیلم از فیلمهای اکران شده آغاز شد. این دو فیلم «زندگی خصوصی» و «گشت ارشاد» بودند که از سوی چند تن از ائمه جمعه، به عنوان آثاری غیراخلاقی مورد انتقاد قرار گرفتند و بسیاری از رسانه ها نیز، از وزیر ارشاد خواستند هر چه زودتر زمینه توقیف این آثار را فراهم کند.افزایش این هجمه رسانه ای سبب شد که سازمان فرهنگی هنری شهرداری و سازمان سینمایی حوزه هنری، از سینماهای زیرمجموعه خود بخواهند که اکران این دو فیلم را متوقف کنند. به دنبال آن نیز، شورای صنفی نمایش جلسه فوق العاده ای برگزار کرد و دو فیلم «بوسیدن روی ماه» و «نارنجی پوش» را به عنوان گزینه های جایگزین «زندگی خصوصی» و «گشت ارشاد» معرفی کرد.البته شورای صنفی نمایش (چنانکه سخنگویش ادعا کرد) این تصمیم را صرفا به واسطه فشارهای فراقانونی اعمال شده به شورا گرفت، و گرنه به لحاظ قانونی، اکران این دو فیلم هیچ مشکلی نداشت. در کنار آن، شورای صنفی نمایش، سازمان فرهنگی هنری شهرداری و حوزه هنری را هم به دلیل عملکرد خودسرانه ای که در توقیف اکران «زندگی خصوصی» و «گشت ارشاد» داشتند مورد مذمت قرار داد و از مدیران این دو نهاد خواست هرچه زودتر خسارات وارده به صاحبان این دو فیلم را پرداخت کنند.

همه چیز به نفع «قلاده های طلا»

در این اوضاع، حسین فرحبخش و سعید سهیلی، یعنی سازندگان فیلمهای «زندگی خصوصی» و «گشت ارشاد» هم بیکار ننشستند و اولی با اظهار این مطلب که اکران فیلمش ادامه خواهد یافت و دومی با انتشاربیانیه ای سرگشاده و اعلام این مطلب که:«برخی از آنها که از «گشت ارشاد» انتقاد کرده اند، اصلا این فیلم را ندیده اند»، مخالفت خود را با تصمیم شورای صنفی نمایش علنی کردند. قضیه وقتی جالبتر شد که همایون اسعدیان (کارگردان فیلم «بوسیدن روی ماه»)صریحا اعلام کرد که علاقه ای ندارد فیلمش به عنوان آلترناتیوی برای دو فیلم مشکل دار به روی پرده برود و پخش کننده «نارنجی پوش» هم نداشتن کُپی کافی از فیلمش را دلیلی بر عدم اکران آن در انتهای هفته دوم نوروز دانست.
البته، مشکلات پیش آمده برای فیلمهای«گشت ارشاد» و «زندگی خصوصی»، بیش از همه به نفع «قلاده های طلا» بود که از یک سو در برخی سینماها جایگزین این دو فیلم شده بود و از سوی دیگر با حمایت همه جانبه صداوسیما و پخش پی در پی تیزرهایش از تلویزیون، توانست بعد از «گشت ارشاد»، دومین فیلمی باشد که رقم فروش نیم میلیارد تومان را رد می کند.
با این حال، هم «گشت ارشاد» و هم «زندگی خصوصی»، اکران محدود خود را تا پایان تعطیلات نوروزی ادامه دادند و در همین اوضاع، باز هم مخاطب فیلم«گشت ارشاد» به نسبت سینماهایی که در اختیار داشت، از تعداد مخاطبان «قلاده های طلا» بیشتر بود، اما «زندگی خصوصی» به زحمت خود را به نزدیکیهای رقم فروش 200 میلیون تومان رساند. دو فیلم کم حاشیه اکران یعنی «فیتیله و ماه پیشونی» و «انتهای خیابان هشتم» هم اکران چندان قابل قبولی نداشتند و اولی به طور متوسط روزی 3 میلیون تومان فروخت و دومی هم بیش از روزی ده میلیون تومان عایدی نداشت.

می شد گیشه پررونق تری داشته باشیم

اکران نوروزی امسال به جهت گیشه، نسبت به پارسال دچار سقوط وحشتناکی شده است و اوضاع اکران سال پیش رو، به مراتب ضعیف تر از سال گذشته بود، چرا که طبیعی است وقتی جشنواره باکیفیتی را پشت سر نگذاشته باشیم، اکران سالانه پررونقی هم نخواهیم داشت، ولی این واقعیت را هم نباید نادیده گرفت که اگر کمی سختگیریهای مرتبط با تعیین فیلمهای اکران نوروزی تعدیل می شد و به عنوان مثال، آثاری مانند «ضد گلوله»، «نارنجی پوش»، «بیخود و بی جهت» و حتی «بغض» این شانس را می یافتند که در نوروز روی پرده سینماها بروند، شاید گیشه به شدت پررونق تری را شاهد بودیم، اما چه کنیم که مسئولان امر، ترجیح دادند به جای فکر کردن به کلیت سینمای ایران، بیشتر به تمایلات حسی خود عمل کنند تا به مسائلی که یکی از آنها، ریزش وحشتناک آمار مخاطبان سینما در اکران نوروزی فیلمهاست.
نظرات بینندگان